کلمه جو
صفحه اصلی

گاه شماری هجری خورشیدی حسابی

دانشنامه عمومی

گاه شماری هجری خورشیدی حسابی الگوریتمی است که برای محاسبه دقیق آغاز، تقسیمات و کبیسه گیری گاه شماری هجری خورشیدی یا گاه شماری جلالی تدوین می شود.
یکی از گاه شماری های حسابی توسط احمد بیرشک ارائه شده است و در کنار گاه شماری رسمی ایران مشهور بوده و بعلت خطی بودن کاربرد آن آسانتر است. این تقویم با توجه به زیردوره ها و دوره های میانی تقویم جلالی و تکمیل آن در قالب یکدوره بزرگتر ۲۸۲۰ ساله ایجاد شده است. دوره بزرگ مذکور ابتدا توسط ذبیح بهروز محاسبه، کشف و پیشنهاد داده شد آنگاه توسط احمد بیرشک دوره های میانی آن تعریف شد و مدون گردید.
دیگر گاهشماری حسابی که دقیقترین کبیسه بندی رایانه ای (ریاضی) را داراست گاهشماری حسابی رایانه ای است که توسط موسی اکرمی تدوین شده است و ادامه تقویم بیرشک و به مراتب از آن نجومی تر و ریاضی تر می باشد.
طبق کبیسه های پیشنهاد شده از جمله زیج ایلخانی تقویم جلالی دارای یکدوره ۱۲۸ ساله با جمعاً ۳۱ روز کبیسه است. هر دوره کبیسه گیری ۱۲۸ ساله شامل یک زیرْدورهٔ ۲۹ ساله و سه زیردوره ۳۳ ساله است؛ که هر زیرْدوره یک کبیسه با فاصله پنج ساله در آغاز، پیش از کبیسه های چهارساله دارد. بدنبال دوره های تقویم جلالی کبیسه گیری پیشنهادی ذبیح بهروز دوره بزرگ ۲۸۲۰ ساله وجود دارد که مورد توجه احمد بیرشک نیز قرار گرفته و میاندوره های آن را نیز نظم بخشید و تدوین کرد. در طی این دوره بزرگ ساعت تحویل سال تکرار می شود؛ و شامل ۲۲ دوره ۱۲۸ ساله سابق جلالی بعلاوه یک کبیسه چهارسالی در پایان دوره بزرگ است. در این شیوه سال خورشیدی ۳۶۵٬۲۴۲۱۹۸۵۸ روز و میزان دقت آن یک روز در هر ۴٬۷۶۱٬۹۰۵ سال می باشد. این دوره جامعترین کبیسه گیری سال خورشیدی می باشد. دوره پیش با احتساب سال صفر سال های (۲۳۴۵- تا ۴۷۴) می باشد. دوره اخیر سال های (۴۷۵ تا ۳۲۹۴) می باشد. تحویل سال آغاز هر دوره (مانند:۴۷۵) در لحظه ظهر (مرز تحویل سال) می باشد و سال پایانی (مانند:۳۲۹۴) کبیسه است.


کلمات دیگر: