عمله

ضربه سکه , مسکوکات , ابداع واژه , پول رايج , رواج , انتشار

فعله، کارگر، مزدور

عمله . [ ع َ م َ ل َ ] (اِخ ) دهی است از دهستان میان دربند بخش مرکزی شهرستان کرمانشاه . 360 تن سکنه دارد. آب آن از چم لوخ و محصول آن غلات ، حبوب ، چغندر قند، توتون و لبنیات است . (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 5).

عمله . [ ع َ م َ ل َ ] (اِخ )نام تیره ای است از بهمنی از شعبه ٔ لیراوی ، از ایلات کوه گیلویه ٔ فارس . (از جغرافیای سیاسی کیهان ص 89).

عملة. [ ع َ ل َ ] (ع اِمص ) دغلی . ناراستی یا دزدی .(منتهی الارب ). سرقت یا خیانت . (از اقرب الموارد).

عملة. [ ع َ م َ ل َ ] (ع ص ، اِ) عمله . ج ِ عامل . کارگران . رجوع به عامل شود : و او را [ دیه قردین ] قردین از برای او نام نهادند که ملک کیخسرو عمله و بنایان خود را روزی گفت گردید این . (تاریخ قم ص 81).
- عمله ٔ خلوت ؛ کنیزان و زنان حرم .
- عمله ٔ طبع ؛ کارگران چاپخانه . (فرهنگ فارسی معین ).
- عمله ٔ طرب ؛ گروه مطربان و موسیقی دانان . (فرهنگ فارسی معین ).
- عمله ٔ کشتی ؛جاشوان . ملاحان . (فرهنگ فارسی معین ).
- عمله واکره ؛ کارگران و کشاورزان . و در تداول فارسی بر کسانی اطلاق میشود که کارهای سخت و خشن و پست میکنند.
|| در فارسی امروز، کلمه ٔ عمله بصورت مفرد بمعنی یک تن کارگر زیردست بنا، استعمال میشود. و خشت و آجر به بنا دادن و زمین حفر کردن و دیوار فرودآوردن و گِل ساختن و خاک بردن و ازین قبیل کارها در بنائی از وظایف اوست . و عمله غیر شاگرد بنا است چه شاگرد بنا بیش و کم از بنائی آگاهی دارد. این کلمه را گاهی به «ها» (عمله ها) و زمانی به «ات » (عملجات ) جمع بندند و نظایر این کلمه که جمع عربی را مفردبکار برند در فارسی کمابیش هست همچون طلبه ، تبعه و جز اینها.
- سرعمله ؛ بزرگ کارگران و عمله ها.

عملة. [ ع َ م ِ ل َ ] (ع اِ) کار. || کرده شده ، هرچه باشد. (منتهی الارب ). آنچه کرده شده . (از اقرب الموارد). || (ص ) ناقة عملة؛شتر ماده ٔ بین العماله ٔ هوشیار. (منتهی الارب ). ماده شتر که نجابتش آشکار و زیرک باشد. (از اقرب الموارد).شتر زیرک که آشکار است زیرکی او. (از شرح قاموس ).

عملة. [ ع َم ْ م َ ل َ ] (اِخ ) نام جایگاهی است که در شعر نابغه ٔ ذبیانی آمده ، و زمخشری آن را بضم اول ضبط کرده است . (ازمعجم البلدان ). شهری است در شام . (از تاج العروس ). در منتهی الارب به تشدید لام (عَمَلّة) ضبط شده است .

عملة. [ ع ِ ل َ ] (ع اِ) کرده شده ، هرچه باشد. (منتهی الارب ). آنچه کرده شده است . (از اقرب الموارد). || هیئت کار کردن . (منتهی الارب ). هیئت عمل . (از اقرب الموارد). || بدی و فساد دلی . (منتهی الارب ). باطن شخص در بدی و شر. (از اقرب الموارد). || مزد کاری . (منتهی الارب ). مزد کار و عمل . (از اقرب الموارد). عُملة. رجوع به عُملة شود.

عملة. [ ع ُ ل َ ] (ع اِ) مزد کارکن . (منتهی الارب ). مزد کار و عمل . (از اقرب الموارد). عِملة. رجوع به عِملة شود.

۱. = عامل
۲. کارگر ساختمان. Δ در فارسی به‌صورت مفرد استعمال می‌شود.
۳. [قدیمی] کارکنان؛ کارگران.
⟨ عملهٴ ‌طرب: [قدیمی] مطربان؛ خوانندگان و نوازندگان.

کارگر

تکیه ای: amela / feɂla
طاری: amala / faɂla
طامه ای: amala
طرقی: amala / fa:la
کشه ای: amala
نطنزی: amala