چشم و چراغ

( اسم ) ۱ - موجب بینایی سرمای. رویت. ۲ - محبوب عزیز الوجود .
کنایه از سبب بینائی و سرمای. بصارت. یا کسیکه باعث عزت متعلقان خود باشد .

(چَ مُ چَ یا چِ ) (اِمر. ) کنایه از: محبوب ، عزیز.

چشم و چراغ.[ چ َ / چ ِ م ُ چ ِ ] ( ترکیب عطفی ، اِ مرکب ) کنایه از سبب بینائی و سرمایه بصارت. ( آنندراج ) :
قائدچشم و چراغ عالمی گردد چو شمع
آنکه پیماید بدیده قامت شبهای تار.نیست جز سر عقل و جان دماغ
خلق را در دو خطه چشم و چراغ.رجوع به چشم ورجوع به چراغ شود.
|| محبوب عزیزالوجود. ( ناظم الاطباء ). معشوق. کنایه از کسی یا چیزی که مورد علاقه و محبت و توجه خاص است :
تا ظن نبری چشم و چراغا که شب آمد
چشم و دل من سیر شود زان رخ سیمین.عالم علم بود و بحر هنر
بود چشم و چراغ پیغمبر.کاشکی خورشید را زین غم نبودی چشم درد
تا بر این چشم و چراغ انجمن بگریستی.چشم و چراغ اهل وجودی و در وجود
ذات شریفت آمده بر سر نشان چشم.گر سها در سایه رایت رود چون آفتاب
بعد ازین چشم و چراغ آسمان باشد سها.رجوع به چشم و رجوع به چراغ شود.
|| کسی که باعث عزت متعلقان خود باشد. ( فرهنگ نظام ).بزرگ خاندان یا کسی که مایه فخر دودمانی است :
چشم و چراغی که از میان کیان رفت
نور کیان ظل کردگار بماناد.ظل حق چشم و چراغ دوده ٔچنگیزخان
شیخ حسن نویان امیر دین فزای کفرکاه.چشم و چراغ ظفر تیغ جهانگیر او
پشت و پناه جهان عدل جهاندار اوست.رجوع به چشم و رجوع به چراغ شود.