کلمه جو
صفحه اصلی

اثار الوزراء

دانشنامه عمومی

آثار الوزراء. آثار الوزراء کتابی است نگاشته سیف الدین حاجی بن نظام عقیلی از دبیران تیموریان به زبان فارسی ه نام و برای خواجه قوام الدین نظام الملک خوافی نوشته است. این کتاب به بررسی زندگی و کارهای وزیران در طول تاریخ اسلام و ایران می پردازد.
حاجی بن نظام عقیلی از نویسندگان و دبیران دربار تیموریان در سده نهم هجری. وی این کتاب را میان سال های ۸۷۵ و ۸۹۲ ه. ق به نام و برای خواجه قوام الدین نظام الملک خوافی نوشته است. ستایش های نویسنده از امام اول شیعیان علی بن ابیطالب و فرزندان وی احتمالا دلیلی بر شیعه بودن وی است.
کتاب در دو بخش است. بخش اول که دارای ۱۲ باب است زندگی وزیران پیش از خلفا، وزیران بنی امیه، وزیران بنی عباس، وزیران آل سامان، وزیران غزنویان، وزیران آل بویه، وزیران سلجوقیان، وزیران خوارزمشاهیان، وزیران چنگیزخان و اولاد و احفاد او، وزیران آل مظفر و پادشاهان غور، وزیران تیمور گورکانی و فرزندان وی.بخش دوم کتاب پیرامون خواجه قوام الدین آصف زمان و دارای چهار باب است.
آنچه به نظر می رسد این است که سبک نگارش کتاب «آثار الوزرا» به دلیل اقتباس مولف آن از کتاب های گوناگون، دارای سبک های مختلف است. گاه سادگی و آراستگی و بلاغت ابوالفضل بیهقی و استادش بونصر مشکان را به یاد می آورد و گاه آهنگینی و موازنه ها و آرایه های لفظی جامع التواریخ را از نظر می گذراند. گاه نیز انشای آن به سبک رایج و معمول روزگار نویسنده نزدیک شده، و سست و ناهموار و ناپخته می گردد.درصد کاربرد واژگان و ترکیبات عربی نسبت به کتاب هایی که در سده نهم تألیف شده اند بیشتر است و واژه های مغولی و ترکی به ندرت دیده می شوند. جملات به صورت کوتاه بیان شده و گاهی مواردی از بیش گویی در متن کتاب مشاهده می شود.

دانشنامه آزاد فارسی

آثارالوزراء. آثارُالوزراء
از سیف الدین عقیلی، کتابی به فارسی در شرح احوال وزرای اسلام. این کتاب در ۸۷۵ـ۸۹۲ق در یک مقدمه و دو مقاله در هرات تألیف یافته و به خواجه قوام الدین نظام الملک خوافی ( ـ۹۳۰ق)، از دیوانیان و دولتمردان دستگاه تیموری، پیشکش شده است. مقالۀ اول در بیان آثار و اخبار وزرای سابق، و مقالۀ دوم در ذکر آثار و احوال خواجه قوام الدین است. اهمیت این اثر در بهره گیری مؤلف از آثاری است که اصل آن از میان رفته است، مانند مقامات ابونصر مشکان و مجلدات گم شدۀتاریخ بیهقی. سیف الدین عقیلی در این اثر از نسائم الاسحار من لطائم الاخبار منشی کرمانی بیش از دیگر آثار سود جسته و در مواردی بسیار، نوشته های آن را، بی کم وکاست، به نام خود آورده است. آثار الوزراء به تصحیح میرجلال الدین محدث ارموی به چاپ رسید (تهران، ۱۳۳۷ش).


کلمات دیگر: