سیر شدن

( صفت ) ۱ - انباشته شدن معده از غذا به حد کافی . ۲ - مستغنی شدن از چیزی . ۳ - بیمیل شدن بی رغبت گشتن بیزار شدن

سیر شدن. [ ش ُ دَ ] ( مص مرکب ) کنایه از مستغنی گشتن. ( برهان ) ( آنندراج ) ( فرهنگ رشیدی ). بی نیاز شدن :
سکندر نخواهد شد از گنج سیر
وگر آسمان را سر آرد بزیر.آمدمت که بنگرم باز نظر بخود کنم
سیر نمیشود نظر بس که لطیف منظری.همچو مستسقی بر چشمه نوشین زلال
سیر نتوان شدن از دیدن مهرافزایت. || پر شدن شکم. اشباع شدن. مقابل گرسنه بودن : شکم بهر جا و بهر چیز سیر شود. ( کلیله و دمنه ). که گفته اند چون شکم سیر شد غم گرسنگی مخور. ( مرزبان نامه ). || کنایه از آرام گرفتن. ( برهان ) ( آنندراج ). کناره گرفتن :
برد بر میان سوار دلیر
سپهبد شد از رزم و دینار سیر.چو آگاهی آمد بسام دلیر
که شیر دلاور شد از رزم سیر.لیکن تو هیچ سیر نخواهی همی شدن
زین جر و جوی و کوفتن راه بی نظام. || ملول شدن. بی زار شدن :
دل پدر ز پسر گاه گاه سیر شود
دلش همی نشود سیر از ربیع و مضر.اگر از بنده سیر شده است بهانه توان ساخت شیرین تر از این. ( تاریخ بیهقی چ ادیب ص 417 ).
چو روزی چند بر وی رنج شد چیر
تن از جان سیر شد جان از جهان سیر.میشود در لقمه اول ز جان خویش سیر
بر سر خوان لئیمان هرکه مهمان میشود.- دل سیر شدن ؛ بی نیازشدن. و پیش او طعام بسیار نهند و اندکی دهند تا چشم او پر شود و دل او سیر شود. ( ذخیره خوارزمشاهی ).