اُبِلیسک یا هِرم سنگ (به انگلیسی: Obelisk) (یونانی: ὀβελίσκος، برگرفته از ὀβελός، به معنای سوزن یا ستون نوک تیز) ستون سنگی چهارگوش و بلندی است با نوک هرمی که گفته می شود برگزیدن شکل هرم برای همانندسازی با یک پرتوی سنگ شدهٔ قرص خورشید بوده است. در بسیاری از اماکن باستانی می توان یک جفت ابلیسک در برابر تیریک ها (pylon) پیدا کرد. ابلیسک های کهن از یک سنگ یکپارچه ساخته می شدند در حالی که ابلیسک های امروزی از چندین قطعه سنگ ساخته می شوند و می توانند لایه های درونی هم داشته باشند و مقطع پایین عریض تر از بالاست
Obelisk of the World (Shoji Okamoto)
History of the Egyptian obelisks
Obelisks in Rome (Andrea Pollett)
Obelisks of Rome (series of articles in Platner's Topographical Dictionary of Ancient Rome)
History of the obelisk of Arles (in French)
Octavo Edition of Domenico Fontana's book depicting how he erected the Vatican obelisk in 1586.
National Geographic: "Researchers Lift Obelisk With Kite to Test Theory on Ancient Pyramids"
Obelisk of Psametik II from Heliopolis, removed and reerected by Augustus in the northern Campus Martius, Rome
این بنا در معماری مصر باستان، آشور، آکسومی اتیوپی، روم باستان و بیزانس (روم شرقی) به کار رفته است. در دوران نوین نیز این بنا در شماری از میدان های اصلی اروپا و آمریکا وجود دارد.
ابلیسک ها به فراوانی در معماری مصر باستان دیده شده اند. مصریان آن ها را به صورت جفت در ورودی معبدها می گذاشتند. امروزه کاربرد واژهٔ ابلیسک بیشتر به ریشهٔ یونانی آن بازمی گردد. چون هرودوت جهان گرد یونانی از نخستین کسانی بود که دربارهٔ ابلیسک ها مطلب نوشت. شماری از ابلیسک های مصر و همچنین ابلیسک ناتمام از گذر زمان جان سالم به در برده اند. آن ها در معدن سنگ مادر خودشان در اسوان، همانجایی که ساخته شده بودند پیدا شدند. این ابلیسک ها در سراسر جهان پراکنده شدند و تنها کمتر از نیمی از آن ها در مصر باقی ماند.
نخستین ابلیسک معبد که هنوز سر جایش هست، ۲۰٫۷ متر (۶۸ پا) بلندی و ۱۲۰ تُن سنگینی دارد. این ابلیسک گرانیتی و قرمز رنگ است و به دستور سنوسرت یکم از دودمان دوازدهم مصر بر پا داشته شد، و در مطریه بخشی از هلیوپلیس جای دارد.
Obelisk of the World (Shoji Okamoto)
History of the Egyptian obelisks
Obelisks in Rome (Andrea Pollett)
Obelisks of Rome (series of articles in Platner's Topographical Dictionary of Ancient Rome)
History of the obelisk of Arles (in French)
Octavo Edition of Domenico Fontana's book depicting how he erected the Vatican obelisk in 1586.
National Geographic: "Researchers Lift Obelisk With Kite to Test Theory on Ancient Pyramids"
Obelisk of Psametik II from Heliopolis, removed and reerected by Augustus in the northern Campus Martius, Rome
این بنا در معماری مصر باستان، آشور، آکسومی اتیوپی، روم باستان و بیزانس (روم شرقی) به کار رفته است. در دوران نوین نیز این بنا در شماری از میدان های اصلی اروپا و آمریکا وجود دارد.
ابلیسک ها به فراوانی در معماری مصر باستان دیده شده اند. مصریان آن ها را به صورت جفت در ورودی معبدها می گذاشتند. امروزه کاربرد واژهٔ ابلیسک بیشتر به ریشهٔ یونانی آن بازمی گردد. چون هرودوت جهان گرد یونانی از نخستین کسانی بود که دربارهٔ ابلیسک ها مطلب نوشت. شماری از ابلیسک های مصر و همچنین ابلیسک ناتمام از گذر زمان جان سالم به در برده اند. آن ها در معدن سنگ مادر خودشان در اسوان، همانجایی که ساخته شده بودند پیدا شدند. این ابلیسک ها در سراسر جهان پراکنده شدند و تنها کمتر از نیمی از آن ها در مصر باقی ماند.
نخستین ابلیسک معبد که هنوز سر جایش هست، ۲۰٫۷ متر (۶۸ پا) بلندی و ۱۲۰ تُن سنگینی دارد. این ابلیسک گرانیتی و قرمز رنگ است و به دستور سنوسرت یکم از دودمان دوازدهم مصر بر پا داشته شد، و در مطریه بخشی از هلیوپلیس جای دارد.
wiki: ابلیسک