لاتین عامیانه

لاتینِ عامیانه یا لاتینِ کوچه بازاری (به انگلیسی: Vulgar Latin)، (به لاتین: Sermo Vulgaris) به معنی «گفتار عامیانه/همگانی»، یک اصطلاح (تَرم) عمومی برای نامیدنِ گویش های اجتماعیِ نااستانداردِ (بر خلافِ لاتین کلاسیک) زبان لاتین است که زبان های رومی تبار از آنها بالیده و گسترده اند. آثاری که در دوران کلاسیک به زبان لاتین نوشته شده اند، به جز چند استثنای بسیار ناچیز (که مهمترینشان بخش هایی از کتاب ساتیریکُن نوشتهٔ گایوس پترونیوس است)، همگی لاتین کلاسیک را به کار برده اند. لاتینِ عامیانه به دلیلِ نااستاندارد بودنش هیچگونه دبیرهٔ رسمی ای ندارد. لاتین عامیانه را لاتینِ گفتاری ، یا (به ویژه در دوره های اخیر) زبانِ رومی تبارِ مشترک (به انگلیسی: Common Romance) نیز نامیده اند. در لاتینِ دورهٔ نوزایش، لاتین عامیانه را vulgare Latinum یا Latinum vulgare می نامیدند.
زبان های ایتالی
Latino-Faliscan
زبان لاتین
لاتین عامیانه
اصطلاحِ «گفتارِ همگانی» (به لاتین: sermo vulgaris)، که بعدها به «لاتین عامیانه» تبدیل شد، را باشندگانِ امپراتوری روم به کار می بردند. سپس به اصطلاحی فنی در لغت شناسی زبان لاتین و زبان های رومی تبار تبدیل شد که برای ارجاع به گونه های نانوشته ای از زبانی لاتینی شده - که بیشتر توسط مردمانِ ایتال وسلتیک که زیرِ حکومتِ جمهوری روم و امپراتوری روم بودند صحبت می شد - به کار گرفته شد. ردپای زبانِ آنها در برخی سنگ نبشته ها، همچون دیوارنگاری ها و تبلیغات دیده می شود. همچنین ممکن است تحصیل کردگان و جمعیت های آموزش دیده ای که لاتین کلاسیک را به کار می بردند، در موقعیت های ویژه ای و بسته به جایگاه و پس زمینهٔ اجتماعی-اقتصادی شان به زبان لاتین عامیانه صحبت می کرده باشند. چنین کاربردِ نابجایی برای این اصطلاح، نخستین بار توسط پیشگامانِ لغت شناسیِ زبان های رومی تبار فرانسیس ژوسته ماری رینارد (۱۷۶۱-۱۸۳۶م) و فردریش کریستین دیز (۱۷۹۴-۱۸۷۶م) استفاده شد.