کلمه جو
صفحه اصلی

جنبش بهکتی

دانشنامه عمومی

جنبش بهکتی (Bhakti) یک جنبش مذهبی هندو است که کردار اصلی روحانی در آن، سرسپردگی عاشقانه به قدیس های شیواپرستان و ویشنوپرستان است.
بهکتی به معنی عبادت عاشقانه است و شعار این جنبش این است که هر کس که خدا را عاشقانه عبادت بکند خدا او را می پذیرد، از هر طبقه ای که باشد. این نهضت در واقع دروازه های نیایشگاه های هندو را به سوی شودره ها («نجس ها») باز کرد و تا حدودی مانع جذب آنها به خانقاه های صوفیان مسلمان شود.
«طریقهٔ بهکتی مرگه» یا «طریقهٔ عبادت عاشقانه»، از دیرباز یکی از روش های معروف پرستش ویشنو و تجلیات و تجسمات (اوتاره) او در میان هندوان بوده است و در منظومهٔ بهگودگیتا، در کنار دو روش دیگر، یعنی «کرمه مرگه» یا «طریقهٔ عبادت از طریق کردار» و «جنانه مرگه» یا «عبادت از طریق تفکر و معرفت نظری»، توصیه می شود؛ اما کریشنا، تجسم ویشنو، این روش را بر روش های دیگر برتری می نهد و پرستندگان خود را به این طریقه می خواند.
پس از سلطان محمود غزنوی و غلبه نظامی او بر هند راه برای تبلیغات صوفیان مسلمان در هند هموار شد. و صوفیان در مناطق گوناگونی از هند خانقاه هایی را تأسیس کردند و هندوها این حضور را پذیرفتند و به این ترتیب آموزه های اسلامی به وسیله صوفیان در مناطق مختلف هند و در میان توده های مردم شروع به گسترش کرد. طبقه شودره ها یا طبقه نجس ها در هند که از مزایای اجتماعی بی بهره بودند رفته رفته به صوفی گری اسلامی روی آوردند و در واکنش به آن و برای جذب دوباره این طبقه به آیین هند نهضتی پدید آمد به نام جنبش بهکتی نو.


کلمات دیگر: