خروس کولی دشتی

خروس کولی دشتی یا خروس کولی اجتماعی (نام علمی: Vanellus gregarius) گونه ای خروس کولی عضو تیره سلیمیان است. این پرنده در قزاقستان و روسیه تولید مثل و در منطقه خاورمیانه، از جمله ایران، زمستان گذرانی می کند. این پرنده در اروپا کمیاب است.
به دلیل کاهش شدید تعداد این پرنده در دهه های گذشته، سازمان IUCN وضعیت بقای خروس کولی دشتی را در حالت در معرض انقراض طبقه بندی کرده است. هنوز علت اصلی این کاهش تعداد مشخص نیست، اما خراب شدن آشیانه های این پرندگان توسط دام های گله داران نواحی تخم گذاریشان در روسیه می توانسته عاملی مهم در این مسئله بوده باشد.
طول بدن خروس کولی دشتی ۲۹ سانتی متر است. این پرنده به نسبت درشت و پادراز است و رنگ بدنش از دور خاکستری مایل به صورتی به چشم می آید که از نزدیک، تارک سیاه آن با ابروی سفیدش که در پس گردن به شکل حرف V لاتین تلاقی پیدا می کنند، تضاد ویژه ای پدید می آورد. در تابستان گونه ها و پایین گردنش به رنگ نخودی، سینه و پشت آن خاکستری مایل به صورتی، و شکمش بلوطی پررنگ است. پوشپرهای زیر دم سفید هستند. در زمستان، نشانه های سر و شکم آنچنان آشکار نیستند و سینه اش رگه رگه تیره است. پرندهٔ نابالغ همانند پرندهٔ بالغ با پر و بال زمستانی، ولی قهوه ای رنگ تر است.
این پرنده در دشت های ماسه ای یا علفزارها و زمین های بایر، همچنین کرانه های دریاها به سر می برد. در ایران، زمستان ها به صورت مهاجر عبوری، در نواحی دریای خزر و شمال غربی کشور، همچنین جنوب کشور در کرانه های خلیج فارس دیده شده است. . احتمال مشاهده و ثبت رکورد آن در نیمه شمالی کشور وجود دارد.