قضیه کلازیوس

قضیه کلازیوس(به انگلیسی: Clausius's theorem) در علم ترمودینامیک و در بحث چرخه های ترمودینامیکی، بیان ریاضی گونه قانون دوم ترمودینامیک است و همچنین آن را نامساوی کلازیوس نیز می خوانند که توسط رودلف کلاوزیوسمطرح شد. این قضیه قصد توضیح رابطه ای بین شار گرما و آنتروپی یک سیستم و محیط اطراف آن را دارد.
قضیه کلازیوس یک توضیح ریاضی وار قانون دوم ترمودینامیک است. همچنین به عنوان نابرابری کلازیوس هم خوانده می شود، این قضیه توسط رودلف کلاوزیوس برای توصیف رابطه بین شار گرما و آنتروپی سامانه با محیط اطرافش تبیین شده است. کلاوزیوس تلاشی هم در توصیف آنتروپی در پی این قضیه اش کرد. به طور دقیق تر، این قضیه راهی برای تعیین بازگشت پذیر بودن ویا بازگشت پذیر نبودن یک فرایند چرخه ای می دهد. این قضیه مبانی درک بهتر قانون دوم ترمودینامیک را مهیا کرد.
کلاوزیوس یکی از پیشگامان کار کردن روی ایده آنتروپی بود و حتی در تعیین نام این کمیت هم مؤثر بوده است. او در سال ۱۸۶۲ در پی انتشار مقاله ای با نام راهکارهای قضیه هم ارزی برای کار داخلی، مفهوم آنتروپی را معرفی نمود. کلاوزیوس در پی آن بود رابطه تناسب بین آنتروپی و شارش انرژی به صورت گرما ( δ Q ) {\displaystyle (\delta Q)}   در یک سامانه را نشان دهد. در یک سامانه، در طول یک فرایند چرخه ای انرژی گرمایی می تواند به کار تبدیل شود و کار به گرما تبدیل شود. کلاوزیوس متذکر شد که ٬، جمع جبری تمام تبدیلات اتفاق افتاده در یک فرایند چرخه ای می تواند تنها کمتر از صفر باشد، در یک مورد اضافی، می تواند برابر با صفر باشد. به عبارت دیگر، معادله
∮ ⁡ δ Q T = 0 {\displaystyle \oint {\frac {\delta Q}{T}}=0}