کلمه جو
صفحه اصلی

ابن سیده ابوالحسن علی

دانشنامه آزاد فارسی

ابن سیده، ابوالحسن علی (مرسیه ۳۹۸ـ دانیه ۴۵۸ق)
ادیب، لغت نامه نویس اندلسی. در زمینه های مختلف همچون شعر، ادب، و تاریخ اطلاعات وسیعی داشت، اما شهرت وی بیشتر به سبب علم لغت اوست. ابن سیده مانند پدرش نابینا بود. در ۶ سالگی قرآن را حفظ کرد. پدرش نیز لغت شناس و نحوی معروف بود. پس از کسب علم از محضر پدرش، نزد علمای عصر خود به فراگیری علوم نحو، لغت، فقه، و حدیث پرداخت. ابن سیده پس از پایان تحصیلاتش به دانیه رفت و به خدمت مجاهد عامری (حک: ۴۰۸ ـ ۴۳۶ ق) درآمد و به امر وی دو لغت نامه به نام های المحکم و المحیط الاعظم، و المخصّص را تألیف کرد. وی در زمینه منطق نیز اثری نگاشت. کتاب المحکم او بر نظام کتاب العین خلیل بن احمد مبتنی است. این اثر در ۶ جلد در سال های ۱۳۷۷ تا ۱۳۹۲ق به چاپ رسید. کتاب المخصص نیز لغت نامه ای موضوعی است که ترتیب واژه های آن برحسب موضوعات و معانی است. اثر دیگر وی شرح مشکل شعر متنبی است که به بررسی لغوی، نحوی، و عروضی ابیاتی از متنبی پرداخته و آن ها را شرح داده است. نیز تنها اثر خطی که از او برجا مانده «ارجوزه»ای است، که در بخشی از آن به شرح زندگی خود و ذکر نام استادان خویش و کتاب هایی که خوانده پرداخته است.


کلمات دیگر: