کبریان

در متن.
مجموعهٔ واژه های مصوّب فرهنگستان زبان فارسی تا پایان سال ۱۳۸۹.
کَبَریان (Capparidaceae/Capparaceae) تیره ای از کلم سانان است با برگ های متناوب یا ساده یا منقسم پنجه ای که به صورت علفی یا درختچه ای راست یا بالارونده و پیچان یا درختی دیده می شوند.
گیاه شناسی (کَبَرو) و…نویسنده: سعیدمومن زاده - ساعت ۷:۱۰ ب. ظ روز ۱۳۹۲/۲/۳گیاهان مناطق بیابانیکَبَرو با نام علمی: Capparis spinosa یکی از گیاهان است. کبر از راسته میخک سانان (Caryophyllales)، تیره کبریان (Capparaceae)، سرده کبرها (Capparis) است. کور (کبرو) دارای یک تاریخ طولانی استفاده توسط انسان است؛ شواهد اولیه مصرف آن به حدود ۱۸۰۰۰ سال قبل در مصر علیا برمی گردد. هم چنین در ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در ایران مورد استفاده بوده است. این گیاه بومی حوزه مدیترانه است و به خوبی به محیط های نامساعد، گرمای خشک و شدت های بالای تشعشع سازگار شده است. این گونه دائمی خاردار و خزان کننده گزینه مناسبی برای ازدیاد موفقیت آمیز در محیط های خشک، نیمه خشک و شور به شمار می آید. ویژگی های خاص کور باعث شده است که در سال های اخیر فعالیت های مرتبط با کشت آن در برآورده ساختن تقاضای جهانی برای فرآورده های خوراکی آن مورد توجه بسیاری قرار گیرد، به ویژه این که با یک تمرکز فزآینده جهانی بر روی سامانه های تولید و کیفیت پایدار، تولید غذای پاک و سبز از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است. این گیاه به صورت خودروی، روی پرتگاه های سنگ لاخی، در اکوسیستم های خشک ساحلی با تحمل بادهای شدید و در اکوسیستم های بیابانی گرم و خشک رشد می کند و چون توانایی بیشینه ساختن جذب عناصر غذایی از خاک را دارا می باشد، ویژگی های یک گیاه تطابق یافته با خاک های فقیر از عناصر غذایی و رطوبت را از خود بروز می دهد. کور از طریق بذر یا قلمه ساقه تکثیر می یابد هرچند که با توجه به خفتگی بذر و مشکل استقرار قلمه های ریشه دار شده، توسعه کشت آن دارای محدودیت هایی نیز می باشد. این گیاه دارای مصارف و فوایدی متنوعی از قبیل؛ پایداری بوم شناختی، تنوع زیستی، حفاظت خاک، احیائ اراضی، تناسب با کشاورزی کم نهاده، ایجاد فرصت های شغلی، فضای سبز، مصرف خوراکی و دارویی و غیره می باشد. بدیهی است توسعه کشت کور در مناطق حاشیه ای و مکان هایی که کاشت سایر گیاهان زراعی متداول سودبخش نبوده، علاوه بر یک درآمد جانبی برای کشاورزان فقیر، به عنوان راهبردی جهت توسعه کشاورزی بوم شناختی، به ویژه کشاورزی کم نهاده، در سطح زمین های آسیب پذیر مطرح است. کبر گیاهی بوته مانند است و دارای شاخه های چوبی باریک و دراز است که شاخه های کهنسال آن بی برگ ولی شاخه های جوان آن دارای برگ های کوچک، باریک و به درازای ۱۲–۴ میلی متر و منتهی به نوک خار مانند است. این گیاه ریشه بسیار سخت و بلند با پوست کلفت دارد که پس از خشک شدن از مغز چوبی آن جدا می شود. این گیاه ممکن است تا سی سال عمر کند. میوه این گیاه کروی شکل (به درشتی یک گیلاس کوچک)، بدون تار و به رنگ سبز با خطوط موازی سبز یا زرد کمرنگ است و درون میوه آن قرمز و پر از دانه های کوچک و لزج است. میوهٔ این علف هرز بیضی شکل، ابتدا به رنگ سبز روشن که تدریجاً متمایل به قرمز می شود و گوشتدار است. موسم گلدهی این گیاه اردیبهشت تا خردادماه است. محل رشد و پراکنش این گونه بیشتر در نواحی کم ارتفاع و گرم و مرطوب می روید و در بیشتر نواحی ایران از جمله شهرستان شهداد مشاهده می شود. کور (کبرو) فوق العاده به خشکی مقاوم است و ریشهٔ آن می تواند تا اعماق زیادی درون خاک نفوذ کند تا بتواند از رطوبت لازم برخوردار شود. اندام های رویشی: گیاهی پایا، به شکل درختچه های کوچک و خاردار، با انشعابات گسترده و خوابیده که توسط بذر تکثیر می یابد. ساقه های این گیاه پوشیده از کرک، متعدد، به طول ۱۰۰ سانتی متر که دارای انشعابات سخت و گسترده است و بر روی زمین پهن شده اند. برگ ها تقریباً متناوب، کرک دار، مدوّر، تخم مرغی شکل، به طول ۲ سانتی متر که در قاعده دارای گوشوارکی خارمانند و قلابی شکل است. اندام های زایشی: گل ها بزرگ، معطر، و به رنگ سفید تا متمایل به قرمز و دارای چهار کاسبرگ هستند که کاسبرگ های بیرونی بسیار بزرگتر از کاسبرگ های داخلی هستند.این گونه یکی از مواهب بی شمار مناطق بیابانی است که در صورت برنامه ریزی می تواند منبع درآمدی مطمئن به حساب آید. در خصوص استفاده های دارویی آ ن اطلاعات زیادی موجود نیست اما از میوه و گل آن در تهیه مربا وترشی استفاده می شود.