بخت ازمایی

بخت آزمایی. بَخت آزمایی یا لاتاری، نوعی قمار دست جمعی است که در آن، بلیت های کاغذی، با نشان ها و علایم اعداد چند رقمی، به بهای مشخصی فروخته می شوند، شخص برنده در قرعه کشی و بخت آزمایی کسی خواهد شد، که شماره برابر با شماره قرعه کشی شده را داراست و در نتیجه صاحب مجموع عایدی آن قرعه کشی می شود. در برخی کشورها، دولت ها از بنگاه های بخت آزمایی مالیات می گیرند، با این وجود انواع مختلف لاتاری از لحاظ محتوی در کشورهای مختلف یکسانند.
بلیت اعانه ملی بلیت هایی بود که به قیمت ۳۰ ریال و به مناسبت جشن شاهنشاهی فروخته می شد.
بلیت ارمغان بهزیستی یا هدیه ارمغان سبز: نوعی بخت آزمایی بود، که زمانی توسط سازمان بهزیستی جمهوری اسلامی ایران با ادعای کمک به مستضعفان و معلولان منتشر می شد.
بلیط بخت آزمایی پاساژ آذر بازار که توسط مالک این پاساژ و به صورت هر بلیط ۵۰ هزار تومان فروخته می شود. برنده یکی از ۲۴ واحد این بخت آزمایی را خواهد برد.
با توجه به ممنوعیت قمار در ایران، انواع بخت آزمایی در ایران به قرار زیر است:

بخت آزمایی. بَخْت آزْمایی (lottery)
نوعی بازی بخت و اقبال که در آن بلیت های فروخته شده ممکن است جوایزی را برای خریداران به ارمغان آوردند. بخت آزمایی های دولتی شیوۀ مؤثری برای کسب درآمد و مصرف آن در امور خیریه یا نیازهای عمومی جامعه است. در ایران، به موجب قانون و موازین شرعی هرگونه بخت آزمایی مبتنی بر قمار، ممنوع است، ولی به موجب فتاوی علمای دینی، انجام نوع خاصی از قرعه کشی با موازین شرعی بلامانع اعلام شده است. سازمان بهزیستی، اوراق ارمغان بهزیستی را منتشر می کرد و برای برندگان جایزه های خاصی را در نظر می گرفت و درآمد حاصله را صرف امور خیریه و رسیدگی به امور نیازمندان می کرد.

[ویکی فقه] بخت آزمایی. بخت آزمایی نوعی تجارت و دادوستد است. عنوان یاد شده از عناوین جدید است که در بخش مسائل مستحدثه از آن بحث شده است.
معامله بخت آزمایی به صورتهای ذیل، امکان پذیر است:
۱. گروهی از مردم به انگیزۀ دستیابی به مالی معین، مبلغی مشخّص را در قبال برگه ای (بلیط بخت آزمایی) که شرکت یا مؤسسه ای عرضه می کند، می پردازند.
شرکت متعهّد می شود که میان خریداران اوراق، قرعه کشی کند. قرعه به نام هر فردی که اصابت کرد مبلغ تعیین شده به عنوان جایزه به وی پرداخت می گردد.
متداول دادوستد بخت آزمایی این نوع است.
۲. دادن پول به انگیزۀ برنده شدن در قرعه کشی بدون خرید و فروش برگه.
برگه تنها به عنوان سند و وثیقه برای اثبات مشارکت به شخص داده می شود.
۳. عرضه برگه ها به عنوان جمع آوری اعانه و کمک به امور خیریه مانند ساختن بیمارستان و دادن جایزه به گیرندگان اوراق به طور رایگان به منظور تشویق در مشارکت مردمی.
۴. دادن پول به عنوان قرض؛ بدین معنا که شخص، مبلغ پرداختی در قبال اوراق را به شرکت قرض می دهد و شرکت متعهّد می گردد علاوه بر بازپرداخت مبلغ دریافتی، با انجام دادن قرعه کشی در صورت اصابت قرعه به نام او مبلغی را به عنوان جایزه به وی بپردازد.
۵. پول پرداختی از سوی شرکت کنندگان، عنوان رهن و گرو گذاری را در میان آنان دارد با این انگیزه که فرد برنده با قرعه کشی مالک پول گردد. در این فرض پیش از قرعه کشی، کسی مالک همه یا بعض اموال گرو گذاشته شده- غیر از مال خود که به گرو گذارده- نیست و برگه ها تنها وثیقه و سند برای اثبات مشارکت در مسابقه است.

احکام فقهی بخت آزمایی
خرید و فروش اوراق بخت آزمایی از آن جهت که ارزش مالی ندارند بدون انگیزه، کاری سفیهانه به شمار می رود و باطل است.

← موارد حرمت خرید اوراق بخت آزمایی
۱. ↑ لغت نامه دهخدا۲. ↑ ترمینولوژی حقوق ج ۲، ص ۸۱۷۳. ↑ توضیح المسائل مراجع ج ۲ ، ص ۶۵۴ م ۲۸۶۷۴. ↑ کلمة التقوی ج ۴، ص ۴۷۹- ۴۸۱۵. ↑ تحریر الوسیلة ج ۲، ص ۶۱۹- ۶۲۰.
...