کلمه جو
صفحه اصلی

خشونت پرهیزی

دانشنامه عمومی

خشونت پرهیزی عمل بی ضرر بودن برای خود و دیگران تحت هر شرایطی است. خشونت پرهیزی برآمده از این عقیده است که آسیب رساندن به مردم، حیوانات و محیط زیست برای رسیدن به نتیجه ضروری نیست و نیز اشاره دارد به یک فلسفه ی کلی برای خود داری از خشونت بر اساس اصول اخلاقی، مذهبی و معنوی. برای برخی خشونت پرهیزی ریشه در این عقیده ی ساده دارد که خداوند خود بی ضرر است. "ماهاواریا" بیست و چهارمین ترهانکارای مذهب جین که مشعلدار آهیمسا (اندیشه ی بی ضرر بودن) (Ahimsa) بود این مفهوم را در ابعادی وسیع و کاربردی درزندگیش به جهان معرفی کرد. بر این اساس، برای ارتباط قوی تر با خدا شخص باید همچنین بی ضرر نیز باشد. خشونت پرهیزی همچنین عنصر فعالی در آن دسته از معتقدانی بود که آن را به عنوان یک وسیله در دستیابی به دست آوردهای سیاسی و تغییرات اجتماعی پذیرفته بودند. به عنوان مثال بی ضرری گاندی یک فلسفه و نیز یک استراتژی برای تغییرات اجتماعی است که استفاده از خشونت را رد می کند، اما در عین حال عمل بدون خشونت (که همچنین مقاومت مدنی نامیده می شد) را به عنوان یک آلترناتیو هم برای پذیرش منفعلانه ی سرکوب و هم نبرد مسلحانه علیه آن در نظر می گیرد. به طور کلی مدافعان یک فلسفه ی فعال بدون خشونت از چندین روش در مبارزاتشان برای تغییر اجتماعی استفاده می کنند شامل: شکل های انتقادی از آموزش و اقناع، تمرد جمعی، نافرمانی مدنی، عمل مستقیم مسالمت آمیز و شکل های مختلف مداخله ی اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی. در دوران مدرن روش های کنش بدون خشونت ابزارهای قدرتمندی برای اعتراض اجتماعی و تغییرات سیاسی-اجتماعی انقلابی بوده اند. . مثال های زیادی برای موارد استفاده ی این روش ها وجود دارد. تحقیقات کامل تر در این زمینه ممکن است در مدخل های مقاومت مدنی، مقاومت بدون خشونت و انقلاب بدون خشونت یافت شوند. در این جا جنبش های خاصی که به طور ویژه تحت نفوذ فلسفه ی عدم خشونت بوده اند مورد اشاره قرار می گیرند: شامل رهبری ماهتما گاندی در بیش از چند دهه مبارزه ی بدون خشونت علیه حاکمیت بریتانیا در هند که درنهایت به هند کمک کرد که استقلالش را در سال 1947 به دست آورد، اتخاذ روش بدون خشونت گاندی به وسیله ی مارتین لوتر کینگ در مبارزه برای به دست آوردن حقوق مدنی برای آفریقایی- آمریکایی ها و مبارزات بدون خشونت کاسیر چاوز در دهه ی 1960 در اعتراض به شیوه ی رفتار با کارگران کشاورزی کالیفرنیا. انقلاب مخملی سال 1989 در چکسلواکی که شاهد سرنگونی حکومت کمونیستی بود انقلابی که به عنوان یکی از مهم ترین انقلابات بدون خشونت در سال 1989 در نظر گرفته شد. اخیرترین مورد مبارزات لیما بویی و زنان لیبریا است که توانستند بعد از چهارده سال جنگ داخلی به صلح دست یابند. این داستان در فیلم مستندی در سال 2008 با عنوان درخواست از شیطان برای بازگشت به جهنم ثبت شد. و در مقاله ی منسوخ کردن جنگ، زیست شناس تکامل گرا جودیت هاند از استفاده از عمل مستقیم بدون خشونت برای اوراق کردن ماشین جهانی جنگ دفاع کرد. اصطلاح خشونت پرهیزی که غالباً با صلح، صلح طلبی و صلح خواهی و عدم- خشونت (به همراه خط تیره) ارتباط دارد و حتی مترادف به کار برده می شود، به طور خاص تر اشاره دارد به غیاب خشونت و همیشه انتخابی است برای بیان آسیب نرساندن و یا کمتر آسیب رساندن. و واژه ی صلح خواهی گزینه ای است برای بیان انفعال یا بی عملی. بعضی وقت ها خشونت پرهیزی شبیه منفعل بودن است. و بعضی وقت ها نیست. به عنوان مثال اگر یک خانه آتش بگیرد؛ مناسب ترین عمل بی ضرر این است که آتش را خاموش کنیم نه این که بنشینیم و به شکل منفعلانه به آتش اجازه دهیم که بسوزد. در واقع اغتشاش و تناقض قابل توجهی در نوشتن درباره ی عدم خشونت، بی ضرری و انفعال وجود دارد. یک فرد ممکن است در یک زمینه ی خاص از خشونت پرهیزی دفاع کند و در زمینه های دیگر از خشونت دفاع کند. به عنوان مثال کسی که با حرارت مخالف سقط جنین به منظور نجات حیات است، ممکن است به شکلی همدلانه از کشتن یک سقط جنین کننده دفاع کند.

دانشنامه آزاد فارسی

خشونت پرهیزی (nonviolence)
(یا: ساتیاگراها) اصل یا آیین پرهیز از توسّل به خشونت. مهاتما گاندی، رهبر ملی هند، در واکنش به تلاش های حکومت ترانسوال برای اعمال تبعیض بر ضد هندی های مقیم افریقای جنوبی، در فاصلۀ ۱۹۰۷ تا ۱۹۱۴ به مبارزه بر اساس مقاومت منفی دست زد. او بعدها در خود هندوستان نیز از روش های خشونت پرهیزانه، ازجمله تحریم کالاهای انگلیسی و اعتصاب غذا، استفاده کرد. روش های خشونت پرهیزی، مقاومت منفی از قبیل نافرمانی مدنی، عدم همکاری، روزه داری، و تظاهرات غیر خشونت آمیز است، اما بر رویکردی سازنده برای غلبه یافتن بر مخالفان تأکید می کند. گاندی در این مبارزات از هوادارانش می خواست که فقط از روش های مسالمت آمیز اعتراض بهره گیرند، به مخالفان خود احترام بگذارند و جویای راه حل هایی باشند که برای همۀ افراد درگیر پذیرفتنی باشد. اخیراً، جنبش های صلح آمیز در حمایت از مردم سالاری در فیلیپین در ۱۹۸۶ به رهبری کوراسون آکینو، در میانمار به رهبری آئونگ سان سو کیی، و در اندونزی در ۱۹۹۸ به رهبری آمین رایس برپا شد. مارتین لوتر کینگ نیز در ایالات متحدۀ امریکا رهبری جنبشی صلح آمیز را در حمایت از حقوق مدنی رنگین پوستان بر عهده داشت. او در دسامبر ۱۹۵۵، تحریم قوانین جدا کردن صندلی های سیاه پوستان در اتوبوس ها را در مونتگمریِ آلاباما سازماندهی کرد. در ژوئن ۱۹۶۳، رهبری تظاهرات مسالمت جویانه ای در واشینگتن و در مارس ۱۹۶۵، رهبری راه پیمایی حمایت از حقوق مدنی از سِلما تا مونتگمری را به دست گرفت.


کلمات دیگر: