برزنون

بَرزَنُون؛ روستایی در بخش سرولایت شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی ایران؛ برزنون، مرکز دهستان برزنون است و بخاطر همجواری با زیارتگاه امامزاده حسین اصغر و پیوند با جغرافیای برزین مهر، آتشکده معروف ایران باستان، از شهرت برخوردار است.
بورزین؛ بورز + ین (پسوند نسبت): بورز (burz) در زبان پهلوی و به معنای بلندی، بزرگی، شکوه و همچنین حرمت و احترام است و این در نام آتشکده برزین مهر (در پهلوی: بورزن میتر؛ burzen mitr) به معنی مهر باشکوه یا مهر بلندپایه آمده است.
بُرزین؛ برز + ین (پسوند نسبت): برز یا بورز (burz) نام ایزد کشاورزی و آب هاست که به همراه باد و فَرَه، آب ها را تقسیم می کند و یکی از همکاران اَمشاسْپَند شهریور است. بَرز: در پهلوی (varz: کار کردن، اجرا کردن، کار و عمل؛ از varəza در اوستایی) به معنی کشت و زراعت و کشاورزی است و برزکار، برزگر و برزیگر از همین ریشه اند. چنان که می دانیم بُرزین مهر، آتش مقدس برزیگران بوده است.
برزنون؛ نام رسمی این آبادی در «پایگاه ملی نام های جغرافیایی ایران» به صورت بَرزَنُون (barzanun)؛ و در «فرهنگ جغرافیائی ایران» (چاپ۱۳۲۹ش) به صورت بُرزِنون (borzenun) آمده و نام بومی اش «بورزنی» است. مردم بومی منطقه؛ وجه تسمیه «برزنون» را برگرفته از آتشکده «آذر برزین مهر» می دانند. از دیدگاه شماری از ایرانشناسان و پژوهشگران تاریخ نیز میان این نام و آتشکده بُرزین مِهر، پیوند و خویشاوندی وجود دارد؛ چنان که بخشی (=بُرزین) از نام آتشکده کشاورزان ایران (بُرزین مِهر)، در نام این روستا (=برزنون، بورزنی) حفظ شده و چه بسا در گذر زمان، بُرزین به شکل برزنون کنونی (صورت بومی آن= بورزنی) دگرگونی یافته باشد. از این دیدگاه و بر پایه پیشینه این نام در زبان پارسی و زبان های ایرانی؛ دو برداشت را در پیش دارد:
برزین؛ همچنین نام اشخاص، همچون: پسر جهن، پسر گشتاسب، پدر گشتاسب، نام دهقانی معروف، نام سردار انوشیروان و نام مبارزی بوده ایرانی مری بویس، در اشاره به نام این روستا واژه «بُرزینان» (Borzīnān) را به کار برده و فریدون جنیدی بر نام «بورزنی» که آمارهای دولتی، «برزنون» ش می خوانند، تصریح نموده است. چنان که می دانیم: آذر برزین مهر، آتشگاه کشاورزان و برزیگران ایران باستان، بر کوه ریوند در شمال غربی نیشابور، شعله می کشیده است. روستای برزنون در کوهستان شمال غربی نیشابور قرار دارد.
برزنون، مرکز دهستان برزنون بخش سرولایت شهرستان نیشابور؛ با ارتفاع ۱۵۴۰ متر از سطح دریا، در دامنه های جبهه شمالی رشته کوه اردلان پای گرفته در موقعیت جغرافیایی ″۲۷′۳۶°۳۶ شمالی و ′۲۵″۱۷°۵۸ شرقی؛ در فاصله ۷۰ کیلومتری (از طریق جاده) شمال غربی شهر نیشابور واقع شده است. فاصله برزنون با نقاط عمده پیرامونی در جدول زیر آمده است: