کلمه جو
صفحه اصلی

قران کوفی سمرقند

دانشنامه عمومی

قرآن کوفی سمرقند. قرآن کوفی سمرقند (انگلیسی: Samarkand Kufic Quran) (مشهور به قرآن عثمان، نسخه خطی سمرقند و قرآن تاشکند) یک نسخه خطی قرآن از قرن هشتم میلادی می باشد که در محدوده عراق مدرن به خط کوفی نوشته شده. مسلمانان ازبک محلی بر این باورند که این مصحف متعلق به خلیفه سوم مسلمانان اهل سنت، عثمان بن عفان و قدیمی ترین قرآن جهان است. این مصحف هم اکنون در کتابخانه «هست امام» در تاشکند ازبکستان نگهداری می شود.
نسخه توپ قاپی
نسخه های خطی صنعا
مصحف عثمان
بر اساس مطالعات رسم الخطی و کتیبه شناسی، این نسخه خطی مربوط به قرن دوم هجری یا قرن هشتم میلادی، یا به احتمالی آغاز قرن نهم است. تاریخ گذاری رادیو کربنی با احتمال ۹۵/۴٪ تاریخ گذاری بین ۵۹۵ تا ۸۵۵ میلادی را نشان می دهد.
احادیث اشاره دارند که کپی کردن قرآن یکی از کارهایی بود که توسط خلیفه سوم، عثمان انجام شد، هر چند این ادعا پرسش برانگیز شد با این حال هیچ مدرکی ارائه نشد. در سال ۶۵۱ یعنی ۱۹ سال پس از مرگ محمد پیامبر اسلام، عثمان، کمیته ای برای جمع آوری یک کپی استاندارد از متن قرآن را تشکیل داد. پنج نسخه از این قرآن رسمی به شهرهای بزرگ مسلمان در آن دوران فرستاده شد، و عثمان یکی را برای استفاده خودش در مدینه نگه داشت، هر چند به احتمال قوی قرآن سمرقند یکی از آن کپی ها نیست. گمان می رفت تنها کپی باقی مانده نسخه ای باشد که در قصر توپقاپی در ترکیه نگهداری می شود، اما مطالعات نشان داده اند که نسخه خطی توپقاپی نیز از قرن ششم میلادی نبوده و بسیار جدیدتر است.
پس از عثمان علی به خلافت رسید، کسی که قرآن عثمان را به کوفه که امروزه در عراق واقع است برد. سرگذشت تاریخی این نسخه از قرآن فقط از افسانه ها شناخته شده است. طبق یکی از آنها، وقتی تیمور لنگ آن سرزمین را ویران کرد، قرآن را به عنوان گنجی از غنائم جنگی به پایتخت خود برد، سمرقند. طبق حکایتی دیگر، قرآن توسط شیخ خواجه احرار، بزرگ صوفی ترکستانی پس از اینکه خلیفه را درمان کرد به عنوان یک هدیه از خلافت رم به سمرقند آمد. با این وجود، دانشمندان بر سر اینکه این مصحف متعلق به عثمان باشد اختلاف نظر دارند.


کلمات دیگر: