[ویکی شیعه] اَسْما وَ صِفات، دو اصطلاح در علم کلام برای نام ها و صفت های خداوند. اسم، بر ذاتی دلالت می کند که به صفتی موصوف شده، مانند «عالِم»، و صفت، بر معنایی مانند «علم» دلالت می کند که ذات به آن متّصف می شود بدون لحاظ ذات. این دو اصطلاح در علوم ادبیات عرب، فلسفه و عرفان کاربرد دیگری دارند.
مطابق قرآن، همه اسماءالحُسنی از آن خداست. بنابر برخی روایات، شماره اسماء آشکار الهی، ۹۹ اسم است و یک نام هم نزد خداست و هیچ کس توانایی درک آن را ندارد.
برای شناخت بهتر اسماء و صفات الهی تقسیم بندی های گوناگونی صورت گرفته است:
مطابق قرآن، همه اسماءالحُسنی از آن خداست. بنابر برخی روایات، شماره اسماء آشکار الهی، ۹۹ اسم است و یک نام هم نزد خداست و هیچ کس توانایی درک آن را ندارد.
برای شناخت بهتر اسماء و صفات الهی تقسیم بندی های گوناگونی صورت گرفته است:
wikishia: اسما و صفات (قرآن). صفت بر معنایی که در ذات وجود دارد، دلالت می کند؛ خواه عین ذات باشد یا غیر آن و اسم بر ذات به همراه صفت و با لحاظ وصف دلالت می کند.
صفت بر معنایی که در ذات وجود دارد، دلالت می کند؛ خواه عین ذات باشد یا غیر آن و اسم بر ذات به همراه صفت و با لحاظ وصف دلالت می کند؛ بنابراین «حیات» و «علم» دو صفت و «حی» و «عالم» دو اسم اند.
اقسام
اسما و صفات دو دسته اند: ۱ـ اسما و صفات مصرّح که در قرآن شریف به آن ها تصریح شده باشد. ۲ـ اسما و صفات غیر مصرّح هستند که از افعال نسبت داده شده به خدا در قرآن انتزاع می شوند؛ مشروط به این که در بیان معصوم (علیه السلام) به آن ها تصریح شده باشد ـ یا در کتاب های کلامی از آن ها بحث شده باشد.
نکته
شایان ذکر است که مقصود از اسما و صفات در این بخش، اصطلاحی است؛ یعنی تحقق ملاک اسم و صفت که «واجد بودن کمال» است، مد نظر است؛ پس به هیچ وجه قصد نام گذاری خداوند در کار نیست و به این ترتیب، طرح اسما و صفات انتزاعی با مبنای «توقیفیت اسما» ناسازگار نخواهد بود.
صفت بر معنایی که در ذات وجود دارد، دلالت می کند؛ خواه عین ذات باشد یا غیر آن و اسم بر ذات به همراه صفت و با لحاظ وصف دلالت می کند؛ بنابراین «حیات» و «علم» دو صفت و «حی» و «عالم» دو اسم اند.
اقسام
اسما و صفات دو دسته اند: ۱ـ اسما و صفات مصرّح که در قرآن شریف به آن ها تصریح شده باشد. ۲ـ اسما و صفات غیر مصرّح هستند که از افعال نسبت داده شده به خدا در قرآن انتزاع می شوند؛ مشروط به این که در بیان معصوم (علیه السلام) به آن ها تصریح شده باشد ـ یا در کتاب های کلامی از آن ها بحث شده باشد.
نکته
شایان ذکر است که مقصود از اسما و صفات در این بخش، اصطلاحی است؛ یعنی تحقق ملاک اسم و صفت که «واجد بودن کمال» است، مد نظر است؛ پس به هیچ وجه قصد نام گذاری خداوند در کار نیست و به این ترتیب، طرح اسما و صفات انتزاعی با مبنای «توقیفیت اسما» ناسازگار نخواهد بود.
wikifeqh: اسما_و_صفات_(قرآن)