مترادف چمیدن : خرامیدن، نازان راه رفتن، با ناز راه رفتن، نازیدن، پیچ وتاب خوردن، تاخت آوردن، جولان دادن، تاختن
چمیدن
مترادف چمیدن : خرامیدن، نازان راه رفتن، با ناز راه رفتن، نازیدن، پیچ وتاب خوردن، تاخت آوردن، جولان دادن، تاختن
فارسی به انگلیسی
to strut, to flaunt
flaunt, prance, shuffle
مترادف و متضاد
خرامیدن، نازان راهرفتن، با ناز راه رفتن، نازیدن
پیچوتابخوردن
تاخت آوردن، جولان دادن، تاختن
خرامیدن، چمیدن
۱. خرامیدن، نازان راهرفتن، با ناز راه رفتن، نازیدن
۲. پیچوتابخوردن
۳. تاخت آوردن، جولان دادن، تاختن
فرهنگ فارسی
خرامیدن، راه رفتن بنازوخرام، خمیدن، خم شده
( مصدر ) ۱ - راه رفتن بناز خرامیدن . ۲ - راه رفتن متمایل با پیچ و خم راه رفتن . ۳ - پیچ و خم خوردن .
( مصدر ) ۱ - راه رفتن بناز خرامیدن . ۲ - راه رفتن متمایل با پیچ و خم راه رفتن . ۳ - پیچ و خم خوردن .
فرهنگ معین
(چَ دَ ) (مص ل . ) ۱ - خرامیدن ، راه رفتن به ناز. ۲ - پیچ و خم خوردن .
لغت نامه دهخدا
چمیدن. [ چ َ دَ ] ( مص ) بمعنی خرامان براه رفتن باشد. ( برهان ). بناز و تکبر رفتن. ( صحاح الفرس ). بمعنی خرامیدن.( انجمن آرا ) ( آنندراج ) ( رشیدی ) ( غیاث ). روان شدن ازروی تکبر و خرامان براه رفتن. ( ناظم الاطباء ). با ناز و کرشمه و چم و خم راه رفتن و خرامیدن. راه رفتن سلانه سلانه. مغرورانه و نرم نرمک گام برداشتن. در گردشگاهها به آهستگی رفتن و سیر و تماشا کردن :
نشاید کزین پس چمیم و چریم
وگر خویشتن تاجرا پروریم.
بباغی که تن گوید ای دل درین چر.
تا بچمد گور در میانه فدفد.
مهرگان بر نرگس و ماه دگر بر سوسنه.
باده سوری بگیر بر گل سوری بچم.
جام چمانه بده بر چمن جان بچم.
فلک را رشته در مینا کشیدند.
به آرام دل با جوانان بچم.
طاووس را نرسد پیش تو جلوه گری.
کز آن خار بر من چه گلها دمید.
که بر عارضت گَرد پیری دمید.
اگر معاینه جویی بهشت و ماء معین.
|| بمعنی میل کردن و برگشتن و پیچ و خم خوردن هم آمده است. ( برهان ). میل کردن و پیچ و خم خوردن در راه رفتن. ( ناظم الاطباء ). بدن را بچپ و راست خم کردن و پیچ و تاب دادن در راه رفتن. کج مج شدن در حرکت. راه رفتن به روش مستان و تلوتلو خوردن. مطلق راه رفتن و حرکت کردن. مقابل خسبیدن و نشستن. حرکت کردن و از پای ننشستن :
چرا همی نچمم تا کند چرا تن من
که نیز تا نچمم کار من نگیرد چم.
چو ایدر نخواهی همی آرمید
بباید چرید و بباید چمید.
نشاید کزین پس چمیم و چریم
وگر خویشتن تاجرا پروریم.
فردوسی.
بباغی که دل گوید ای تن درین چم بباغی که تن گوید ای دل درین چر.
فرخی.
تا بچرد رنگ در میانه کهسارتا بچمد گور در میانه فدفد.
منوچهری.
ماه فروردین بگل چم ماه دی بر باد رنگ مهرگان بر نرگس و ماه دگر بر سوسنه.
منوچهری.
آمد نوروز ماه با گل سوری بهم باده سوری بگیر بر گل سوری بچم.
منوچهری.
نایب گل چون تویی ساقی مل هم تو باش جام چمانه بده بر چمن جان بچم.
خاقانی.
در آن مینوی میناگون چمیدندفلک را رشته در مینا کشیدند.
نظامی.
یکی سر برآر از گریبان غم به آرام دل با جوانان بچم.
سعدی.
کبک اینچنین نرود سرو اینچنین نچمدطاووس را نرسد پیش تو جلوه گری.
سعدی.
همی گفت و در روضه ها میچمیدکز آن خار بر من چه گلها دمید.
سعدی.
نزیبد ترا با جوانان چمیدکه بر عارضت گَرد پیری دمید.
سعدی.
چمان چو من به چمن باچمانه چم ، بر جوی اگر معاینه جویی بهشت و ماء معین.
سلمان ساوجی.
رجوع به چمن ، چمان و چمیده شود.|| بمعنی میل کردن و برگشتن و پیچ و خم خوردن هم آمده است. ( برهان ). میل کردن و پیچ و خم خوردن در راه رفتن. ( ناظم الاطباء ). بدن را بچپ و راست خم کردن و پیچ و تاب دادن در راه رفتن. کج مج شدن در حرکت. راه رفتن به روش مستان و تلوتلو خوردن. مطلق راه رفتن و حرکت کردن. مقابل خسبیدن و نشستن. حرکت کردن و از پای ننشستن :
چرا همی نچمم تا کند چرا تن من
که نیز تا نچمم کار من نگیرد چم.
رودکی.
هرکه چمد چرد و هرکه خسبد خواب بیند. ( قابوسنامه ).چو ایدر نخواهی همی آرمید
بباید چرید و بباید چمید.
چمیدن . [ چ َ دَ ] (مص ) بمعنی خرامان براه رفتن باشد. (برهان ). بناز و تکبر رفتن . (صحاح الفرس ). بمعنی خرامیدن .(انجمن آرا) (آنندراج ) (رشیدی ) (غیاث ). روان شدن ازروی تکبر و خرامان براه رفتن . (ناظم الاطباء). با ناز و کرشمه و چم و خم راه رفتن و خرامیدن . راه رفتن سلانه سلانه . مغرورانه و نرم نرمک گام برداشتن . در گردشگاهها به آهستگی رفتن و سیر و تماشا کردن :
نشاید کزین پس چمیم و چریم
وگر خویشتن تاجرا پروریم .
بباغی که دل گوید ای تن درین چم
بباغی که تن گوید ای دل درین چر.
تا بچرد رنگ در میانه ٔ کهسار
تا بچمد گور در میانه ٔ فدفد.
ماه فروردین بگل چم ماه دی بر باد رنگ
مهرگان بر نرگس و ماه دگر بر سوسنه .
آمد نوروز ماه با گل سوری بهم
باده ٔ سوری بگیر بر گل سوری بچم .
نایب گل چون تویی ساقی مل هم تو باش
جام چمانه بده بر چمن جان بچم .
در آن مینوی میناگون چمیدند
فلک را رشته در مینا کشیدند.
یکی سر برآر از گریبان غم
به آرام دل با جوانان بچم .
کبک اینچنین نرود سرو اینچنین نچمد
طاووس را نرسد پیش تو جلوه گری .
همی گفت و در روضه ها میچمید
کز آن خار بر من چه گلها دمید.
نزیبد ترا با جوانان چمید
که بر عارضت گَرد پیری دمید.
چمان چو من به چمن باچمانه چم ، بر جوی
اگر معاینه جویی بهشت و ماء معین .
رجوع به چمن ، چمان و چمیده شود.
|| بمعنی میل کردن و برگشتن و پیچ و خم خوردن هم آمده است . (برهان ). میل کردن و پیچ و خم خوردن در راه رفتن . (ناظم الاطباء). بدن را بچپ و راست خم کردن و پیچ و تاب دادن در راه رفتن . کج مج شدن در حرکت . راه رفتن به روش مستان و تلوتلو خوردن . مطلق راه رفتن و حرکت کردن . مقابل خسبیدن و نشستن . حرکت کردن و از پای ننشستن :
چرا همی نچمم تا کند چرا تن من
که نیز تا نچمم کار من نگیرد چم .
هرکه چمد چرد و هرکه خسبد خواب بیند. (قابوسنامه ).
چو ایدر نخواهی همی آرمید
بباید چرید و بباید چمید.
ولیکن بدوزخ چمیدن بپای
بزرگان پیشین ندادند رای .
برسمی که بودش فرودآورید
جهاندار پیش سپهبد چمید.
بچر کت عنبرین بادا چراگاه
بچم کت آهنین بادا مفاصل .
برفتن برآورده پر مرغ وار
همه ره چمیده بسینه چو مار.
نیاید با تو زین طارم برون جز طاعت و حکمت
بچر وز بهر طاعت چر بچم وز بهر حکمت چم .
چمیدن به نیکیت باید، که مرد
ز نیکی چرد چون به نیکی چمد.
در جهان دین بر اسب دل سفر بایدت کرد
گر همی خواهی چریدن مر ترا باید چمید.
گر از دین و دانش چرا بایدت
سوی معدن دین و دانش بچم .
رجوع به چم و چمیده شود. || بالیدن و قد کشیدن و جلوه گری کردن :
جهاندار گیتی چنین آفرید
چنان کو چماند بباید چمید.
چو باد صبابر درختان وزد
چمیدن درخت جوان را سزد.
خوش نازکانه میچمی ای شاخ نوبهار
کآشفتگی مبادت از آشوب باد دی .
اگر سر آن را ببرند [ درخت انجیر را ] یا سرما آن را خشک گرداند باز از بیخ بچمد و ارتفاع نیکو دهد. (فلاحتنامه ). || جولان دادن در میدان جنگ و هم نبرد خواستن و حمله کردن . سواره یا پیاده در رزمگاه پیش صفوف دشمن ، خودنمایی کردن و مبارز طلبیدن و حمله آغازیدن :
ور ایدون نتابید با یک سوار
چگونه چمد درصف کارزار.
که من دانم اکنون جز او نیست این
که یارد چمیدن بدین دشت کین .
چون خواجه ترا کدخدای باشد
با فتح چمی با ظفر گرازی .
رجوع به چم و چمان شود. || تافتن . || راغب شدن . || پیچیدن . (ناظم الاطباء). پیچ و تاب خوردن :
گهی زیر چنگال مرغ اندرون
چمیدن بخاک و مزیدن بخون .
|| کج کردن . || شراب آشامیدن . (ناظم الاطباء).
- اندرچمیدن ؛ بمعنی گذشتن . سپری شدن :
چو بهری ز تیره شب اندرچمید
کی نامور پیش یزدان خمید.
- || یرش بردن و تاخت آوردن :
چو باد سپیده دمان بردمد
سپه جمله باید که اندرچمد.
نشاید کزین پس چمیم و چریم
وگر خویشتن تاجرا پروریم .
فردوسی .
بباغی که دل گوید ای تن درین چم
بباغی که تن گوید ای دل درین چر.
فرخی .
تا بچرد رنگ در میانه ٔ کهسار
تا بچمد گور در میانه ٔ فدفد.
منوچهری .
ماه فروردین بگل چم ماه دی بر باد رنگ
مهرگان بر نرگس و ماه دگر بر سوسنه .
منوچهری .
آمد نوروز ماه با گل سوری بهم
باده ٔ سوری بگیر بر گل سوری بچم .
منوچهری .
نایب گل چون تویی ساقی مل هم تو باش
جام چمانه بده بر چمن جان بچم .
خاقانی .
در آن مینوی میناگون چمیدند
فلک را رشته در مینا کشیدند.
نظامی .
یکی سر برآر از گریبان غم
به آرام دل با جوانان بچم .
سعدی .
کبک اینچنین نرود سرو اینچنین نچمد
طاووس را نرسد پیش تو جلوه گری .
سعدی .
همی گفت و در روضه ها میچمید
کز آن خار بر من چه گلها دمید.
سعدی .
نزیبد ترا با جوانان چمید
که بر عارضت گَرد پیری دمید.
سعدی .
چمان چو من به چمن باچمانه چم ، بر جوی
اگر معاینه جویی بهشت و ماء معین .
سلمان ساوجی .
رجوع به چمن ، چمان و چمیده شود.
|| بمعنی میل کردن و برگشتن و پیچ و خم خوردن هم آمده است . (برهان ). میل کردن و پیچ و خم خوردن در راه رفتن . (ناظم الاطباء). بدن را بچپ و راست خم کردن و پیچ و تاب دادن در راه رفتن . کج مج شدن در حرکت . راه رفتن به روش مستان و تلوتلو خوردن . مطلق راه رفتن و حرکت کردن . مقابل خسبیدن و نشستن . حرکت کردن و از پای ننشستن :
چرا همی نچمم تا کند چرا تن من
که نیز تا نچمم کار من نگیرد چم .
رودکی .
هرکه چمد چرد و هرکه خسبد خواب بیند. (قابوسنامه ).
چو ایدر نخواهی همی آرمید
بباید چرید و بباید چمید.
فردوسی .
ولیکن بدوزخ چمیدن بپای
بزرگان پیشین ندادند رای .
فردوسی .
برسمی که بودش فرودآورید
جهاندار پیش سپهبد چمید.
فردوسی .
بچر کت عنبرین بادا چراگاه
بچم کت آهنین بادا مفاصل .
منوچهری .
برفتن برآورده پر مرغ وار
همه ره چمیده بسینه چو مار.
اسدی .
نیاید با تو زین طارم برون جز طاعت و حکمت
بچر وز بهر طاعت چر بچم وز بهر حکمت چم .
ناصرخسرو.
چمیدن به نیکیت باید، که مرد
ز نیکی چرد چون به نیکی چمد.
ناصرخسرو.
در جهان دین بر اسب دل سفر بایدت کرد
گر همی خواهی چریدن مر ترا باید چمید.
ناصرخسرو.
گر از دین و دانش چرا بایدت
سوی معدن دین و دانش بچم .
ناصرخسرو.
رجوع به چم و چمیده شود. || بالیدن و قد کشیدن و جلوه گری کردن :
جهاندار گیتی چنین آفرید
چنان کو چماند بباید چمید.
فردوسی .
چو باد صبابر درختان وزد
چمیدن درخت جوان را سزد.
سعدی .
خوش نازکانه میچمی ای شاخ نوبهار
کآشفتگی مبادت از آشوب باد دی .
حافظ.
اگر سر آن را ببرند [ درخت انجیر را ] یا سرما آن را خشک گرداند باز از بیخ بچمد و ارتفاع نیکو دهد. (فلاحتنامه ). || جولان دادن در میدان جنگ و هم نبرد خواستن و حمله کردن . سواره یا پیاده در رزمگاه پیش صفوف دشمن ، خودنمایی کردن و مبارز طلبیدن و حمله آغازیدن :
ور ایدون نتابید با یک سوار
چگونه چمد درصف کارزار.
فردوسی .
که من دانم اکنون جز او نیست این
که یارد چمیدن بدین دشت کین .
فردوسی .
چون خواجه ترا کدخدای باشد
با فتح چمی با ظفر گرازی .
مسعودسعد.
رجوع به چم و چمان شود. || تافتن . || راغب شدن . || پیچیدن . (ناظم الاطباء). پیچ و تاب خوردن :
گهی زیر چنگال مرغ اندرون
چمیدن بخاک و مزیدن بخون .
فردوسی .
|| کج کردن . || شراب آشامیدن . (ناظم الاطباء).
- اندرچمیدن ؛ بمعنی گذشتن . سپری شدن :
چو بهری ز تیره شب اندرچمید
کی نامور پیش یزدان خمید.
فردوسی .
- || یرش بردن و تاخت آوردن :
چو باد سپیده دمان بردمد
سپه جمله باید که اندرچمد.
فردوسی .
فرهنگ عمید
۱. راه رفتن به ناز و خرام، خرامیدن.
۲. راه رفتن، حرکت کردن: نزیبد مرا با جوانان چمید / که بر عارضم صبح پیری دمید (سعدی۱: ۱۸۳ ).
۳. خمیدن و به طرفی کج شدن از روی ناز: چو باد صبا بر گلستان وزد / چمیدن درخت جوان را سزد (سعدی۱: ۱۸۳ ).
۲. راه رفتن، حرکت کردن: نزیبد مرا با جوانان چمید / که بر عارضم صبح پیری دمید (سعدی۱: ۱۸۳ ).
۳. خمیدن و به طرفی کج شدن از روی ناز: چو باد صبا بر گلستان وزد / چمیدن درخت جوان را سزد (سعدی۱: ۱۸۳ ).
گویش بختیاری
خمیدن.
پیشنهاد کاربران
معنی چمیدن :نرم و آهسته و با ناز راه رفتن
نرم و اهسته راه رفتن
با ناز راه رفتن
با ناز راه رفتن
نرم و آهسته راه رفتن
چَمیدَن، رقصیدن
گویش فارسی جیرفت
گویش فارسی جیرفت
کلمات دیگر: