اصحاب الجنه

اَصحابُ الجَنَّه
در قرآن، چند باغدار که داستانشان در سورۀ قلم (آیات ۱۷ـ۳۳) آمده است. براساس این آیات، صاحبان باغی قسم یاد کردند که بامدادان محصول باغ را بچینند، اما ترک استثنا کردند (انشاالله نگفتند؛ یا بخشی از آن را برای نیازمندان استثنا نکردند)؛ لذا در وقت خواب از سوی خداوند خسارتی به آن باغ وارد شد و میوه های آن ازبین رفت. آنان بین خود قرار گذاشته بودند تا از ورود افراد نیازمند به باغ جلوگیری کنند، اما وقتی به باغ رسیدند، آن را سوخته و ویران دیدند و فکر کردند که راه را اشتباه آمده اند، سپس از کار خود پشیمان شده و امیدوار شدند که خداوند باغی بهتر به ایشان دهد. بیشتر مفسّران نام این باغ را صروان در نزدیکی صنعا ذکر کرده اند.

[ویکی اهل البیت] اَصحاب الجَنَّه. این صفحه مدخلی از دائرة المعارف قرآن کریم است
داستان باغ بلازده در آیات 17 ـ 33 سوره قلم/68 آمده است. قرآن در گزارش خود از این حادثه، همانند دیگر روایت های داستانی خود، بدون اشاره به زمان، مکان، پیشینه باغ و دیگر جزئیات آن با دقتی اعجازین، صحنه های مؤثر در داستان را برای ابلاغ پیام توحیدی و تربیتی، گلچین کرده و بخش های دیگر را وانهاده است.
محور اصلی داستان، حکایت ارباب تنعمی است که در پی کفران نعمت و طغیان آن را از دست داده، متنبه و نادم گشته اند: «إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ کَمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا لَیَصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِینَ... إِنَّا إِلَی رَبِّنَا رَاغِبُونَ».(سوره قلم/68، 17 ـ 32)
برخی مفسران این حادثه را به زمانی اندک پس از عروج حضرت عیسی علیه السلام و پیش از انتشار مسیحیت مربوط دانسته اند. از روایت های مفسران برمی آید که این باغ، بسیار سرسبز، پرثمر، موسوم به «صروان» یا «ضروان» یا «رضوان» و بنابر مشهور در دو فرسخی شهر صنعای یمن بوده است.
در ابتدا پیرمردی مؤمن و نیکوکار از اهل کتاب آن را در اختیار داشته و به شکرانه این نعمت هنگام برداشت محصول نیازمندان را خبر می کرده است. آنان طبق عادت هر ساله در باغ گرد هم می آمدند و پیرمرد نیکوکار به مقدار نیاز خود و خانواده اش از محصول و میوه ها برداشته، مازاد آن را برای مستمندان می گذاشت.
برخی مفسران می گویند: وی عایدات باغ را به سه بخش: هزینه های باغ، سهم فقیران و قوت سالیانه خود و خانواده اش قسمت می کرد.