جوک یا لطیفه معمولاً حکایتی کوتاه است که برای خنداندن دیگران گفته می شود.
مقدمه
میانه
لُبّ مطلب
جوک عموماً یک پرسش، داستان کوتاه یا توصیف موقعیتی است که به قصد مفرح بودن تعریف می شود و برای رسیدن به این هدف از ابزارهایی مانند کنایه، ریشخند و بازی با کلمات استفاده می شود.شوخی دستی یا شوخی عملی با جوک تفاوت دارد: در شوخی های عملی، عنصر خنداننده عاملی فیزیکی است و در جوک، کلامی. به عنوان مثال، ریختن نمک در ظرف شکر شوخی عملی محسوب می شود.جوک عموماً برای سرگرمی مخاطب گفته می شود و عکس العمل مطلوب آن خنده است. اگر جوک خنده ای در پی نداشته باشد، بی مزه، لوس یا خنک دانسته می شود.با این حال، مانند اَشکال دیگرِ کمدی، هجو، شوخی و… جوک گفتن می تواند مقاصد دیگری را نیز دنبال کند.
شوخی های کلامی، به طورکلی، از سه بخش تشکیل شده اند:
در مقدمه، زمینهٔ مناسب برای گفتن جوک آماده می شود. این زمینه انتظاراتی ایجاد می کند که قرار نیست برآورده شوند. میانه به صورت مکالمه است و لُبّ مطلب (punchline) در پایان می آید و خنده را در پی دارد.