ابن جزله

طبیبی نصرانی که سپس اسلام گرفت

ابن جزله. [ اِ ن ُ ج ِ ل َ ] ( اِخ ) ابوعلی یحیی بن عیسی ، یا ابوالحسن علی بن عیسی بن جزلة الکاتب البغدادی. طبیبی نصرانی که سپس مسلمانی گرفته. موطن او بغداد، محله کرخ. و ظاهراً نام خویش را پس از اسلام بگردانیده است. او بیماران فقیر را برایگان معالجت میکرده و دوا و طعام از خود میداده است. پس از قبول اسلام چندی کاتب قاضی القضاة ابوعبداﷲ دامغانی و سپس بخدمت دارالانشاء مقتدی خلیفه پیوسته است. به سال 466 هَ.ق. کتابی در ردمسیحیان نوشته. و دو کتاب دیگر در طب از او به دست آمده است ، یکی موسوم به تقویم الابدان فی تدبیر الانسان و دیگری منهج البیان فیما یستعمله الانسان . در کتاب اولی مانند کتب زیج اسامی بیماریها را بجداول درآورده و در کتاب دوم عقاقیر و نباتات طبی را بترتیب حروف ذکر کرده است. کتاب منهج البیان او بلاتینیه ترجمه و طبع شده است ، لکلرک در ترجمه ٔتاریخ اطبای عرب گوید کتاب الحکما تاریخ فوت ابن جزله را در 473 شمرده و ابوالفرج بمتابعت او همان تاریخ را نقل کرده است ولیکن تاریخ 493 که حاجی خلیفه گفته رجحان دارد چه ابن جزله بسیاری از کتب خود را به نام مقتدی نوشته و مقتدی در 468 بخلافت رسیده است ( ؟ ).