نافخ
دمنده
فارسی به عربی
مترادف و متضاد
خودستا، دمنده، وزنده، ماشین مخصوص دمیدن، کسی یا چیزی که بدمد یابوزد
فرهنگ فارسی
( اسم ) ۱ - فوت کننده باد کننده . ۲ - وزنده . ۳ - روینده . ۴ - طلوع کننده . ۵ - خروشنده .
فرهنگ معین
(دَ مَ دِ )(ص فا. )۱ - فوت کننده .۲ - وزنده ، خروشنده . ۳ - نمو کننده .
لغت نامه دهخدا
دمنده. [ دَ م َ دَ / دِ ] ( نف ) نعت فاعلی از دمیدن.که بدمد. که به دمیدن پردازد. که نفس سخت بیرون دهد. فوت کننده. نفّاخ. نفّاث. دم بیرون کننده از بینی و دهان با آوازی خفیف چنانکه مار گاه حمله. آنکه نفس طویل از میان دو لب برآورد. نافح. نافخ. ( یادداشت مؤلف ). متنفس. آنکه نفس کشد. دم زننده. ( یادداشت مؤلف ): عربده ؛ مار دمنده بی زهر. ( مهذب الاسماء ): حفاث ؛ ماری باشد دمنده بی زهر. ( یادداشت مؤلف ) :
خروش دمنده برآمد ز کوه
ستاره شداز تف آتش ستوه.
برآمد خروشیدن از لشکرش.
- شمع دمنده ؛ با پرتو و لمعان. تشعشعکننده :
ز شمع دمنده چنان رفت نور
کز او ماند بیننده را چشم دور.
به پیکانش تن آتش دمنده
به پیکارش دل آتش فگار است.
دمنده سیه دیوشان پیشرو
همی بآسمان برکشیدند غو.
دمنده اژدهایی پیشم آمد
خروشان و بی آرام و زمین در.
یکی از نخیزش گزنده چو ماری .
نه چون خشمش دمنده اژدهایی.
نیل دهنده تویی به گاه عطیّت
پیل دمنده به گاه کینه گزاری.
که خوار است بر چشم او انجمن.
چو پیل دمنده برانگیخت گرد.
به کردار کوهی بر او بر دوید...
به زال آگهی شد که رستم چه کرد
ز پیل دمنده برآورد گرد.
پیل دمنده زهره براندازد از دهان.
خروش دمنده برآمد ز کوه
ستاره شداز تف آتش ستوه.
فردوسی.
دمنده دمان گاودم بر درش برآمد خروشیدن از لشکرش.
فردوسی.
|| فریادکننده. ( آنندراج ). فریادکننده جهت کمک و یاری و استعانت جوینده. ( ناظم الاطباء ) ( از برهان ). فریادزننده. || روشن و تابان و سوزان.- شمع دمنده ؛ با پرتو و لمعان. تشعشعکننده :
ز شمع دمنده چنان رفت نور
کز او ماند بیننده را چشم دور.
نظامی.
|| وزنده. ( ناظم الاطباء ). || آه کشنده : به پیکانش تن آتش دمنده
به پیکارش دل آتش فگار است.
مسعودسعد.
|| خروشان. خشمگین. دمان. شورنده. غرنده. ( یادداشت مؤلف ) : دمنده سیه دیوشان پیشرو
همی بآسمان برکشیدند غو.
فردوسی.
- اژدهای دمنده ، دمنده اژدها ؛ اژدها که سخت نفس زند و بغرد. ( یادداشت مؤلف ) : دمنده اژدهایی پیشم آمد
خروشان و بی آرام و زمین در.
لبیبی.
یکی اژدهای دمنده چو بادی یکی از نخیزش گزنده چو ماری .
عسجدی.
ندیدم چون رضایش کیمیایی نه چون خشمش دمنده اژدهایی.
( ویس ورامین ).
- پیل دمنده ؛ پیل خشمگین. فیل خروشان و خشمناک : نیل دهنده تویی به گاه عطیّت
پیل دمنده به گاه کینه گزاری.
رودکی.
چو پیل دمنده گو پیلتن که خوار است بر چشم او انجمن.
فردوسی.
بپوشید رستم سلاح نبردچو پیل دمنده برانگیخت گرد.
فردوسی.
چو پیل دمنده مر اورا بدیدبه کردار کوهی بر او بر دوید...
به زال آگهی شد که رستم چه کرد
ز پیل دمنده برآورد گرد.
فردوسی.
شیر درنده دیده فروافکند ز چشم پیل دمنده زهره براندازد از دهان.
فرخی.
دمنده . [ دَ م َ دَ / دِ ] (نف ) نعت فاعلی از دمیدن .که بدمد. که به دمیدن پردازد. که نفس سخت بیرون دهد. فوت کننده . نفّاخ . نفّاث . دم بیرون کننده از بینی و دهان با آوازی خفیف چنانکه مار گاه حمله . آنکه نفس طویل از میان دو لب برآورد. نافح . نافخ . (یادداشت مؤلف ). متنفس . آنکه نفس کشد. دم زننده . (یادداشت مؤلف ): عربده ؛ مار دمنده ٔ بی زهر. (مهذب الاسماء): حفاث ؛ ماری باشد دمنده ٔ بی زهر. (یادداشت مؤلف ) :
خروش دمنده برآمد ز کوه
ستاره شداز تف ّ آتش ستوه .
دمنده دمان گاودم بر درش
برآمد خروشیدن از لشکرش .
|| فریادکننده . (آنندراج ). فریادکننده جهت کمک و یاری و استعانت جوینده . (ناظم الاطباء) (از برهان ). فریادزننده . || روشن و تابان و سوزان .
- شمع دمنده ؛ با پرتو و لمعان . تشعشعکننده :
ز شمع دمنده چنان رفت نور
کز او ماند بیننده را چشم دور.
|| وزنده . (ناظم الاطباء). || آه کشنده :
به پیکانش تن آتش دمنده
به پیکارش دل آتش فگار است .
|| خروشان . خشمگین . دمان . شورنده . غرنده . (یادداشت مؤلف ) :
دمنده سیه دیوشان پیشرو
همی بآسمان برکشیدند غو.
- اژدهای دمنده ، دمنده اژدها ؛ اژدها که سخت نفس زند و بغرد. (یادداشت مؤلف ) :
دمنده اژدهایی پیشم آمد
خروشان و بی آرام و زمین در.
یکی اژدهای دمنده چو بادی
یکی از نخیزش گزنده چو ماری .
ندیدم چون رضایش کیمیایی
نه چون خشمش دمنده اژدهایی .
- پیل دمنده ؛ پیل خشمگین . فیل خروشان و خشمناک :
نیل دهنده تویی به گاه عطیّت
پیل دمنده به گاه کینه گزاری .
چو پیل دمنده گو پیلتن
که خوار است بر چشم او انجمن .
بپوشید رستم سلاح نبرد
چو پیل دمنده برانگیخت گرد.
چو پیل دمنده مر اورا بدید
به کردار کوهی بر او بر دوید...
به زال آگهی شد که رستم چه کرد
ز پیل دمنده برآورد گرد.
شیر درنده دیده فروافکند ز چشم
پیل دمنده زهره براندازد از دهان .
- دمنده نهنگ ؛ خروشان و خشمناک :
گرازه بشد با سیامک به جنگ
چو شیر ژیان با دمنده نهنگ .
بشد پیش توران سپه او به جنگ
بغرید همچون دمنده نهنگ .
که کشتی درآمد به گرداب سنگ
دهن باز کرد آن دمنده نهنگ .
- دمنده هزبر ؛هزبر خروشان و خشمناک .
- || کنایه از پهلوانان دلاور وجنگجو و تازان :
به اشکش بفرمود تا سی هزار
دمنده هزبران نیزه گذار...
- شیر دمنده ؛ شیر خشمناک و غرنده . (یادداشت مؤلف ) :
چنین گفت گر کار زار است کار
چه شیر دمنده چه جنگی سوار.
تو با شاه کسری بسنده نه ای
اگر شیر وپیل دمنده نه ای .
باغ شکفته ای چو درآیی به بزمگاه
شیر دمنده ای چو درآیی به کارزار.
|| عجله کننده . شتابان و تازان . (یادداشت مؤلف ) :
بپوشید پس جوشن کارزار
به رخش دمنده برآورد بار.
خروش دمنده برآمد ز کوه
ستاره شداز تف ّ آتش ستوه .
فردوسی .
دمنده دمان گاودم بر درش
برآمد خروشیدن از لشکرش .
فردوسی .
|| فریادکننده . (آنندراج ). فریادکننده جهت کمک و یاری و استعانت جوینده . (ناظم الاطباء) (از برهان ). فریادزننده . || روشن و تابان و سوزان .
- شمع دمنده ؛ با پرتو و لمعان . تشعشعکننده :
ز شمع دمنده چنان رفت نور
کز او ماند بیننده را چشم دور.
نظامی .
|| وزنده . (ناظم الاطباء). || آه کشنده :
به پیکانش تن آتش دمنده
به پیکارش دل آتش فگار است .
مسعودسعد.
|| خروشان . خشمگین . دمان . شورنده . غرنده . (یادداشت مؤلف ) :
دمنده سیه دیوشان پیشرو
همی بآسمان برکشیدند غو.
فردوسی .
- اژدهای دمنده ، دمنده اژدها ؛ اژدها که سخت نفس زند و بغرد. (یادداشت مؤلف ) :
دمنده اژدهایی پیشم آمد
خروشان و بی آرام و زمین در.
لبیبی .
یکی اژدهای دمنده چو بادی
یکی از نخیزش گزنده چو ماری .
عسجدی .
ندیدم چون رضایش کیمیایی
نه چون خشمش دمنده اژدهایی .
(ویس ورامین ).
- پیل دمنده ؛ پیل خشمگین . فیل خروشان و خشمناک :
نیل دهنده تویی به گاه عطیّت
پیل دمنده به گاه کینه گزاری .
رودکی .
چو پیل دمنده گو پیلتن
که خوار است بر چشم او انجمن .
فردوسی .
بپوشید رستم سلاح نبرد
چو پیل دمنده برانگیخت گرد.
فردوسی .
چو پیل دمنده مر اورا بدید
به کردار کوهی بر او بر دوید...
به زال آگهی شد که رستم چه کرد
ز پیل دمنده برآورد گرد.
فردوسی .
شیر درنده دیده فروافکند ز چشم
پیل دمنده زهره براندازد از دهان .
فرخی .
- دمنده نهنگ ؛ خروشان و خشمناک :
گرازه بشد با سیامک به جنگ
چو شیر ژیان با دمنده نهنگ .
فردوسی .
بشد پیش توران سپه او به جنگ
بغرید همچون دمنده نهنگ .
فردوسی .
که کشتی درآمد به گرداب سنگ
دهن باز کرد آن دمنده نهنگ .
فردوسی .
- دمنده هزبر ؛هزبر خروشان و خشمناک .
- || کنایه از پهلوانان دلاور وجنگجو و تازان :
به اشکش بفرمود تا سی هزار
دمنده هزبران نیزه گذار...
فردوسی .
- شیر دمنده ؛ شیر خشمناک و غرنده . (یادداشت مؤلف ) :
چنین گفت گر کار زار است کار
چه شیر دمنده چه جنگی سوار.
فردوسی .
تو با شاه کسری بسنده نه ای
اگر شیر وپیل دمنده نه ای .
فردوسی .
باغ شکفته ای چو درآیی به بزمگاه
شیر دمنده ای چو درآیی به کارزار.
فرخی .
|| عجله کننده . شتابان و تازان . (یادداشت مؤلف ) :
بپوشید پس جوشن کارزار
به رخش دمنده برآورد بار.
فردوسی .
فرهنگ عمید
۱. کسی که باد در چیزی بدمد، بادکننده.
۲. وزنده.
۳. [قدیمی، مجاز] خروشنده، خشمگین: بزد دست سهراب چون پیل مست / چو شیر دمنده ز جا دربجست (فردوسی: ۲/۱۸۲ حاشیه ).
۴. از دمیدن.
۲. وزنده.
۳. [قدیمی، مجاز] خروشنده، خشمگین: بزد دست سهراب چون پیل مست / چو شیر دمنده ز جا دربجست (فردوسی: ۲/۱۸۲ حاشیه ).
۴. از دمیدن.
واژه نامه بختیاریکا
لا زن
پیشنهاد کاربران
دمنده ( Blower ) [اصطلاح دریانوردی]:دمنده ای که برای تهویه هوای محیط مورد استفاده قرار میگیرد .
کلمات دیگر: