کلمه جو
صفحه اصلی

نعایم

فرهنگ فارسی

( اسم ) ۱ - جمع نعامه شترمرغان : هم زحل رنگم چو آهن هم ز آتش حامله وز حریصی چون نعایم آتشین آهن خورم . ( خاقانی .سج. ۲ ) ۲۵٠ - بجای نعم ( جمع نعمت ) بکار رفته و از لحاظ صرفی غلط است .

فرهنگ معین

(نَ یِ ) [ ع . ] (اِ. ) ج نعامة . شتر مرغان . بیستمین منزل از منازل قمر.

لغت نامه دهخدا

نعایم. [ ن َ ی ِ ] ( ع اِ ) نعائم. شترمرغان. ج ِ نعامة، به معنی شترمرغ :
چون زبانی اندر آتش چون سلحفاة اندر آب
چون نعایم در بیابان چون بهایم در قرن.
منوچهری.
هم زحل رنگم چو آهن هم ز آتش حامله
وز حریصی چون نعایم آهن و آتش خورم.
خاقانی.
رجوع به نعائم شود. || ( اِخ ) منزل بیستم از منازل قمر. نعام. نعائم. رجوع به نعائم شود :
نعایم پیش او چون چار خاطب
به پیش چار خاطب چار مؤذن.
منوچهری.
با صادر و وارد نعایم
بلده دوسه دست کرده قایم.
نظامی.

نعائم. [ ن َ ءِ ] ( ع اِ ) ج ِ نعامة، به معنی شترمرغ. رجوع به نعامة شود. || ( اِخ ) نعام. ( متن اللغة ) ( المنجد ) ( اقرب الموارد ). نام منزل بیستم از منازل قمر وآن چهار ستاره است به شکل مربع در برج قوس که به زحل نسبتی دارد. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ) ( از صراح اللغة ). از منازل قمر است و آن هشت ستاره است در مجره به شکل تختی معوج ، و گفته اند چهار ستاره آن در مجره است که وارده نامیده می شوند، و چهار دیگر خارج از مجره است که صادره نام دارند. ( از معجم متن اللغة ) ( ازتاج العروس ، از صحاح و المحکم ) . از نجوم منازل قمر، و آن هشت کوکب است ، چهاراز آنها نورانی یمانی هستند بر شکل مربع، که وارده نامیده می شوند به معنی فرودآینده و بدان سبب آنها راوارده گفته اند که در نزدیکی مجره شباهت دارند به شترمرغ هائی که بر سر نهر آبی درآیند، و چهار دیگر را نعائم صادره گویند، چه آنان از مجره دورند و شبیه اند به شترمرغهائی که به نهر آب فرودآمده سپس از آن خارج شده اند . ( از صبح الاعشی ج 2 ص 161 ). نعایم هشت ستاره است روشن چهار در مجره وچهار بر کنار هر چهار بر شکل مربعی مختلف الاضلاع. ( یواقیت العلوم ص 237 ). رجوع به نعایم شود :
نعائم پیش او چون چار خاطب
به پیش چار خاطب چار مؤذن.
منوچهری.


کلمات دیگر: