نرود میخ اهنین در سنگ

از حنظل شکر نتوان ساخت؛ بر چشم کور سرمه کشیدن چه فایده؟ بوم از تربیت، هَزار دستان نشود؛ به کوشش نروید گُل از شاخ بید؛ تخم چون در شوره کاری، ضایع و بی بَر شود؛ خر به سعی، آدمی نخواهد شد؛ دوزخی را سوی جنت نتوان برد به زور، سبزه بر سنگ نروید چه گنه باران را؟ نرود میخ آهنین بر سنگ؛ نهال تلخ نگردد به تربیت شیرین.
اشعار هم مضمون= ابر اگر آب زندگی بارَد هرگز از شاخ بید بر نخوری ـ پرتو نیکان نگیرد هر که بنیادش بد است ، تربیت نااهل را چون گردکان بر گنبد است ـ شمشیر نیک ز آهن بد چون کُنَد کسی ناکس به تربیت نشود ای حکیم، کس ( سعدی )

گلیم سیاه بافته سفید نمی شود

Bring a cow to the hall , she will run to the stall

به آب زمزم و کوثر سفید نتوان کرد

گلیم بخت کسی را که بافتند سیاه ( حافظ )

To play a lyre in vain to an ass