کلمه جو
صفحه اصلی

جاهل مقصر

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] جاهل مقصر به معنی جاهل قادر بر تحصیل حکم شرعی است.
جاهل مقصر، مقابل جاهل قاصر بوده و به مکلفی گفته می شود که با داشتن تمکن از تحصیل احکام، در تحصیل آن ها کوتاهی نموده است ، و به همین خاطر جاهل به حکم شرعی است .
← تعریف مرحوم مظفر
در علم اصول ، درباره جاهل مقصر از چند نظر بحث شده است:به این بیان که آیا استحقاق عقاب دارد یا ندارد ؛به این بیان که آیا آن عملی را که به جا آورده ، صحیح است یا خیر .
دیدگاه های مختلف در مورد عقاب جاهل مقصر
در مورد استحقاق یا عدم استحقاق عقاب جاهل مقصر چند دیدگاه وجود دارد:۱ ـ مشهور معتقدند او به خاطر ترک تکلیف واقعی عقاب می شود نه به خاطر ترک تعلم آن ؛۲ ـ برخی جاهل مقصر را به خاطر ترک تعلم - مطلقا - مستحق عقاب می دانند ( نظریه منسوب به مرحوم " محقق اردبیلی " و " صاحب مدارک " ) ؛۳ ـ گروهی نیز جاهل مقصر را به خاطر ترک تحصیل آن علمی که موجب نرسیدن وی به واقع می شود ، مستحق عقاب می شمارند ( نظریه مستفاد از کلمات مرحوم " محقق نائینی " ) ؛۴ ـ گروهی دیگر ، بین تکالیف مطلقه و تکالیف مشروطه و موقته تفصیل داده گفته اند : در قسم اوّل ، عقاب بر ترک واقع ، و در قسم دوم بر ترک تعلّم می باشد ( نظریه مستفاد از کلمات مرحوم " آخوند خراسانی " در کفایه) .اما درباره صحت و عدم صحت اعمال جاهل مقصر گفته شده: اگر مأمور به را با وجود تمام اجزا و شرایط و نبود تمام موانع و با قصد قربت به جا آورد، عمل او صحیح است.
صحت یا عدم صحت عمل جاهل مقصر
...


کلمات دیگر: