پادشاهی ایبری

پادشاهی ایبِری (به گرجی: იბერიის სამეფო ایبِریئیسْ سامِپُ) قلمرو پادشاهی گرجستان باستان است که حدود ۳۰۰۰ سال پیش، توسط نیاکان گرجی های امروزی - که با شکست از مادها عده ای از آن ها از اورارتو مهاجرت کردند - بنا نهاده شد.
امیراحمدیان، بهرام. گرجستان. تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، ۱۳۷۵.
وزارت امور خارجه، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی. گرجستان. چاپ اول. تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، ۱۳۸۸.
سازمان جغرافیایی ن. م؛ اداره اطلاعات جغرافیایی. چاپ اول. تهران: انتشارات سهره-زیتون سبز، ۱۳۹۰.
ایبری که در زبان گرجی با نام «کارتلی» (استان مرکزی گرجستان) هم شناخته می شود، در دوران باستان و همچنین قبل از قرون وسطی نقشی مهم در قفقاز داشت. گرچه پادشاهی ایبری یک پادشاهی مستقل بود، اما در برخی از برهای زمانی، به عنوان خراجگزار امپراتوری های بزرگ از جمله امپراتوری روم و ساسانیان محسوب می شد.
برای نامیدن این ایبری از اصطلاح «ایبری قفقازی» استفاده می شود تا با «شبه جزیرهٔ ایبری» در اروپا اشتباه گرفته نشود.
در سدهٔ هشتم پیش از میلاد، دیائوخی در نتیجه قدرت گرفتن اورارتو فروپاشید. غلبه کول ها (کولخیس) و مخالفت آن ها با تائوها (دیائوخی) نیز در این امر سهیم بود. قسمتی از سرزمین دیائوخی به کول ها واگذار شد. مدتی بعد کشمکش بین کول ها و اورارتو آغاز شد و کول ها شکست خوردند.