معدود

بعض , فقیر , قلیلا

شمرده، شماره کرده شده، شمرده شده ، کم، اندک
۱ - ( اسم ) شمرده شده شمار کرده . ۲- ( صفت ) کم اندک قلیل .

(مَ ) [ ع . ] (اِمف . ) ۱ - شمرده شده ، حساب شده . ۲ - کم ، اندک .

معدود. [ م َ ] ( ع ص ) شمارکرده شده. ( غیاث ) ( آنندراج ). شمرده شده و به حساب آمده و حساب شده. ( ناظم الاطباء ) ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ).
- معدود شدن ؛ شمرده شدن :
به جهد قطره باران کجا شود معلوم
به چاره برگ درختان کجا شود معدود.- معدود گردیدن ؛ شمرده شدن. به حساب آمدن : هر که همت او برای طعمه است در زمره بهایم معدود گردد. ( کلیله و دمنه ).
- غیرمعدود ؛ نامعدود. به حساب نیامده. ناشمرده شده. ( ناظم الاطباء ).
- نامعدود ؛ ناشمرده. غیرمعدود :
من چه گویم که گر اوصاف جمیلت شمرند
خلق آفاق بماند طرفی نامعدود.و رجوع به ترکیب قبل شود.
|| چیز اندک. ( غیاث ) ( آنندراج ). اندک و قلیل. ( ناظم الاطباء ). کم. اندک. انگشت شمار. قلیل از عدد. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ) : حضرت علیا... محفوف است به دعائی که یادگار نفس معدود و غمگسار نفس مردود خادم است. ( منشآت خاقانی چ محمد روشن ص 203 ). سباشی تکین با چند کس معدود جان بیرون برد. ( ترجمه تاریخ یمینی چ 1 تهران ص 296 ). و در شهر و روستاق صد کس نمانده بود و چندان مأکول که آن چند معدود معلول را وافی باشد. ( جهانگشای جوینی چ قزوینی ج 1 ص 132 ).
به گرد لقمه معدود، خلق گردانند
به گرد خالق و بر نقد بی عدد گردم.نیست روزی که سپاه شبش آرد غارت
نیست دینار و درم یا هوس معدودی.
مولوی ( کلیات شمس چ فروزانفر ج 6 ص 152 ).
دم معدود اندکی مانده ست
نفسی بی شمار بایستی.دوست به دنیا و آخرت نتوان داد
صحبت یوسف به از دراهم معدود.ای که در شدت فقری و پریشانی حال
صبر کن کاین دو سه روزی به سرآید معدود.به دور گل منشین بی شراب و شاهد و چنگ
که همچو روز بقا هفته ای بود معدود.- عده معدودی ؛ شماره کمی. ( ناظم الاطباء ).
- معدودی چند؛ اندکی و شماره محدودی. ( ناظم الاطباء ).
|| ( اصطلاح فقهی ) هر مالی که موقع معامله ، متعارف این باشد که به حسب عدد فروخته شود. ( ترمینولوژی حقوق تألیف جعفری لنگرودی ). || مهم. عمده. ج ، معدودین. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ). آنکه یا آنچه قابل توجه است و به حساب می آید. که بتوان به حساب آورد. که در حساب آید : اهل الهند و الصین مجمعون علی ان ملوک الدنیا المعدودین اربعة فأول من یعدون فی الاربعة ملک العرب... ثم یعد ملک الصین...ثم ملک الروم ثم بلهرا. ( اخبار الصین و الهند ص 11، یادداشت به خط مرحوم دهخدا ).

۱. شمرده، شمار شده، شمرده شده.
۲. [مجاز] کم، اندک.

تیکه نُکه؛ نُکِه