مترادف بامدادان : سپیده دم، سحر، شفق، صبحگاه، فجر
متضاد بامدادان : شامگاه، شامگاهان
بامدادان
مترادف بامدادان : سپیده دم، سحر، شفق، صبحگاه، فجر
متضاد بامدادان : شامگاه، شامگاهان
فارسی به انگلیسی
in the morning
morn, morning, morrow
مترادف و متضاد
سپیده‌دم، سحر، شفق، صبحگاه، فجر ≠ شامگاه، شامگاهان
فرهنگ فارسی
بامداد، هنگام بامداد، بامگاه نیز گویند
( اسم ) هنگام بامداد بامگاه .
( اسم ) هنگام بامداد بامگاه .
فرهنگ معین
(اِمر. ) هنگام بامداد.
لغت نامه دهخدا
بامدادان . (اِ مرکب ) مرکب از بامداد بعلاوه ٔ «ان »که بگفته ٔ شمس قیس رازی در المعجم حرف تخصیص است . رجوع به آن در این لغت نامه شود. صبح . بامداد. بام . وقت طلوع فجر راگویند. سحرگاهان . (از فرهنگ شعوری ج 1 ص 181). هنگام بامداد. گاه بامداد. وقت صبح . صبحگاهان . پگاه . منسوب به بامداد است چه الف و نون در فارسی پهلوی بمعنی نسبت است . (از فرهنگ نظام ) :
پیشم آمد بامدادان آن نگارین از کروخ
با دو رخ از باده لعل و با دو چشم از سحر شوخ .
مهر دیدم بامدادان چون بتافت
از خراسان سوی خاور می شتافت .
چو شد بامدادان روان کندرو
برون آمد از پیش سالار نو.
ببود آن شب و بامدادان پگاه
به آرام برتخت بنشست شاه .
چوشب روز شد، بامدادان ، پگاه
تبیره برآمد ز درگاه شاه .
ببود آن شب و بامدادان پگاه
سوی بیشه رفتند شاه و سپاه .
بامدادان برچکک چون چاشتگاهان برشخج
نیم روزان بر لبینان ، شامگاهان بردنه .
بامدادان بر هوا قوس قزح
بر مثال دامن شاهنشهی .
بامدادان حرب غم را تعبیه کن لشکری
اختیارش بر طلایه افتخارش بر بنه .
چو خواهد بود روز برف و باران
پدید آید نشان از بامدادان .
یک روز شراب میخورد [ مسعود ] و همه شب خورده بود، بامدادان در صفه ای بزرگ بارداد. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 138).
سلامی ز گیتی به سوی تو آید
پگه ز آن کند بامدادان سلامت .
بامدادان همه شیون به سر بام برید
زآتشین آب مژه موج شرر بگشایید.
بامدادان که یک سواره ٔ چرخ
ساخت برپشت اشقر اندازد.
بامدادان روز چون سر برزند
برهمه یکسان درآید شامگاه .
بیا تا بامدادان ز اول روز
شویم از گنبد پیروزه پیروز.
بامدادان که روز روشن گشت
شب تاریک فرش خود بنوشت .
که چون بامدادان چراغ سپهر
جمال جهان را برافروخت چهر.
بامدادان که تفاوت نکند لیل ونهار
خوش بود دامن صحرا و تماشای بهار.
بامدادان نه جایگاه ستیز
که تحمل کند، نه پای گریز.
شب پراکنده خسبد آنکه به دست
نبود وجه بامدادانش .
ز مدهوشیم دیده آن شب نخفت
نگه بامدادان بمن کرد و گفت .
بامدادان فرمود [ یعقوب لیث ] که منادی کنید. (تاریخ سیستان ).
- نماز بامدادان ؛ نماز صبح . دوگانه . رجوع به نماز بامداد شود :
نماز بامدادان کرد باید
سه جام یک منی خوردن حرامست .
پیشم آمد بامدادان آن نگارین از کروخ
با دو رخ از باده لعل و با دو چشم از سحر شوخ .
رودکی .
مهر دیدم بامدادان چون بتافت
از خراسان سوی خاور می شتافت .
رودکی .
چو شد بامدادان روان کندرو
برون آمد از پیش سالار نو.
فردوسی .
ببود آن شب و بامدادان پگاه
به آرام برتخت بنشست شاه .
فردوسی .
چوشب روز شد، بامدادان ، پگاه
تبیره برآمد ز درگاه شاه .
فردوسی .
ببود آن شب و بامدادان پگاه
سوی بیشه رفتند شاه و سپاه .
فردوسی .
بامدادان برچکک چون چاشتگاهان برشخج
نیم روزان بر لبینان ، شامگاهان بردنه .
منوچهری .
بامدادان بر هوا قوس قزح
بر مثال دامن شاهنشهی .
منوچهری .
بامدادان حرب غم را تعبیه کن لشکری
اختیارش بر طلایه افتخارش بر بنه .
منوچهری .
چو خواهد بود روز برف و باران
پدید آید نشان از بامدادان .
(ویس و رامین ).
یک روز شراب میخورد [ مسعود ] و همه شب خورده بود، بامدادان در صفه ای بزرگ بارداد. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 138).
سلامی ز گیتی به سوی تو آید
پگه ز آن کند بامدادان سلامت .
انوری .
بامدادان همه شیون به سر بام برید
زآتشین آب مژه موج شرر بگشایید.
خاقانی .
بامدادان که یک سواره ٔ چرخ
ساخت برپشت اشقر اندازد.
خاقانی .
بامدادان روز چون سر برزند
برهمه یکسان درآید شامگاه .
خاقانی .
بیا تا بامدادان ز اول روز
شویم از گنبد پیروزه پیروز.
نظامی .
بامدادان که روز روشن گشت
شب تاریک فرش خود بنوشت .
نظامی .
که چون بامدادان چراغ سپهر
جمال جهان را برافروخت چهر.
نظامی .
بامدادان که تفاوت نکند لیل ونهار
خوش بود دامن صحرا و تماشای بهار.
سعدی .
بامدادان نه جایگاه ستیز
که تحمل کند، نه پای گریز.
سعدی (هزلیات ).
شب پراکنده خسبد آنکه به دست
نبود وجه بامدادانش .
سعدی (گلستان ).
ز مدهوشیم دیده آن شب نخفت
نگه بامدادان بمن کرد و گفت .
سعدی (بوستان ).
بامدادان فرمود [ یعقوب لیث ] که منادی کنید. (تاریخ سیستان ).
- نماز بامدادان ؛ نماز صبح . دوگانه . رجوع به نماز بامداد شود :
نماز بامدادان کرد باید
سه جام یک منی خوردن حرامست .
منوچهری .
بامدادان. ( اِ مرکب ) مرکب از بامداد بعلاوه «ان »که بگفته شمس قیس رازی در المعجم حرف تخصیص است. رجوع به آن در این لغت نامه شود. صبح. بامداد. بام. وقت طلوع فجر راگویند. سحرگاهان. ( از فرهنگ شعوری ج 1 ص 181 ). هنگام بامداد. گاه بامداد. وقت صبح. صبحگاهان. پگاه. منسوب به بامداد است چه الف و نون در فارسی پهلوی بمعنی نسبت است. ( از فرهنگ نظام ) :
پیشم آمد بامدادان آن نگارین از کروخ
با دو رخ از باده لعل و با دو چشم از سحر شوخ.
از خراسان سوی خاور می شتافت.
برون آمد از پیش سالار نو.
به آرام برتخت بنشست شاه.
تبیره برآمد ز درگاه شاه.
سوی بیشه رفتند شاه و سپاه.
نیم روزان بر لبینان ، شامگاهان بردنه.
بر مثال دامن شاهنشهی.
اختیارش بر طلایه افتخارش بر بنه.
پدید آید نشان از بامدادان.
سلامی ز گیتی به سوی تو آید
پگه ز آن کند بامدادان سلامت.
زآتشین آب مژه موج شرر بگشایید.
ساخت برپشت اشقر اندازد.
برهمه یکسان درآید شامگاه.
شویم از گنبد پیروزه پیروز.
شب تاریک فرش خود بنوشت.
جمال جهان را برافروخت چهر.
پیشم آمد بامدادان آن نگارین از کروخ
با دو رخ از باده لعل و با دو چشم از سحر شوخ.
رودکی.
مهر دیدم بامدادان چون بتافت از خراسان سوی خاور می شتافت.
رودکی.
چو شد بامدادان روان کندروبرون آمد از پیش سالار نو.
فردوسی.
ببود آن شب و بامدادان پگاه به آرام برتخت بنشست شاه.
فردوسی.
چوشب روز شد، بامدادان ، پگاه تبیره برآمد ز درگاه شاه.
فردوسی.
ببود آن شب و بامدادان پگاه سوی بیشه رفتند شاه و سپاه.
فردوسی.
بامدادان برچکک چون چاشتگاهان برشخج نیم روزان بر لبینان ، شامگاهان بردنه.
منوچهری.
بامدادان بر هوا قوس قزح بر مثال دامن شاهنشهی.
منوچهری.
بامدادان حرب غم را تعبیه کن لشکری اختیارش بر طلایه افتخارش بر بنه.
منوچهری.
چو خواهد بود روز برف و باران پدید آید نشان از بامدادان.
( ویس و رامین ).
یک روز شراب میخورد [ مسعود ] و همه شب خورده بود، بامدادان در صفه ای بزرگ بارداد. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 138 ).سلامی ز گیتی به سوی تو آید
پگه ز آن کند بامدادان سلامت.
انوری.
بامدادان همه شیون به سر بام بریدزآتشین آب مژه موج شرر بگشایید.
خاقانی.
بامدادان که یک سواره چرخ ساخت برپشت اشقر اندازد.
خاقانی.
بامدادان روز چون سر برزندبرهمه یکسان درآید شامگاه.
خاقانی.
بیا تا بامدادان ز اول روزشویم از گنبد پیروزه پیروز.
نظامی.
بامدادان که روز روشن گشت شب تاریک فرش خود بنوشت.
نظامی.
که چون بامدادان چراغ سپهرجمال جهان را برافروخت چهر.
نظامی.
بامدادان که تفاوت نکند لیل ونهاربامدادان . (ص نسبی ) منسوب به بامداد پدر مزدک .
- مزدک بامدادان ؛ مزدک پسر بامداد. و رجوع به بامداد شود.
فرهنگ عمید
بامداد، هنگام بامداد، بامگاه.
کلمات دیگر: