قوتتیها ( گوتیها )
قوتتی ها همزمان با لولوبی ها در شمال و شمال شرق آنها یعنی در قسمت اعظم آذربایجان و شرق کردستان کنونی ( کردستان بخشی از آذربایجان باستانی بود ) زندگی میکردند. بنا به اسناد اککدی نارام سوئن نوه سارگون در اواخر عمرش بعد از شکست دادن لولوبی ها به قوتتی ها حمله کرد ولی ائنریدا وازیر Enridavazir شاه قوتتی ها شکست سختی به او داد و نارام سوئن در آن جنگ کشته شد. بعد از این پیروزی ائنریدا وازیر Enridavazir به اککد حمله کرد ( در سال 2201 ق م ) . یاکوبسون Jakobsson سومر شناس دانمارکی در این باره مینویسد: ائنریدا وزیر شاه قوتتی ها به بین النهرین لشکرکشی کرده و نیپور شهر مقدس سومریان را گرفت و کاتبان انجا را مجبور به نوشتن کتیبه ای برای خودش کرد ( منبع 1 ) . جنگ بین قوتتی ها و اککد - سومر بیش از 20 سال طول کشید و با پیروزی کامل ائلولومئش شاه قوتتی ها در سال 2176 ق م همه بین النهرین تحت حاکمیت قوتتی ها در امد. قوتتی ها توانستند 91 سال بر بین النهرین حکومت کنند. حاکمیت قوتتی ها در اککد - سومر 91 سال طول کشید و در آن مدت قوتتی ها توانستند آرامش و امنیت را در انجا حاکم کرده و جو مساعدتری را برای رشد و ترقی علم و هنر در بین النهرین ایجاد کردند ( پروفسور م. ذهتابی : تاریخ دیرین ترکان ایران، ص 230 ، تبریز 1378 ) . در ایران، قوتیلو طایفی از ایل قشقایی که بازماندگان قوتی ها می باشند.
در کتیبه های بابل از دوره حکومت قوتتی ها در آنجا اطلاعات خوبی به یادگار مانده است و اسامی و تاریخ و مدت حکومت همه21 شاه قوتتی که جمعا 91 سال بر بابل حکومت کردند در کتیبه های بابلی ثبت شده است. قوتتی ها صاحب قدیمیترین نوع حکومت دمکراسی در تاریخ بشریت بودند و حکومت آنها بر اساس یک نوع دمکراسی نسبی پایه گذاری شده بود. قوتتی ها بر عکس اککدیان و سومریان شاه موروثی نداشتند، آنها شاه خود را رهبر خوانده و هر سه سال یکبار انتخاب میکردند. با توجه به لیاقت و کشورداری شخص انتخاب شده او را برای یک دوره دیگر نیز انتخاب میکردند ( حداکثر سه دوره ) و یا اینکه بدلیل بی کفایتی او، زودتر از اتمام دوره شاهی او را از قدرت خلع می کردند ( ا. م دیاکونوف : تاریخ ماد، ص 105 - 106 ، ترجمه ی کریم کشاورز، انتشارات علمی و فرهنگی ) .
قوتتی ها همزمان با لولوبی ها در شمال و شمال شرق آنها یعنی در قسمت اعظم آذربایجان و شرق کردستان کنونی ( کردستان بخشی از آذربایجان باستانی بود ) زندگی میکردند. بنا به اسناد اککدی نارام سوئن نوه سارگون در اواخر عمرش بعد از شکست دادن لولوبی ها به قوتتی ها حمله کرد ولی ائنریدا وازیر Enridavazir شاه قوتتی ها شکست سختی به او داد و نارام سوئن در آن جنگ کشته شد. بعد از این پیروزی ائنریدا وازیر Enridavazir به اککد حمله کرد ( در سال 2201 ق م ) . یاکوبسون Jakobsson سومر شناس دانمارکی در این باره مینویسد: ائنریدا وزیر شاه قوتتی ها به بین النهرین لشکرکشی کرده و نیپور شهر مقدس سومریان را گرفت و کاتبان انجا را مجبور به نوشتن کتیبه ای برای خودش کرد ( منبع 1 ) . جنگ بین قوتتی ها و اککد - سومر بیش از 20 سال طول کشید و با پیروزی کامل ائلولومئش شاه قوتتی ها در سال 2176 ق م همه بین النهرین تحت حاکمیت قوتتی ها در امد. قوتتی ها توانستند 91 سال بر بین النهرین حکومت کنند. حاکمیت قوتتی ها در اککد - سومر 91 سال طول کشید و در آن مدت قوتتی ها توانستند آرامش و امنیت را در انجا حاکم کرده و جو مساعدتری را برای رشد و ترقی علم و هنر در بین النهرین ایجاد کردند ( پروفسور م. ذهتابی : تاریخ دیرین ترکان ایران، ص 230 ، تبریز 1378 ) . در ایران، قوتیلو طایفی از ایل قشقایی که بازماندگان قوتی ها می باشند.
در کتیبه های بابل از دوره حکومت قوتتی ها در آنجا اطلاعات خوبی به یادگار مانده است و اسامی و تاریخ و مدت حکومت همه21 شاه قوتتی که جمعا 91 سال بر بابل حکومت کردند در کتیبه های بابلی ثبت شده است. قوتتی ها صاحب قدیمیترین نوع حکومت دمکراسی در تاریخ بشریت بودند و حکومت آنها بر اساس یک نوع دمکراسی نسبی پایه گذاری شده بود. قوتتی ها بر عکس اککدیان و سومریان شاه موروثی نداشتند، آنها شاه خود را رهبر خوانده و هر سه سال یکبار انتخاب میکردند. با توجه به لیاقت و کشورداری شخص انتخاب شده او را برای یک دوره دیگر نیز انتخاب میکردند ( حداکثر سه دوره ) و یا اینکه بدلیل بی کفایتی او، زودتر از اتمام دوره شاهی او را از قدرت خلع می کردند ( ا. م دیاکونوف : تاریخ ماد، ص 105 - 106 ، ترجمه ی کریم کشاورز، انتشارات علمی و فرهنگی ) .