پانینی

پانینی (به انگلیسی: Pāṇini) (سدهٔ چهارم پیش از میلاد) یکی از زبان شناسان هند باستان است که دستور زبان کاملی برای زبان سانسکریت تدوین کرده است. این دستور به مطالعهٔ زبان گفتاریِ سانسکریت متداول در زمان خود او اختصاص یافته است و برای دوره ای بیش از دوهزار سال الگوی اصلی دستورهایی بود که برای زبان سانسکریت نگاشته شده اند.संस्कृतव्याकरणम्

پانینی (قرن ۴پ م)(Panini)
مشهورترین نحوی هندی. در زبان، از جنبه های گوناگون اهمیت دارد. روش توصیفش بسیار شبیه کار زبان شناسان ساخت گرای معاصر است. در مقام نحوی مرجع، تأثیرش در منطق، شرح مناسک، شعر و فلسفۀ محض فوق العاده است. افزون بر این، با دستورزبانش، شکل کامل زبان سانسکریت را برای همیشه تثبیت کرد. دستورزبان پانینی، اَشْتادهیایی (۲ جلد، ۱۸۰۱ـ ۱۸۰۸)، در هشت باب و ۳۲ بخش، سرمشق ایجاز در زبان است. قواعد به اختصار تدوین و مقولات دستوری به روشنی تعریف شده اند. کتاب پانینی در واقع حاصل گردآوری و تکمیل نظریه های گوناگون است. اصولاً در هند باستان علم نحو، مثل سایر دانش های هندوها، ریشه در مناسک برهمنی داشت و هدف آن نیز حفظ متون مقدسی بود که در اواخر عصر ودایی دیگر مفهوم نبودند.