قرآن قدس. قرآن قدس نسخه ای است از ترجمه فارسی قرآن که گفته می شود کهن ترین ترجمه قرآن به فارسی است این قرآن در سال ۱۳۴۵ در موزه آستان قدس شناسایی و نظر کارشناسان را جلب کردو معلوم شد ترجمه بسیار ارزشمند تاریخی است و در سال ۱۳۵۵ در یک جلد چاپ گردید و در سال ۱۳۶۴ علی رواقی آن را در دو جلد بزرگ منتشر نمود. اندکی از آغاز این ترجمه —از ابتدای قرآن تا آیه ۲۱۳ سوره بقره— و اندکی از انتهای آن —تعدادی از سوره های کوچک قرآن— در دست نیست.
گهانه = بهانه
گهیشت= بهشت
گویشتر= بیشتر
خون گها=خون بها
و از گرفتن = بازگرفتن
بسندکاری = خشنودی
انوز= هنوز
ورنشستگان = سواران
یک دو کردن = اضافه کردن
إشناسی= بشناسی
بزه کر= بزهکار
نکهید= نکاهید
گوهان= گواهان
گمامند نشید= گمان مند نشوید
دویر= کاتب و نویسنده
ترجمه قرآن قدس، نمونه ای روشن از یک ترجمه بسیار دقیق و آگاهانه از قرآن است. و از نظر تاریخ زبان و اتمولوژی نیز از ارزشهای ویژه و کم مانندی بهره ور است.
اهمیت آن در این است که مشخص شد قدیمی ترین ترجمه فارسی از قرآن است که تاکنون باقی مانده است. خط آن کوفی است اما با جوهر رنگی اعراب گذاری شده است اعراب گذاری روی خط کوفی (حیره ای) خود بر اهمیت این اثر می افزاید اما از همه مهم تر اینکه در ترجمه فارسی آن واژگان بسیار زیادی از زبان پهلوی وجود دارد و حتی بدیهی ترین واژگان عربی مانند کافر و مومن نیز به صورت کژ اندیشان و باور داران ترجمه شده است که نشان می دهد در زمان ترجمه این قرآن مردم هنوز با بدیهی ترین واژگان عربی آشنا نبوده اند. دوم اینکه در این قرآن کلماتی مانند بهشت و بد به صورت گهشت و گد نوشته شده که نشان می دهد که در فارسی میانه حرف "گ" نه تنها در آخر کلمات (مانند خانگ = خانه) بلکه در ابتدای کلمات نیز حذف یا تبدیل شده است. این نسخه نیز همانند نسخه های اولین قرآن ها نشان می دهد قرآن های اولیه دارای شماره آیه و سوره نبوده اند.
به گفته علی رواقی (که این قرآن به کوشش ایشان منتشر شده است،) «ترجمه قرآن قدس، نمونه ای روشن از یک ترجمه بسیار دقیق و آگاهانه از قرآن است. و از نظر تاریخ زبان و اتمولوژی نیز از ارزشهای ویژه و کم مانندی بهره ور است.» ۷۵ صفجه اول کتاب به توضیحات علی رواقی در مورد واژگان و زبان شناسی اختصاص دارد. زبان ترجمه این قرآن کهن به زبان سیستانی می باشد. در پایین صفحه های کتاب برابری واژگان ترجمه کهن و فارسی نو آورده شده است. باید توجه کرد که در این نسخه و همه نسخه های قدیمی نقطه نداشتن بعضی واژگان مانند: نپذیرفتن (نپدیرفتن)- حشنود= خشنودو... یا نگارش متفاوت مانند جهن (جهان) - بگه (بگو) ورتا شید (ورپاشید) ترسید (تا رسید) نشانه غلط نگارشی است و نه اینکه در آن دوره بدان گونه سخن می گفته اند.
گهانه = بهانه
گهیشت= بهشت
گویشتر= بیشتر
خون گها=خون بها
و از گرفتن = بازگرفتن
بسندکاری = خشنودی
انوز= هنوز
ورنشستگان = سواران
یک دو کردن = اضافه کردن
إشناسی= بشناسی
بزه کر= بزهکار
نکهید= نکاهید
گوهان= گواهان
گمامند نشید= گمان مند نشوید
دویر= کاتب و نویسنده
ترجمه قرآن قدس، نمونه ای روشن از یک ترجمه بسیار دقیق و آگاهانه از قرآن است. و از نظر تاریخ زبان و اتمولوژی نیز از ارزشهای ویژه و کم مانندی بهره ور است.
اهمیت آن در این است که مشخص شد قدیمی ترین ترجمه فارسی از قرآن است که تاکنون باقی مانده است. خط آن کوفی است اما با جوهر رنگی اعراب گذاری شده است اعراب گذاری روی خط کوفی (حیره ای) خود بر اهمیت این اثر می افزاید اما از همه مهم تر اینکه در ترجمه فارسی آن واژگان بسیار زیادی از زبان پهلوی وجود دارد و حتی بدیهی ترین واژگان عربی مانند کافر و مومن نیز به صورت کژ اندیشان و باور داران ترجمه شده است که نشان می دهد در زمان ترجمه این قرآن مردم هنوز با بدیهی ترین واژگان عربی آشنا نبوده اند. دوم اینکه در این قرآن کلماتی مانند بهشت و بد به صورت گهشت و گد نوشته شده که نشان می دهد که در فارسی میانه حرف "گ" نه تنها در آخر کلمات (مانند خانگ = خانه) بلکه در ابتدای کلمات نیز حذف یا تبدیل شده است. این نسخه نیز همانند نسخه های اولین قرآن ها نشان می دهد قرآن های اولیه دارای شماره آیه و سوره نبوده اند.
به گفته علی رواقی (که این قرآن به کوشش ایشان منتشر شده است،) «ترجمه قرآن قدس، نمونه ای روشن از یک ترجمه بسیار دقیق و آگاهانه از قرآن است. و از نظر تاریخ زبان و اتمولوژی نیز از ارزشهای ویژه و کم مانندی بهره ور است.» ۷۵ صفجه اول کتاب به توضیحات علی رواقی در مورد واژگان و زبان شناسی اختصاص دارد. زبان ترجمه این قرآن کهن به زبان سیستانی می باشد. در پایین صفحه های کتاب برابری واژگان ترجمه کهن و فارسی نو آورده شده است. باید توجه کرد که در این نسخه و همه نسخه های قدیمی نقطه نداشتن بعضی واژگان مانند: نپذیرفتن (نپدیرفتن)- حشنود= خشنودو... یا نگارش متفاوت مانند جهن (جهان) - بگه (بگو) ورتا شید (ورپاشید) ترسید (تا رسید) نشانه غلط نگارشی است و نه اینکه در آن دوره بدان گونه سخن می گفته اند.
wiki: قرآن قدس