خنگ بت

یکی از دو بت مشهور در شهر بامیان (بلخ )
معشوق سرخ بت میگویند در کوه با میان دو صورت است از عجایب صنایع روزگار شصت ذرع طول و شانزده ذرع عرض و درون تمام آنها مجوف است .

خنگ بت. [ خ ِ ب ُ ] ( اِخ ) معشوق. سرخ بت. میگویند در کوه بامیان دو صورت است از عجایب صنایع روزگار، شصت ذرع طول و شانزده ذرع عرض و درون تمام آنها مجوف است چنانکه تا سرانگشتان و گویند یعوق و یغوث بعربی نام آنهاست ، یکی از بت هانرخنگ بت و دیگری ماده سرخ بت. ( از انجمن آرای ناصری )( از ناظم الاطباء ) : و اندر وی دو بت سنگین است یکی را سرخ بت و یکی را خنگ بت. ( حدود العالم ).
گر صبح رخ گردون چون خنگ بتی سازد
تو سرخ بتی از می بنگار بصبح اندر.در کف از جام خنگ بت بنگر
بر رخ از ماده سرخ بت بنگار.مردم نادان اگر حاکم داناستی
شحنه یونان بدی خنگ بت بامیان.