مهدوی یحیی

مهدوی، یحیی (تهران ۱۲۸۷ـ سوئیس ۱۳۷۹ش)
مهدوی، یحیی
استاد فلسفه، مصحح و مترجم ایرانی. فرزند محمدحسین امین الضرب بود. تحصیلات مقدماتی را نزد معلمان سَرخانه فراگرفت و پس از موفقیت در امتحانات متفرقۀ سیکل اول متوسطه به مدرسۀ دارالفنون رفت و دیپلم گرفت. سپس با ادامۀ تحصیلات خود در دارالمعلمین عالی و دریافت دانشنامۀ لیسانس به پاریس رفت و موفق به دریافت گواهینامه های تحصیلات عالی در زمینه های روان شناسی، آموزش و پرورش، فلسفۀ عمومی و منطق شد و به منظور پژوهش دربارۀ رسالۀ دکترای خود به ایران بازگشت. با آغاز جنگ جهانی دوم، شرایط بازگشت به فرانسه را نداشت و برای تدریس در دانشکدۀ ادبیات دانشگاه تهران و دانشسرای عالی دعوت شد و در اواخر ۱۳۱۹ش، با ارائۀ گواهینامه های معتبر، درجۀ دکترای وی به تصویب شورای عالی وزارت فرهنگ رسید و از ۱۳۲۰ش، با عنوان دانشیار در دانشگاه تهران به تدریس پرداخت و سالیان بسیار ریاست گروه فلسفه را به عهده داشت. حقوق ماهیانۀ خود را برای چاپ کتاب و تشویق دانشجویان به دانشگاه تهران می بخشید. از تألیفات اوست: هفتاد مقاله (۱۳۶۹ش)؛ جامعه شناسی یا علم الاجتماع، فهرست نسخه های خطی مصنفات ابن سینا (۱۳۳۳ش). از ترجمه های اوست: فلسفۀ عمومی یا مابعدالطبیعه، پل فولکیه (۱۳۴۷ش)؛ بحث در مابعدالطبیعه (ژان وال، برندۀ جایزۀ کتاب سال)؛ هستی شناسی (۱۳۷۱ش). از تصحیحات اوست: مصنفات بابا افضل کاشانی؛ قصص قرآن مجید عتیق نیشابوری.

[ویکی نور] «یحیی مهدوی»، در سال 1287 (1288 نیز ذکر شده است) در خانواده ای متدین به دنیا آمد.
تحصیلات مقدماتی را در خانه، با معلم های متعدد گذراند و از آنان خواندن و نوشتن و قرائت قرآن کریم و بعضی از متون فارسی و سایر درس های ابتدایی و متوسطه را آموخت. در حقیقت چهار سال را در دو سال گذراند.
از استادان وی می توان بدیع الزمان فروزان فر، میرزا عبدالعظیم خان قریب، گل گلاب، مسعود کیهان و میرزا کاظم خان شیمی را نام برد. پس از اخذ دیپلم دارالفنون، تحصیلات خود را در رشته ادبیات و فلسفه در «دارالمعلمین عالی» ادامه داد و بعد از گرفتن لیسانس در سال 1310 برای ادامه تحصیلات عازم فرانسه شد. وی در فرانسه نیز از استادان بزرگی چون آندره لالاند، بوگل پی فاکونت، آبل ری و هنوی والن بهره ها گرفت. مهدوی برای اخذ دکترا، دو رساله تالیف کرد: 1. شناسایی در نزد فلاسفه نخستین اسلام؛ 2. فهرست مصنفات ابن سینا. وی در سال 1320 رسماً به عنوان دانشیار فلسفه شروع به کار کرد و تا سال 1352 که به افتخار بازنشستگی نائل آمد، به طور جدی به تدریس و خدمات دانشگاهی کمر همت بست.
دکتر مهدوی از بدو تاسیس دوره دکترای فلسفه که به همت خود ایشان بنیان نهاده شد، به تدریس در آن رشته پرداخت. از شاگردان دوره دکترای فلسفه می توان از آقایان دکتر احمد احمدی، دکتر غلامرضا اعوانی، دکتر نصرالله پورجوادی، دکتر محسن جهان گیری، دکتر غلامعلی حداد عادل، دکتر علی مراد داوودی، دکتر رضا داوری، دکتر جلال الدین مجتبوی، دکتر میرعبدالحسین نقیب زاده و خانم ها فاطمه مظاهر تهرانی و مهتاب مستعان نام برد. بعد از ابلاغ حکم بازنشستگی به دکتر مهدوی، گروه فلسفه دانشکده ادبیات و علوم انسانی، استاد ممتازی ایشان را از دانشگاه تقاضا کرد که با تصویب آن سال ها به عنوان استاد ممتاز به تدریس در دوره دکترا ادامه داد.
دکتر یحیی مهدوی در 24 تیرماه 1379 بدرود حیات گفت.
1. جامعه شناسی یا علم الاجتماع؛