شارش ژن

جریان ژن (به انگلیسی : gene flow ) (به آن مهاجرت ژن نیز گفته می شود) جابجایی و انتقال آلل های ژن از یک جمعیت به جمعیتی دیگر است. مهاجرت به داخل یا خارج از یک جمعیت، نقشی کلیدی در تغییر بسامد آلل ها در آن جمعیت بازی می کند. همچنین می توان مهاجرت را به عنوان عاملی در شناساندن شکل های متنوع ژن به استخر ژنی تثبیت شده ( به انگلیسی: gene pool ) یک جمعیت یا یک گونه دانست. چندین عامل در میزان جریان ژن بین جمعیت های گوناگون تأثیرگذارند. تحرک را باید یکی از اساسی ترین این عوامل دانست. هر اندازه توان تحرک یک جاندار بالاتر باشد، به همان نسبت توان مهاجرتش نیز افزایش خواهد یافت. گر چه جانوران توان جابجا شدن بالاتری نسبت به گیاهان دارند، ولی گیاهان نیز با استفاده از عواملی چون باد و دیگر جانوران، می توانند گرده و تخم خود را در مسافت هایی قابل توجه منتشر سازند. تداوم در جریان ژن بین دو جمعیت می تواند سبب ادغام استخرهای ژنی آن دو جمعیت گردد که خود باعث کاهش تفاوت ژنی دو گروه می شود. از همین روست که جریان ژن را باید یکی از نیروهای توانمند در مقابل ایجاد گونه های زیستی جدید (گونه زایی) دانست ( جریان ژن سبب کمرنگ شدن تفاوت های ژنی بین دو گروه که برای گونه زایی ضروری است می گردد). تصور کنید که یک گونه علف در دو سوی یک بزرگراه بروید و بزرگراه علف ها را از یکدیگر جدا سازد.در این حالت دو جمعیت علف شکل می گیرند. حال اگر این جمعیت ها توان باروری جمعیت دیگر را به وسیلهٔ گرده خود داشته باشند، جریان ژن سبب انتقال آلل های یک جمعیت به جمعیت دیگر خواهد شد و تفاوت واضحی بین استخر ژنی دو گروه پدیدار نخواهد گردید.
بیشتر موانع ایجاد شده در راه جریان ژن موانع طبیعی هستند. از آن جمله می توان به کوهستان های غیرقابل عبور، اقیانوس ها و صحراهای گسترده اشاره کرد. گاه این موانع ساخته دست آدمی هستند. دیوار بزرگ چین نمونه ای از این دسته موانع است. این سازه جریان ژن بین گیاهان دو سوی دیوار را دچار اشکال کرده است . از این روی به دلیل کاهش جریان ژن، گیاهان دو سوی دیوار تفاوت های ژنتیکی از خود نشان می دهند. نیازی به این که موانع جریان ژن فیزیکی باشند نیست. گونه های زیستی می توانند در یک زیست گاه زندگی کنند ولی جریان ژن محدودی داشته باشند. نمونه آن هنگامی است که فرزندان دورگه ای که ازنزدیکی افراد دو گروه به وجود می آیند نا سازوار باشند و توسط انتخاب طبیعی حذف شوند.
Wikipedia contributors, "Gene flow," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Gene_flow&oldid=350568368 (accessed April 16, 2010).