کلمه جو
صفحه اصلی

نجم ثانی

فرهنگ فارسی

امیر یار احمد خوزانی اصفهانی ملقب به نجم ثانی . وی از فرماندهان سپاه شاه اسماعیل صفوی بود و زمانی هم وکیل دربار وی شد .
امیر یار احمد خوزانی اصفهانی ملقب به نجم ثانی وی از فرماندهان سپاه شاه اسماعیل صفوی بود و زمانی هم وکیل دربار وی بود .

لغت نامه دهخدا

نجم ثانی. [ ن َ م ِ ] ( اِخ ) امیر یاراحمد خوزانی اصفهانی ، ملقب به نجم ثانی. وی از فرماندهان سپاه شاه اسماعیل صفوی بود و زمانی هم وکیل دربار وی شد. رجوع به احسن التواریخ ص 177 و نیز سازمان اداری حکومت صفوی ص 81 و 247 به بعد شود.

دانشنامه عمومی

امیر یاراحمد خوزانی اصفهانی ملقب به نجم ثانی (مرگ ۸۹۱ خ./۹۱۸ ق.) وکیل نفس نفیس همایون شاه اسماعیل یکم صفوی و سردار سپاه وی بود.
جنگ غجدوان
وکیل نفس نفیس همایون
در سال ۸۸۸ خورشیدی (۹۱۵ ق.) پس از درگذشت وزیر نجم مسعود گیلانی در خامنه، شاه اسماعیل یکم وزارت را به امیر یاراحمد خوزانی اصفهانی سپرد و او را نجم ثانی نامید. از نخستین کارهای نجم ثانی کشتن میرزا بیگ علایی قزوینی - از کارکنان دیوانی - است.
در عالم آرای شاه اسماعیل دربارهٔ انتخاب نجم ثانی آمده است: «چون نجم فرزند رشید نداشت شاه، رئیس یاراحمد خوزانی را رشید می دانست جای او را که وکالت شاه بود و مهر شاه در گردن نجم بود، مرشد کامل رئیس را به وکالت نفس همایون سربلند نمود. گفت: من می خواهم نام نجم همیشه در زبان من باشد. تو را نجم ثانی بگویند. آن بود که رئیس یار احمد خوزانی نجم ثانی شد، اما در قهر صد برابر نجم بود».
در سال ۸۹۰، بابر تیموری (مؤسس پادشاهی گورکانی هند) که هنوز به هند دست نیافته بود و قصد داشت که بر تخت پدران تیموری خود در ماوراءالنهر بنشیند، با کمک سپاهیان ایرانی سمرقند را از ازبکان گرفت و بر تخت نشست ولی به دلیل دوستی با ایرانیان شیعه، مورد نفرت مردم ماوراءالنهر قرار گرفت و پس از شکست از ازبکان از آنجا رانده شد.

دانشنامه آزاد فارسی

نَجْمِ ثانی ( ـ۹۱۸ق)
(یا: نجم الدین ثانی) مشهور به امیر یاراحمد اصفهانی. وکیل السلطنه و امیرالامرای مقرب شاه اسماعیل اول، از مردم روستای خوزان در نزدیکی اصفهان. نخست از مستوفیان دولت بود. پس از درگذشت امیرنجم الدین زرگر در ۹۱۵ق، وکیل السلطنه شاه اسماعیل و امیرالامراء شد و نجم ثانی لقب گرفت. او در جنگ با شیبک خان و فتح مرو به سال ۹۱۶ق شرکت داشت. در ۹۱۸ق با ظهیرالدین محمد بابرگورکانی (مؤسس امپراتوری مغول هند) که پس از شکست از ازبکان با شاه اسماعیل متحد شده بود به ورارود لشکر کشید و تا حوالی بخارا پیش رفت. به دستور او، هزاران نفر از مردم نواحی مفتوحه، ازجمله اهالی شهر قرش به قتل رسیدند. وی سرانجام در جنگی که اطراف دژ غجدوان، دو فرسنگی بخارا، درگرفت مغلوب شد و به اسارت درآمد و اعدام شد. ازبکان به سرکردگی تیمور سلطان و ابوسعید سلطان راهی نحجدان شدند. بابر با رسیدن نیروی متحد ازبک جنگ را رها کرده به حصار شادمان گریخت . پس از تارومار شدن نیروهای قزلباش نجم ثانی به دست ازبکان گرفتار شد و او را به فرمان عبیدالله خان کشتند.


کلمات دیگر: