پتانسیومتر

در الکترونیک، پُتانسیومِتر (به انگلیسی: Potentiometer) (در محاوره POT) یک مقاومت سه پایانه با یک اتصال یا دکمه متحرک قابل تنظیم برای تقسیم ولتاژ است. اگر تنها دو ترمینال استفاده شود (یک سمت و جاروب کن) به عنوان یک مقاومت متغیر یا رئوستا (Rheostat) عمل می کند. پتانسومترها معمولاً برای کنترل دستگاه های الکتریکی مانند کنترل صدا در تجهیزات صوتی استفاده می شود. از پتانسیومتر می توان برای تبدیل تغییر موقعیت به سیگنال الکتریکی، برای مثال در یک اهرمک استفاده کرد.
ویکی پدیای انگلیسی
پتانسیومترها به ندرت به طور مستقیم برای کنترل توان زیاد (بیش از یک وات) استفاده می شوند، چرا که اتلافِ گرماییِ زیادی دارند. در عوض از آن ها برای کنترلِ بهرۀ (Gain) تقویت کننده ها و در نتیجه برای تنظیم دامنۀ سیگنال آنالوگ (مانند کنترل صدا در تجهیزات صوتی) بسیار استفاده می شود. برای مثالی دیگر، دیمِر (تاریک کننده) از پتانسیومتر در مدارِ کنترلِ سوئیچینگِ ترایاک و به طور غیر مستقیم برای کنترل نور لامپ استفاده می کند.
پتانسیومتر کشویی توسط یوهان کریستین پاگندرف (۱۷۶۹-۱۸۷۷)، در سال ۱۸۴۱ اختراع شد.
برخی از انواع پتانسومترها عبارتند از پتانسومتر ریز، پتانسیومتر ولومی، پتانسومترهای دوبل و پتانسومتر ۵ پایه

پُتانسیومِتر (potentiometer)
در فیزیک، نوعی مقاومت الکتریکی. می توان آن را به بخش های متفاوت تقسیم و با آن ولتاژهای الکتریکی را مقایسه، اندازه گیری یا کنترل کرد. در مدارهای رادیویی، مقاومت های متغیر چرخان، مانند پیچ کنترل ولوم، را پتانسیومتر می نامند. نوع سادۀ پتانسیومتر شامل تکه سیمی به طول تقریباً یک متر با مقاومت الکتریکی یکنواخت است که جریان ثابتی از آن می گذرد. این جریان ثابت را باتری تأمین می کند. منبع اختلاف پتانسیل (ولتاژ)، برای اندازه گیری، بین یک سر سیم و اتصال آزادی که می تواند در طول سیم بلغزد قرار می گیرد. بین منبع و اتصال آزاد یک گالوانومتر می بندند که اسباب اندازه گیری جریان های الکتریکی اندک است. اتصال آزاد را آن قدر روی سیم می لغزانند تا عقربۀ گالوانومتر عبور جریان را نشان ندهد. نسبت طول سیمِ پتانسیومتر در مدار گالوانومتر به طول کل سیم برابر است با نسبت اختلاف پتانسیل مجهول به اختلاف پتانسیل باتری.