فاطمه رضازاده محلاتی معروف به فاطمه سیاح – (زاده ۱۲۸۱ شمسی در مسکو و درگذشته ۱۳۲۶ شمسی در تهران) روشنفکر، دکترای ادبیات و از بنیانگذاران کانون بانوان در وزارت فرهنگ بود. او به عنوان اولین بانوی استاد دانشگاه، کرسی نقد ادبی را در دانشگاه تهران پایه گذاری کرد و در عین حال به عنوان یکی از فعالان حقوق زن در ایران شناخته شد. سبک و سیاق او در نقد ادبی، مبتنی بر رئالیسم و مارکسیسم و تحت تأثیر نقادان برجسته روس از جمله بلینسکی و چرنیشفسکی بود. سیمین دانشور، نویسندهٔ برجستهٔ معاصر از جمله دانشجویان او بود.
رساله دکتری دربارهٔ آناتول فرانس، به زبان فرانسه
تألیف کتاب روسی برای دبیرستان به سفارش وزارت فرهنگ، با همکاری مهری آهی و گیلده برآندت، استاد دانشگاه تهران (باکو ـ تهران، ۱۳۲۴ش)
تاریخ ادبیات روسی، پس از مرگ سیاح، جلد اول تاریخ ادبیات روس به نام سعید نفیسی در ۱۳۴۴شمسی منتشر شد.
یادداشتهایی ناتمام برای نگارش کتاب «سنجش ادبیات زبان های خارجه»
مقالات نوشته شده در مجلات ایران. این مقالات به همت محمد گلبن، در کتاب نقد و سیاحت (۱۳۵۴ش) گردآوری شده است.
فاطمه سیاح در سال ۱۲۸۱ شمسی در شهر مسکو متولد شد. پدر او میرزا جعفرخان رضازاده محلاتی، استاد زبان و ادبیات فارسی در مسکو، از ابتدای جوانی به روسیه مهاجرت کرده بود. مادر او آلمانی تبار و بزرگ شده روسیه بود. فاطمه سیاح، تحصیلات متوسطه و عالی خود را در مسکو گذراند و از دانشکده ادبیات اونیورسته مسکو در ادبیات اروپایی به گرفتن درجه دکترا نائل شد. موضوع رساله دکترای او، آناتول فرانس در ادبیات فرانسه بود. او در مسکو با پسرعمویش، حمید سیاح ازدواج کرد، اما پس از سه سال از او جدا شد. فاطمه سیاح در سال ۱۳۱۲ شمسی، در پی وقوع انقلاب روسیه، به همراه پدرش به ایران آمد.
او در ایران، به عضویت کنگره فردوسی درآمد و به تدریس زبان فرانسوی و روسی پرداخت، تا این که در سال ۱۳۱۷ در دانشگاه تهران به درجه دانشیاری و در سال ۱۳۲۲ به درجه استادی رسید. او در بخش ادبیات زبان های خارجه دانشگاه تهران، کرسی نقد ادبی و ادبیات تطبیقی را پایه گذاری کرد؛ هرچند که این کرسی پس از درگذشت وی، به علت نبود جانشین مناسب منحل شد. او در سال ۱۳۲۵ به عضویت نخستین کنگره نویسندگان ایران درآمد. او در مقام استادی دانشگاه، جدی و سخت کوش بود و برخی از دانشجویانی که پرورش داد، به چهره های برجسته ای تبدیل شدند؛ از جمله سیمین دانشور که پایان نامهٔ دکترای خود را با کمک او نگاشت.
فاطمه سیاح در ۱۳ اسفند ماه ۱۳۲۶ شمسی در سن ۴۵ سالگی در تهران بر اثر بیماریِ قند و سکته قلبی درگذشت و در گورستان ابن بابویه به خاک سپرده شد. پس از مرگ، کتابخانه شخصی او مشتمل بر بیش از دو هزار جلد کتاب، بنا به وصیتش به کتابخانه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران اهدا شد.
رساله دکتری دربارهٔ آناتول فرانس، به زبان فرانسه
تألیف کتاب روسی برای دبیرستان به سفارش وزارت فرهنگ، با همکاری مهری آهی و گیلده برآندت، استاد دانشگاه تهران (باکو ـ تهران، ۱۳۲۴ش)
تاریخ ادبیات روسی، پس از مرگ سیاح، جلد اول تاریخ ادبیات روس به نام سعید نفیسی در ۱۳۴۴شمسی منتشر شد.
یادداشتهایی ناتمام برای نگارش کتاب «سنجش ادبیات زبان های خارجه»
مقالات نوشته شده در مجلات ایران. این مقالات به همت محمد گلبن، در کتاب نقد و سیاحت (۱۳۵۴ش) گردآوری شده است.
فاطمه سیاح در سال ۱۲۸۱ شمسی در شهر مسکو متولد شد. پدر او میرزا جعفرخان رضازاده محلاتی، استاد زبان و ادبیات فارسی در مسکو، از ابتدای جوانی به روسیه مهاجرت کرده بود. مادر او آلمانی تبار و بزرگ شده روسیه بود. فاطمه سیاح، تحصیلات متوسطه و عالی خود را در مسکو گذراند و از دانشکده ادبیات اونیورسته مسکو در ادبیات اروپایی به گرفتن درجه دکترا نائل شد. موضوع رساله دکترای او، آناتول فرانس در ادبیات فرانسه بود. او در مسکو با پسرعمویش، حمید سیاح ازدواج کرد، اما پس از سه سال از او جدا شد. فاطمه سیاح در سال ۱۳۱۲ شمسی، در پی وقوع انقلاب روسیه، به همراه پدرش به ایران آمد.
او در ایران، به عضویت کنگره فردوسی درآمد و به تدریس زبان فرانسوی و روسی پرداخت، تا این که در سال ۱۳۱۷ در دانشگاه تهران به درجه دانشیاری و در سال ۱۳۲۲ به درجه استادی رسید. او در بخش ادبیات زبان های خارجه دانشگاه تهران، کرسی نقد ادبی و ادبیات تطبیقی را پایه گذاری کرد؛ هرچند که این کرسی پس از درگذشت وی، به علت نبود جانشین مناسب منحل شد. او در سال ۱۳۲۵ به عضویت نخستین کنگره نویسندگان ایران درآمد. او در مقام استادی دانشگاه، جدی و سخت کوش بود و برخی از دانشجویانی که پرورش داد، به چهره های برجسته ای تبدیل شدند؛ از جمله سیمین دانشور که پایان نامهٔ دکترای خود را با کمک او نگاشت.
فاطمه سیاح در ۱۳ اسفند ماه ۱۳۲۶ شمسی در سن ۴۵ سالگی در تهران بر اثر بیماریِ قند و سکته قلبی درگذشت و در گورستان ابن بابویه به خاک سپرده شد. پس از مرگ، کتابخانه شخصی او مشتمل بر بیش از دو هزار جلد کتاب، بنا به وصیتش به کتابخانه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران اهدا شد.
wiki: فاطمه سیاح