گلبدین حکمتیار (متولد ۵ سرطان ۱۳۲۶ در قندوز) جنگ سالار، سیاستمدار و نخست وزیر سابق افغانستان است. وی یکی از رهبران اصلی مجاهدین افغانستان در جنگ با شوروی بود. پس از سقوط حکومت محمد نجیب الله وی طی توافقنامه پیشاور به سمت نخست وزیری رسید اما اختلافات میان رهبران منجر به جنگ های کابل در دهه ۱۹۹۰ شد. بسیاری از مخالفین حکمتیار وی را عامل کشتار بسیاری از مردم افغانستان و تخریب شهرهای مختلف افغانستان در دوره جنگ های داخلی می دانند.
پروفایل در وبگاه آریایی (فارسی)
پروفایل در بی بی سی انگلیسی
پروفایل در History Commons
در سال ۱۹۷۱ به جمعیت اسلامی افغانستان به رهبری برهان الدین ربانی پیوست. یک سال بعد به جرم قتل سیدال سخندان، دانشجویی افغان در دانشگاه کابل که طرفدار مائوئیسم بود، دستگیر شد اما بعداً در پی یک عفو عمومی آزاد گردید. پس از آزادی به سازمان جوانان مسلمان پیوست و بعدها پس از آن به پاکستان رفت. حزب اسلامی او در هنگام اشغال افغانستان توسط شوروی برای مبارزه علیه دولت کمونیستی وقت افغانستان در سال ۱۹۷۹ توسط سیا و با هماهنگی سازمان اطلاعات نظامی پاکستان تأمین مالی می شد. پس از سقوط دولت محمد نجیب الله در سال ۱۹۹۲ دولت اسلامی افغانستان طبق پیمان پیشاور تأسیس گشت. تمام احزاب افغانستان در سال ۱۹۹۲ با آن توافق کردند و متحد شدند، به غیر از حزب اسلامی گلبدین حکمتیار که آن را نپذیرفت. در این زمان به حکمتیار پیشنهاد نخست وزیری داده شد اما او درصدد حاکمیت کامل در افغانستان بود. وی سریعاً بمباران شهر کابل را آغاز نمود که باعث شروع دورهٔ جدیدی از جنگ داخلی در افغانستان در سال های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۶ شد. در این جنگ ها تنها در شهر کابل بیش از ۵۰٬۰۰۰ غیرنظامی کشته شده و موج عظیمی از مهاجرت ها از افغانستان به خصوص از شهر کابل آغاز شد. در همین حال او به عنوان نخست وزیر افغانستان در بین سال های ۱۹۹۳ و ۱۹۹۴ و همچنین در سال ۱۹۹۶ پیش از به روی کار آمدن طالبان نقش ایفا کرد. در زمان طالبان به تهران گریخته و در آنجا ساکن گردید و در سال ۲۰۰۲ ایران را به مقصد پاکستان ترک کرد. پس از آن در پاکستان فعالیت های نظامی خود را علیه دولت حامد کرزی و نیروهای بین المللی کمک به امنیت پیش گرفت.
او تا سال ۲۰۱۶ با تمام حکومت هایی که در افغانستان به قدرت رسیده بودند از جمله جمهوری افغانستان، جمهوری دموکراتیک افغانستان، دولت اسلامی افغانستان، امارت اسلامی افغانستان، دولت انتقالی افغانستان و دولت حامد کرزی و پس از آن با دولت اشرف غنی جنگیده است. همچنین در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۳ افغانستان طرفداران خود را به شرکت در انتخابات دعوت کرد و به طور تلویحی از قطب الدین هلال (معاون سابق خود) حمایت کرد، اما هلال فقط ۲٫۷ درصد آراء را کسب کرد. حکمتیار بیش از ۱۵ سال به صورت مخفی زندگی کرد و نامش در فهرست تحریم های سازمان ملل متحد قرار داشت. در سال ۲۰۱۶ توافقنامه صلحی میان دولت افغانستان به رهبری محمد اشرف غنی و حزب اسلامی امضا شد که براساس آن دولت ضمانت کرد که در بدل برقراری آتش بس، به گلبدین حکمتیار و دیگر رهبران شورشی حزب اسلامی او مصونیت قضایی اعطا کرده و نام او را از فهرست تحریم های سازمان ملل حذف می کند.
گلبدین حکمتیار در ۵ سرطان (تیر) سال ۱۳۲۶ (۱۹۴۷ میلادی) در ولسوالی امام صاحب از ولایت قندوز به دنیا آمد. او برای دورهٔ کوتاهی رشته مهندسی را در دانشگاه کابل تعقیب نمود ولی قبل از تکمیل تحصیل به اثر فعالیتهای سیاسی از آنجا اخراج گردید. با این وجود هواداران وی به او «مهندس حکمتیار» می گویند. در سال ۱۹۷۱ به جمعیت اسلامی افغانستان به رهبری برهان الدین ربانی پیوست اما در ۱۹۷۵ از آن جدا شده و حزب اسلامی افغانستان را پایه گذاشت. پس از کودتای ثور با کمک های مالی سیا و سازمان اطلاعات نظامی پاکستان به یکی از اصلی ترین نیروهای ضد شوروی تبدیل شد. وی در کشتار و ترور چپی ها، ناسیونالیست ها و مخالفانش در پاکستان، افغانستان و سایر کشورهای جهان دست داشت. حکمتیار گروهش را حزب اسلامی نامید، این حزب ۷۰٪ کمک جهانی که بخاطر جهاد علیه ارتش سرخ درافغانستان جمع می شد را جذب می کرد که اکثرش را در جنگهای داخلی با رقیبانش به مصرف رسانید. حکمتیار همچنین به صورت مستقیم یا غیرمستقیم عامل ترور خبرنگاران و روشنفکران و کسانی هست که از او انتقاد می کردند. در حزب وی اعراب که بعداً در شبکه القاعده جا گرفتند نیز شامل بودند.
پروفایل در وبگاه آریایی (فارسی)
پروفایل در بی بی سی انگلیسی
پروفایل در History Commons
در سال ۱۹۷۱ به جمعیت اسلامی افغانستان به رهبری برهان الدین ربانی پیوست. یک سال بعد به جرم قتل سیدال سخندان، دانشجویی افغان در دانشگاه کابل که طرفدار مائوئیسم بود، دستگیر شد اما بعداً در پی یک عفو عمومی آزاد گردید. پس از آزادی به سازمان جوانان مسلمان پیوست و بعدها پس از آن به پاکستان رفت. حزب اسلامی او در هنگام اشغال افغانستان توسط شوروی برای مبارزه علیه دولت کمونیستی وقت افغانستان در سال ۱۹۷۹ توسط سیا و با هماهنگی سازمان اطلاعات نظامی پاکستان تأمین مالی می شد. پس از سقوط دولت محمد نجیب الله در سال ۱۹۹۲ دولت اسلامی افغانستان طبق پیمان پیشاور تأسیس گشت. تمام احزاب افغانستان در سال ۱۹۹۲ با آن توافق کردند و متحد شدند، به غیر از حزب اسلامی گلبدین حکمتیار که آن را نپذیرفت. در این زمان به حکمتیار پیشنهاد نخست وزیری داده شد اما او درصدد حاکمیت کامل در افغانستان بود. وی سریعاً بمباران شهر کابل را آغاز نمود که باعث شروع دورهٔ جدیدی از جنگ داخلی در افغانستان در سال های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۶ شد. در این جنگ ها تنها در شهر کابل بیش از ۵۰٬۰۰۰ غیرنظامی کشته شده و موج عظیمی از مهاجرت ها از افغانستان به خصوص از شهر کابل آغاز شد. در همین حال او به عنوان نخست وزیر افغانستان در بین سال های ۱۹۹۳ و ۱۹۹۴ و همچنین در سال ۱۹۹۶ پیش از به روی کار آمدن طالبان نقش ایفا کرد. در زمان طالبان به تهران گریخته و در آنجا ساکن گردید و در سال ۲۰۰۲ ایران را به مقصد پاکستان ترک کرد. پس از آن در پاکستان فعالیت های نظامی خود را علیه دولت حامد کرزی و نیروهای بین المللی کمک به امنیت پیش گرفت.
او تا سال ۲۰۱۶ با تمام حکومت هایی که در افغانستان به قدرت رسیده بودند از جمله جمهوری افغانستان، جمهوری دموکراتیک افغانستان، دولت اسلامی افغانستان، امارت اسلامی افغانستان، دولت انتقالی افغانستان و دولت حامد کرزی و پس از آن با دولت اشرف غنی جنگیده است. همچنین در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۳ افغانستان طرفداران خود را به شرکت در انتخابات دعوت کرد و به طور تلویحی از قطب الدین هلال (معاون سابق خود) حمایت کرد، اما هلال فقط ۲٫۷ درصد آراء را کسب کرد. حکمتیار بیش از ۱۵ سال به صورت مخفی زندگی کرد و نامش در فهرست تحریم های سازمان ملل متحد قرار داشت. در سال ۲۰۱۶ توافقنامه صلحی میان دولت افغانستان به رهبری محمد اشرف غنی و حزب اسلامی امضا شد که براساس آن دولت ضمانت کرد که در بدل برقراری آتش بس، به گلبدین حکمتیار و دیگر رهبران شورشی حزب اسلامی او مصونیت قضایی اعطا کرده و نام او را از فهرست تحریم های سازمان ملل حذف می کند.
گلبدین حکمتیار در ۵ سرطان (تیر) سال ۱۳۲۶ (۱۹۴۷ میلادی) در ولسوالی امام صاحب از ولایت قندوز به دنیا آمد. او برای دورهٔ کوتاهی رشته مهندسی را در دانشگاه کابل تعقیب نمود ولی قبل از تکمیل تحصیل به اثر فعالیتهای سیاسی از آنجا اخراج گردید. با این وجود هواداران وی به او «مهندس حکمتیار» می گویند. در سال ۱۹۷۱ به جمعیت اسلامی افغانستان به رهبری برهان الدین ربانی پیوست اما در ۱۹۷۵ از آن جدا شده و حزب اسلامی افغانستان را پایه گذاشت. پس از کودتای ثور با کمک های مالی سیا و سازمان اطلاعات نظامی پاکستان به یکی از اصلی ترین نیروهای ضد شوروی تبدیل شد. وی در کشتار و ترور چپی ها، ناسیونالیست ها و مخالفانش در پاکستان، افغانستان و سایر کشورهای جهان دست داشت. حکمتیار گروهش را حزب اسلامی نامید، این حزب ۷۰٪ کمک جهانی که بخاطر جهاد علیه ارتش سرخ درافغانستان جمع می شد را جذب می کرد که اکثرش را در جنگهای داخلی با رقیبانش به مصرف رسانید. حکمتیار همچنین به صورت مستقیم یا غیرمستقیم عامل ترور خبرنگاران و روشنفکران و کسانی هست که از او انتقاد می کردند. در حزب وی اعراب که بعداً در شبکه القاعده جا گرفتند نیز شامل بودند.
wiki: گلبدین حکمتیار