شارل دو مونتسکیو

شارل-لوئی دو سکوندا (به فرانسوی: Charles-Louis de Secondat) یا بارون دو مونتسکیو (به فرانسوی: Baron de Montesquieu)، یکی از متفکران سیاسی فرانسه در عصر روشنگری که در سال ۱۶۸۹ در بوردو از شهرهای فرانسه زاده شد. همه قبیله او از نژادگان و اشراف و در زمره حقوق دانان بودند. حقوق خواند و در سال ۱۷۰۸ به دادستانی پرداخت و سر آخر وکیل دادگستری شد. در سال ۱۷۱۳ پس از مرگ پدر به رایزنی حقوقی مجلس برگزیده شد.ارسطو، سیسرون، تامس هابز، پولیبیوس، رنه دکارت، نیکولا مالبرانش، ژان بودن، جان لاک، 18th-century English constitution
دو مونتسکیو به پژوهش های علمی، تاریخی و حقوقی توجه ویژه داشت و چون از وضع آن زمان کشور نا خرسند بود با نام مستعار کتابی زیر عنوان نامه های ایرانی منتشر ساخت و چون مورد توجه واقع گشت به عضویت فرهنگستان فرانسه برگزیده شد (سال ۱۷۲۷). رفته رفته دست از دادستانی کشید و به تدوین اثر نام آور خویش، روح القوانین پرداخت، این کتاب با اقبال عمومی روبرو شد و بعدها نیز از مضامین آن در اداره کشورها و دولت ها بهره بسیاری گرفته شد. مونتسکیو بر این باور بود که انقلاب و شورش و خون ریزی کاری از پیش نمی برد و آنچه یک جامعه نیاز دارد قانون است. میانه روی در سیاست از ویژگی های برجسته مونتسکیو بود و چون روحانیان «روح القوانین» او را بی ارزش دانستند نوشتاری بر دفاع از کتاب خویش نوشت.
مونتسکیو در سال ۱۷۵۵ پس از سفرهای بسیار به کشورهای گوناگون جهان در پاریس درگذشت.
مونتسکیو حکومت دموکراسی به سبک باستان را مرجع دانسته و اضمحلال حکومت های خودکامه را آرزو می کند. دیدگاه سیاسی منتسکیو مجذوب مشروطه سلطنتی به سبک بریتانیای کبیر است و در عین حال تشکیل حکومت را بر اساس خصوصیت های ملی تجویز می نماید. تجزیه قوای سه گانه (مجریه- قضائیه- مقننه)، مبین آگاهی وسیع حقوقی-سیاسی و بینش عدالت خواهی منتسکیو است که در قانون اساسی بسیاری از دولت ها به تحقق پیوسته است. از آنجائی که بریتانیا فاقد یک قانون اساسی مدون بود و مجموعه قوانین موجود در آن کشور به طور پراکنده و ناهمگون وضع شده بود، منتسکیو به عنوان بهترین مرجع برای رده بندی و روشمند نمودن متن قانون اساسی نوین بریتانیا انتخاب شد. افسران جوان فرانسوی که در جنگ های استقلال آمریکا در کنار آمریکایی ها مبارزه کرده بودند پس از بازگشت به فرانسه استبدادی ناقل قانون اساسی بودند که منتسکیو در بریتانیا تدوین کرده بود. این قانون اساسی مورد قبول آمریکاییان واقع شد و سرانجام در آستانه انقلاب فرانسه به دست فرانسویان رسید.

شارل دو مونتسکیو نویسنده و فیلسوف بود.
• «آزادی عبارت است از حق انجام هرکاری که قوانین اجازه می دهد و انجام ندادن آنچه قانون منع کرده است.» -> روح القوانین
• «آزادی عبارت است از دست زدن به هرکاری که به وسیله قوانین موضوعهٔ حکومتی که تفکیک قوا در آن به حقیقت پیوسته است، منع نشده باشد. حکومتی که در آن قانون را هیئت مقننه تدوین، قوه مجریه بصورت مجزا اجرا و قوه قضاییهٔ مستقلی آن را قضاوت می کند.» -> روح القوانین
• «اگر قدرت قضاوت از قدرت قانون گزاری و اجرایی جدا نباشد، بازهم از آزادی نشانی نخواهد بود.» -> روح القوانین
• «فقط قدرت است که می تواند جلوی قدرت را بگیرد.» -> روح القوانین
• «انواع جدیدی از حیوانات در یک چشم به هم زدن به وجود می آیند، و به عقیده من تعدادی نیز نابود می شوند.» -> Meine Gedanken - Nr. ۹۱
• «بارها مشاهده کرده ام که برای کسب موفقیت در این جهان، هوشمند در نهان و دیوانه در عیان باید بود.» -> Pensées diverses
• «برای آن که نتوان از قدرت سوءاستفاده کرد، باید دستگاه ها طوری تنظیم شوند که قدرت، قدرت را متوقف کند.» -> روح القوانین
• «برق اندیشه های درخشان را در تیمارستان ها، که به فراوانی می درخشد، باید جستجو کرد.» -> Meine Gedanken
• «پریشان نمودنِ اوضاع، مستلزم هوشمندی نیست، اما ایجاد نظم و تعادل به نیروی عقل وابسته است.» -> Meine Gedanken
• «جمهوری ها در نتیجه تجمل، و پادشاهی در اثر فقر سقوط می کنند.» -> روح القوانین
• «عشاق دلباخته معمولأ در سکوت به سر می برند.» -> Meine Gedanken
• «فقط انسان های عالی قدر در جمع همگنان خود خوشحالند.» -> Meine Gedanken
• «من مخالف مراسم پرخرج تشییع جنازه هستم. برای انسان باید هنگام تولد عزاداری کرد نه وقتی که از این دنیا می رود.» -> نامه های ایرانی
• «وقتی ثروت های بزرگ به دست افراد مردم می افتد در پرتو آن نیرومند می شوند و در سایهٔ نیرومندی و ثروت خیال می کنند که می توانند در خارج از وطن خود زندگی نمایند و خوشبخت و سرافراز باشند ولی به زودی می فهمند که اشتباه کرده اند و عظمت هر ملتی بر روی خرابه های وطن خودش می باشد و بس.» -> نامه های ایرانی
• «هنگامی که در یک شخص یا یک دستگاه حاکم، قدرت تقنین با قدرت اجرایی جمع گردد، دیگر از آزادی اثری نیست، زیرا بیم آن است که همان شهریار یا همان سنا، قوانین خود کامه ای وضع کنند و با خودکامگی به موقع اجرا گذارند.» -> روح القوانین
• «انسان همچون رودخانه است که هر چقدر عمیقتر باشد آرام تر و متواضع تر است.»• «آبادی یک کشور از روی میزان آزادیش سنجیده می شود، نه از روی حاصلخیزیش.»• «باید آزادی را موقتاً از دست داد تا بتوان برای همیشه آن را حفظ نمود.»• «باید زیاد مطالعه کنید تا بدانید که هیچ نمی دانید.»• «در میان کشورهای استبدادی، بینواتر از همه آن کشوری است که پادشاهش تاجر باشد.»• «بشری که حق اظهارعقیده و بیان فکر خود را نداشته باشد موجودی زنده محسوب نمی شود.»• «سکوت، گاه هزار معنی دربردارد که از گفتن به دست نمی آید.»• «کسی اجازه ندارد خود را بکشد، و اگر کشت به این طریق وجود خود را از میهن خود دزدیده است.»• «کسی که بدون فکر کردن حرف می زند، صیادی را می ماند که بدون نشانه گرفتن، تیر خالی می کند.»• «کشور در صورتی دارای آزادی و استقلال است که افرادش آزاد و مستقل باشند.»• «مطالعه کتاب یعنی تبدیل ساعت های ملالت بار به ساعات لذت بخش.»• «من هیچ غمی نداشته ام که خواندن یک صفحه کتاب آن را از بین نبرده باشد.»• «هراندازه که علل طبیعی، انسان را به استراحت سوق دهد به همان اندازه هم عوامل اخلاقی باید او را از استراحت دور کند.»• «همیشه قضایا را قبل از اخذ تصمیم به محکمه وجدان تسلیم کنید، وجدان راهنمای بی نظیر و قاضی بی طرفی است.»• «یک ساعت از عمر گذشته را به هیچ قیمتی نمی توان بازگردانید، اما با دادن چند قطعه پول ناچیز می توان تجارب تمام عمر بزرگترین عقلای عالم را تصرف کرد.»• «منتسکیو در «نامه های ایرانی» با ترغیب شایسته ترین احساسات، ملت فرانسه را به مبرم ترین و خطرناک ترین وظایف خود آگاه ساخت.» -> یوهان ولفگانگ گوته