وی از اولاد افراسیاب جلالی مقلب به شیخی است افراسیاب حاکم مازندران بود و از مریدان سید قوام الدین مرعشی مازندرانی بود .
اسکندر شیخی
فرهنگ فارسی
لغت نامه دهخدا
اسکندر شیخی. [ اِ ک َ دَ ش َ ] ( اِخ ) وی از اولاد افراسیاب جلالی ملقب بشیخی است. افراسیاب حاکم مازندران و از مریدان سید قوام الدین مرعشی مازندرانی بود. اسکندر در دربار امیر تیمور گورکان بسر می برد و ملازم وی بود. و آخرالامر سر به مخالفت برداشت. رجوع به حبیب السیر جزء 2 از ج 3 صص 106 - 110، 117، 138، 142، 147، 170 - 172 و سفرنامه مازندران و استرآباد رابینو ص 36، 139، 142 و 156 بخش انگلیسی شود.
دانشنامه عمومی
اسکندر چلاوی معروف به اسکندر شیخی فرزند کیا افراسیاب چلاوی، از شاهان چلاویان طبرستان بوده است که پس از تبعید مرعشیان به فرارود، تیمور حکومت شهر آمل را به او داد. وی سرانجام توسط سربازان تیمور کشته شد.
ابن عربشاه (1356). عجایب المقدور فی اخبار تیمور. Unknown parameter |city= ignored (help)
ظهیرالدین, مرعشی (1368). تاریخ طبرستان و مازندران و رویان (اهتمام: محمدحسین تسبیحی؛ مقدمه: دکتر محمدجواد مشکور) (PDF). مؤسسه مطبوعاتی شرق.
خواندمیر, غیاث الدین بن همام الدین الحسینی (1362). حبیب السیر فی اخبار افراد بشر (جلد ۳). انتشارات خیام.
اولیاءالله (1348). تاریخ رویان (PDF). بنیاد فرهنگ ایران.
کیاافرسیاب چلاوی پس از آنکه واپسین اسپهبد باوندی را به قتل رساند، به میربزرگ اقتدا نمود تا رقیبانش وی را مردی بدون شریعت معرفی نکنند. اسکندر به علت افراط در تظاهر ارادت به قوام الدین لقب «شیخی» گرفته بود. پس از افزایش هواداران میربزرگ، کیاافرسیاب جهت جلوگیری از اختلال در امور ملک و مال، از روش سید اجتناب نموده و تشکیل محکمه ای برای وادار کردن قوام الدین به دست کشیدن از بدعت درویشی نمود.
سید قوام الدین مرعشی در سال ۷۶۰ هجری علیه کیا افراسیاب قیام کرد و در جنگی به نام جلالک مار پرچین و بر سپاهیان چلاوی غلبه نمود. در این پیکار کیا افراسیاب چلاوی و دو تن از برادران اسکندر به قتل رسیدند. اسکندر نیز به همراهی عده ای از حامیان و فرزندان کیا افراسیاب از میدان جنگ گریخت و به لاریجان و از آنجا به رستمدار فرار کرد، از آنجا نیز به شیراز کوچید و بعد هم به خراسان خرامید و تا زمان استیلای امیر تیمور گورکانی، در دارالسلطنه هرات قرار داشت.
اسکندر در به رکاب تیمور گورکانی درآمد و وی را به فتح تبرستان تحریک نمود. در حمله تیمور به مازندران، تحریکات اسکندر شیخی که پدر او به دست سادات کشته شده بود، بسیار مؤثر بود. در این هنگام اسکندر شیخی به عنوان یکی از همراهان و سرداران تیمور محسوب می شد و همیشه در فکر براندازی حکومت مرعشیان در مازندران بود و در مشوق کردن ذهن تیمور و توجه او به مازندران همیشه سخنان تحریک آمیز به تیمور می گفت. سرانجام تیمور پس از چندی در سال ۷۹۲ هجری لشکر خود را متوجه خراسان کرد و از آنجا برای تصرف مازندران عزمش را جزم نمود.
ابن عربشاه (1356). عجایب المقدور فی اخبار تیمور. Unknown parameter |city= ignored (help)
ظهیرالدین, مرعشی (1368). تاریخ طبرستان و مازندران و رویان (اهتمام: محمدحسین تسبیحی؛ مقدمه: دکتر محمدجواد مشکور) (PDF). مؤسسه مطبوعاتی شرق.
خواندمیر, غیاث الدین بن همام الدین الحسینی (1362). حبیب السیر فی اخبار افراد بشر (جلد ۳). انتشارات خیام.
اولیاءالله (1348). تاریخ رویان (PDF). بنیاد فرهنگ ایران.
کیاافرسیاب چلاوی پس از آنکه واپسین اسپهبد باوندی را به قتل رساند، به میربزرگ اقتدا نمود تا رقیبانش وی را مردی بدون شریعت معرفی نکنند. اسکندر به علت افراط در تظاهر ارادت به قوام الدین لقب «شیخی» گرفته بود. پس از افزایش هواداران میربزرگ، کیاافرسیاب جهت جلوگیری از اختلال در امور ملک و مال، از روش سید اجتناب نموده و تشکیل محکمه ای برای وادار کردن قوام الدین به دست کشیدن از بدعت درویشی نمود.
سید قوام الدین مرعشی در سال ۷۶۰ هجری علیه کیا افراسیاب قیام کرد و در جنگی به نام جلالک مار پرچین و بر سپاهیان چلاوی غلبه نمود. در این پیکار کیا افراسیاب چلاوی و دو تن از برادران اسکندر به قتل رسیدند. اسکندر نیز به همراهی عده ای از حامیان و فرزندان کیا افراسیاب از میدان جنگ گریخت و به لاریجان و از آنجا به رستمدار فرار کرد، از آنجا نیز به شیراز کوچید و بعد هم به خراسان خرامید و تا زمان استیلای امیر تیمور گورکانی، در دارالسلطنه هرات قرار داشت.
اسکندر در به رکاب تیمور گورکانی درآمد و وی را به فتح تبرستان تحریک نمود. در حمله تیمور به مازندران، تحریکات اسکندر شیخی که پدر او به دست سادات کشته شده بود، بسیار مؤثر بود. در این هنگام اسکندر شیخی به عنوان یکی از همراهان و سرداران تیمور محسوب می شد و همیشه در فکر براندازی حکومت مرعشیان در مازندران بود و در مشوق کردن ذهن تیمور و توجه او به مازندران همیشه سخنان تحریک آمیز به تیمور می گفت. سرانجام تیمور پس از چندی در سال ۷۹۲ هجری لشکر خود را متوجه خراسان کرد و از آنجا برای تصرف مازندران عزمش را جزم نمود.
wiki: اسکندر شیخی
گویش مازنی
/eskandar e sheyKhi/ اسکندر پسر افراسیاب چلاوی از خاندان مشهور چلاوی و از فرمانروایان بوی مازندران، که هنگام یورش امیر تیمور گورکانی، به مازندران فراری شد، و در جنگل های دو هزار تنکابن، همراه با همسر و فرزند خردسالش به دست نیروی چریک حکومتگران سادات تنکابن، که به امر تیمور به این کار وادار شده بودند به قتل رسید
کلمات دیگر: