قثم بن عباس

قثم بن عباس (1 هجری- 56 هجری) فرزند عباس بن عبدالمطلب پسرعموی محمد پیامبر اسلام است و ولادت وی نزدیک به زمان هجرت محمد و در شهر مکه بوده است. او یکی از اصحاب علی بن ابی طالب است که از سوی وی به فرمانداری مکه منصوب شد و کارگزار وی در حجاز بود.
قثم بن عباس 1
قثم بن عباس 2
وی در زمان درگذشت محمد، از معدود افرادی بود که در غسل و مراسم کفن و دفن شرکت داشت.
در زمانی که علی بن ابی طالب عازم نبرد جمل شد، قثم را به جای خود در مدینه گماشت. سپس وی را به عنوان کارگزار خود در حجاز و فرماندار مکه منصوب کرد. او این سمت ها را تا پایان خلافت علی بن ابی طالب برعهده داشت.
در سال 39 هجری معاویه ، یزیدبن شجره روهاوی را با سه هزار سپاهی به حجاز فرستاد تا قثم را از فرمانداری مکه را برکنار کند، مردم را بر علی بشوراند و حج را خود برگزار نمایند. قثم چون دریافت که مردم مکه تمایلی به مداخله ندارند، با یزید بن شجره مدارا کرد، تا زمانی که سپاهی که علی از کوفه فرستاده بود به مکه برسد. اما سپاه شام پس از برگزاری حج، مکه را ترک کرد.

[ویکی فقه] قُثَم بن عباس، بن عبدالمطلب بن هاشم بن عبدمَناف بن قُصَیّ، صحابی و پسر عموی پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله وسلم است.
کنیۀ او ابوجعفر بود. پدرش، عباس، عموی پیامبر و از سران قریش بود و در زمان جاهلیت سالها سقایت حاجیان و عمارت مسجدالحرام را بر عهده داشت.مادر قثم، لبابه کبری، دختر حارث بن حَزْن هلالی و خواهر میمونه، همسر رسول اکرم، بود و امّ الفضل لقب داشت. او نخستین بانو پس از حضرت خدیجه سلام الله علیها بود که در مکه مسلمان شد و همیشه نزد پیامبراکرم محترم بود. امّ الفضل در دوران شیرخوارگی قُثم، افتخار شیر دادن به امام حسن یا امام حسین علیهماالسلام را نیز داشت و از این رو قثم، برادر رضاعی آنان به شمار می رفت. قثم در مکه به دنیا آمد. تاریخ دقیق تولد وی معلوم نیست، اما با توجه به تاریخ تولد امام حسن و امام حسین (سال دوم و سوم)، احتمالاً در اوایل هجرت پیامبراکرم به دنیا آمده و صدر اسلام را در آغاز طفولیتش درک نموده و هنگام وفات پیامبر هشت سال یا بیش تر داشتهاست. رسول خدا قثم را دوست داشت و او شبیه پیامبر بود و از جمله کسانی بود که بعد از رحلت پیامبر، در مراسم غسل دادن حضرت، حضور یافت و یکی از افتخارات بزرگ وی این است که آخرین وداع کننده با پیکر مطهر حضرت رسول بود، یعنی آخرین کسی بود که از قبر پیامبر بیرون آمد.
فعالیت اجتماعی
قثم، پس از ابوقتاده انصاری، مدتی از جانب علی علیه السلام والی مکه و طائف بود و از سال ۳۶ تا هنگامی که آن حضرت به شهادت رسید، همچنان حاکم آن جا بود. اما به روایتی، او فرماندار مدینه شد. در طول دوران فرمانداریش، حضرت با نامه هایی او را از دسیسه های معاویه آگاه می ساخت.
← در سال ۳۸
قثم نیکوکار و سخاوتمند بود و او را به فضل و پارسایی ستوده اند. گفته شدهاست چون سعید بن عثمان خواست به او هزار سهم دهد، قثم گفت همچون دیگر مسلمانان به یک سهم برای خود و سهمی (یا دو سهم) برای اسبش بسنده می کند.
وفات
...