خانبابا بیانی

خانبابا بیانی نویسنده، استاد دانشگاه، تاریخدان، مترجم، بنیانگذار دانشگاه تبریز، دوست دار ایران و از تلاشگران و بزرگان فرهنگ که در سمت های گوناگون خدمت های فراوانی به ایران و فرهنگ آن نمود.همسر او باستان شناس و سکه شناس نامدار خانم ملکه ملک زاده بیانی و دختران او نیز استادان دانشگاه تهران با نام های شیرین بیانی و سوسن بیانی و دامادهای ایشان دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن و دکتر سمیعی همه از خدمتگزاران علم و فرهنگ بوده اند. او داماد دکتر مهدی ملک زاده سناتور بود که ایشان نیز فرزند ملک المتکلمین بودند. مادر همسرش خورشیدکلاه ملک زاده دختر سلیمان خان میکده ، از خوش نامان کارآمد دوره قاجار بود.
ایران جاویدان
تخت جمشید از نگاهی دیگر
سکه های ایران در دوران هخامنشی؛ ارنست بابلون (ترجمه)
موسیقی در زمان ساسانیان
غائله آذربایجان: مستند به اسناد تاریخی و سیاسی و آرشیوی
راحه الارواح فی سرور الفراح: "بختیار نامه" (یا قصه ده وزیر)
ستارگان و سپهر نوردی
نهضتهای ایران بعد از اسلام
مجمع التواریخ سلطانی
روابط سیاسی ایران با دولت های غرب اروپا در زمان صفویه (به زبان فرانسه)
تاریخ مغول
تاریخ حافظ ابرو و شرح حال او (به زبان فرانسه)
تاریخ ایران از آغاز اسلام تا ظهور سلسله پهلوی و تاریخ اروپا از پطر اول تا بیسمارک
تاریخ نظامی ایران: جنگهای دوره صفویه
تاریخ دیپلماسی ایران
سیاست ناپلئون درایران درزمان فتحعلیشاه
پنجاه سال تاریخ ایران در دوره ناصری: بخشنامه ها و دستورالعملها و فرامین ناصرالدین شاه (سه جلدی)
پنجاه سال تاریخ ایران در دوره ناصری: اصلاحات و تجدید نظر در سازمانهای دولتی و کشوری
پنجاه سال تاریخ ایران در دوره ناصری: چهره و سیمای راستین ناصرالدین شاه
پنجاه سال تاریخ ایران در دوره ناصری: روابط سیاسی بادولتهای خارجی
پایان کار محمدشاه
اقتصاد و استقراض در زمان قاجاریه
تاریخ روسیه تا زمان انقلاب
تاریخ عمومی تفوق و برتری اسپانیا
تاریخ ژول مازارن صدر اعظم فرانسه در دوران لوئی چهاردهم
تاریخ عمومی (دو جلد)
تاریخ جدید اسلام
تاریخ روسیه: از آغاز تا انقلاب اکتبر؛ نیکلای بریانچانینوف (ترجمه)
پلیس جنوب
توسعه کتابخانه های عمومی (دو جلد)
تاریخ کتابخانه های سیار
به سال ۱۲۸۸ خورشیدی در همدان زاده شد. تحصیلات متوسطه را در دارالفنون گذراند و سپس برای تحصیلات تکمیلی به دارالمعلمین عالی رفت. او جزو نخستین گروه از محصلانی بود که پس از پایان دوره سربازی به خارج از کشور فرستاده و در دانشگاه سوربن پاریس مشغول به تحصیل شد.در همین دوره بود که با ملک زاده ازدواج کرد و فردای بعد از ازدواج به اتفاق از ایران رفتند. هر دو پس از چهار سال به ایران بازگشتند، دکتر خانبابا بیانی در رشته تاریخ از کشور فرانسه دکترای دولتی گرفت و بلافاصله پس از ورود به ایران در سال 1316، در دانشگاه تهران که تازه تأسیس یافته بود به تدریس در رشته تاریخ مشغول شد.به سال ۱۳۲۱ به درجه استادی رسید و به معاونت دانشکدهی ادبیات و دانشسرای عالی رسید و از آن پس در سمت های گوناگون مشغول خدمت به فرهنگ ایران شد.تا سال 1355 دکتر بیانی به تدریس در دانشگاه مشغول بود. در کنار تدریس در کارهای اجرایی نیز فعالیت داشت. او تمام عمر خود را صرف خدمت به فرهنگ کرد، کتاب می نوشت ، تدریس یا تأسیس می¬کرد.
در ۳۳ سالگی و درست پس از آشفتگی تبریز به دست فرقه دموکرات مامور تأسیس دانشگاه تبریز می شود و آن را دانشکده به دانشکده می سازد. او حتی برای راه اندازی درس آناتومی در دانشکده پزشکی -که روحانیان آن را شرعی نمی دانستند- فتوا جمع آوری می کند. دانشگاه ۱۳۲۶ آغاز به کار می کند و پس از فارغ التحصیلی نخستین دوره، دکتر بیانی آنجا را در ۱۳۲۹ ترک می کند.او سپس به ریاست دانشسرای عالی (تربیت معلم امروزی) رسیده و با تلاش خود و بردن لایحه ای به مجلس آن را مستقل می کند و در راه اندازی آزمایشگاه های گوناگون برای آن بسیار تلاش می کند. دخترش شیرین بیانی در خاطره ای به یاد می آورد که پدرش روزی برای ناهار به منزل می رود و بسیار اندوهگین بوده است و پس از پرسش علت می شنود: "وقتی از در می آمدم بیرون، دیدم دانشجویی کنار جوی، دستمالش رو پهن کرده و مشغول خوردن نان و پنیر و خیار برای ناهار است. من خیلی ناراحت شدم. باید برای آن فکری بکنم" و با تلاش های او برای نخستین بار رستوران در دانشگاه ساخته می شود و گاهی هم خودش آنجا کنار دانشجویان غذا می خورد.او سال ۱۳۴۲ کارهای اجرایی بیرون از دانشگاه تهران را رها کرده و به دانشگاه تهران بازمی گردد: دانشکده تاریخ را تأسیس کرده و کتاب خانه ای برای آن می سازد. او به سال ۱۳۵۵ بازنشسته می شود و پس از آن چند کتاب می نویسد: غائله ی آذربایجان، پنجاه سال دوره ی ناصری در شش جلد، پلیس جنوب.او پس از بازنشستگی هم به صورت حق التدریس به آموزش مشغول بود. دکتر خانبابا بیانی پس از کنارگذاشتن آموزش به منظور سر و سامان دادن و تشکیل آرشیو وزارت امور خارجه به آنجا دعوت شد و سازمان بزرگ و منسجمی بنیان نهاد. او در بیان چگونگی پذیرش این سمت گفته بود: "حقیقت این است که برای انجام این مسئولیت مقداری هم فکر روزگار پیری را کردم تا در پیری بی ثمر نمانم". دکتر خانبابا بیانی در زندگی پر بار خود، با وجود همه¬ی سختی ها و ناملایمات که کم هم نبود، از پای ننشست و عمر خود را شبانه روز در راه اعتلای فرهنگ کشورش صرف کرد. سرانجام پس از بیش از نیم سده تلاش فرهنگی و خدمت به فرهنگ ایران در ۱۴ اسفند ۱۳۷۷ در تهران درگذشت.
دانشیار دانشکده ادبیات و دانشسرای عالیدانشیار دانشکده حقوقدانشیاردانشکده هنرهای زیبادانشیار دانشکده معقول و منقولمعاونت دانشکده ادبیات و دانشسرای عالیمدیرکلی نگارش وزارت فرهنگبنیان گذاری دانشگاه تبریز به همراه دکتر حبیبیریاست دانشکده ادبیات تبریزریاست دانشگاه آذربایجانمدیرکلی دانشگاه تهراننماینده مردم همدان و تهران در مجلس سنا (دوره دوم و سوم)معاونت نخست وزیر و ریاست اداره کل تبلیغات و انتشاراتریاست دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهرانریاست دانشسرای عالی و مستقل کردن آنمعاونت دانشگاه تهرانبنیانگذاری و ریاست گروه تاریخ دانشگاه تهرانبنیانگذار و مسئول آرشیو وزارت امور خارجه

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از اثر آفرینان است
نویسنده و استاد دانشگاه. در همدان متولد شد. تحصیلات متوسطه و عالی خود را در مدارس درالفنون و دارالمعلمین عالی به پایان رسانید. سپس برای تکمیل معلومات به اروپا رفت و موفق به اخذ گواهینامه دکترای تاریخ از دانشگاه سوربن پاریس شد.
بیانی از سال 1316 ش در دانشکده ی ادبیات و دانشسرای عالی، مدیریت کل نگارش وزارت فرهنگ، ریاست دانشکده ی ادبیات و دانشگاه تبریز، مدیریت کل دانشگاه تهران، معاونت نخست وزیری و سرپرستی اداره ی کل تبلیغات و انتشارات، نمایندگی مجلس سنا، عضو شورای عالی فرهنگ و پیشاهنگی خدمت کرده است.
آثار او از ترجمه و تألیف بدین قرار است: «روابط سیاسی ایران با دولتهای غرب اروپا در زمان صفویه»، به زبان فرانسه؛ «تاریخ مغول»؛ «تاریخ ایران از آغاز اسلام تا ظهور سلسله پهلوی و تاریخ اروپا از پطر اول تا بیسمارک»؛ «تاریخ دیپلماسی ایران»؛ «توسعه ی کتابخانه های عمومی»؛ «تارخی ژول مازارن صدر اعظم فرانسه»؛ «تاریخ عمومی» در دو جلد؛ «تفوق و برتری اسپانیا»؛ «نهضت های ایران بعد از اسلام»؛ «تاریخ اسلام»؛ «تاریخ ایران».