هایابوسا (Hayabusa はやぶさ) نام یک فضاپیمای بدون سرنشین ژاپنی است که توسط آژانس کاوش هوافضای ژاپن (جاکسا) به منظور مطالعه نمونه برداری و ارسال نمونه از سیارک ایتوکاوا به زمین طراحی و ساخته شده است.
سیارک در دادگان اجرام کوچک ناسا
راکت فضایی M-V در وبگاه رسمی جاکسا
هایابوسا در زبان ژاپنی به معنی بَحری است که نوعی شاهین بزرگ است. بحری که پرنده ای شکاری است، عادت دارد برای شناسایی بر فراز طعمه خود پرواز کند و ناگهان با یک حمله سریع، طعمه را از زمین چنگ زده و مجدداً به آسمان بازگردد. هایابوسا نیز قرار بود همین عمل را با سیارکی سیب زمینی شکل به نام سیارک ۲۵۱۴۳ که به تازگی کشف شده بود انجام دهد.
مؤسسه علوم فضا و فضانوردی ژاپن (ISAS) طرحی برای مطالعه از نزدیک سیارک ۲۵۱۴۳ تهیه نمود و در این راستا سفینه ای بدون سرنشین طراحی شد که Muses-c نامیده شد. این سفینه که بعدها به هایابوسا تغییر نام داد، قرار بود بعد از رسیدن به سیارک و مطالعه آن از نزدیک بر سطح سیارک فرود آمده و نمونه هایی از سطح بردارد، سپس هایابوسا می بایستی طبق برنامه به سمت زمین بازگردد و نمونه های جمع آوری شده را در کپسول ویژه ای به زمین ارسال کند. این کپسول طبق برنامه زمان بندی شده می بایستی در سال ۲۰۰۷ در صحرای مرکزی استرالیا فرود می آمد؛ کاری که به دلیل اتفاقات ناگوار در طول مأموریت تا ۱۲ ژوئن ۲۰۱۰ به درازا کشیده شد.
لزوم رسیدن به سیارک ایتوکاوا با سرعتی مناسب، تعقیب آن در مدار و دور و نزدیک شدن آرام به سیارک، استفاده از موتورهای یونی قابل کنترل را اجتناب ناپذیر ساخته بود. هایابوسا برای طی بیش از دو میلیارد کیلومتر راه تا رسیدن به سیارک ایتوکاوا در مدت ۲۵۸۰۰ ساعت کار مداوم ۴ موتورهای یونی خود فقط ۲۹ کیلوگرم گاز زنون به عنوان سوخت مصرف کرد و در مقابل اختلاف سرعتی معادل ۱۴۰۰ متر بر ثانیه به دست آورد. نزدیک شدن به ایتوکاوا در مراحل نمونه برداری با سرعت اندک ۵ سانتی متر بر ثانیه که به سیستم کنترل فرصت لازم برای تصحیحات ضروری را می داد از دیگر کاربریهای این موتورهای کم مصرف بود.
سیارک در دادگان اجرام کوچک ناسا
راکت فضایی M-V در وبگاه رسمی جاکسا
هایابوسا در زبان ژاپنی به معنی بَحری است که نوعی شاهین بزرگ است. بحری که پرنده ای شکاری است، عادت دارد برای شناسایی بر فراز طعمه خود پرواز کند و ناگهان با یک حمله سریع، طعمه را از زمین چنگ زده و مجدداً به آسمان بازگردد. هایابوسا نیز قرار بود همین عمل را با سیارکی سیب زمینی شکل به نام سیارک ۲۵۱۴۳ که به تازگی کشف شده بود انجام دهد.
مؤسسه علوم فضا و فضانوردی ژاپن (ISAS) طرحی برای مطالعه از نزدیک سیارک ۲۵۱۴۳ تهیه نمود و در این راستا سفینه ای بدون سرنشین طراحی شد که Muses-c نامیده شد. این سفینه که بعدها به هایابوسا تغییر نام داد، قرار بود بعد از رسیدن به سیارک و مطالعه آن از نزدیک بر سطح سیارک فرود آمده و نمونه هایی از سطح بردارد، سپس هایابوسا می بایستی طبق برنامه به سمت زمین بازگردد و نمونه های جمع آوری شده را در کپسول ویژه ای به زمین ارسال کند. این کپسول طبق برنامه زمان بندی شده می بایستی در سال ۲۰۰۷ در صحرای مرکزی استرالیا فرود می آمد؛ کاری که به دلیل اتفاقات ناگوار در طول مأموریت تا ۱۲ ژوئن ۲۰۱۰ به درازا کشیده شد.
لزوم رسیدن به سیارک ایتوکاوا با سرعتی مناسب، تعقیب آن در مدار و دور و نزدیک شدن آرام به سیارک، استفاده از موتورهای یونی قابل کنترل را اجتناب ناپذیر ساخته بود. هایابوسا برای طی بیش از دو میلیارد کیلومتر راه تا رسیدن به سیارک ایتوکاوا در مدت ۲۵۸۰۰ ساعت کار مداوم ۴ موتورهای یونی خود فقط ۲۹ کیلوگرم گاز زنون به عنوان سوخت مصرف کرد و در مقابل اختلاف سرعتی معادل ۱۴۰۰ متر بر ثانیه به دست آورد. نزدیک شدن به ایتوکاوا در مراحل نمونه برداری با سرعت اندک ۵ سانتی متر بر ثانیه که به سیستم کنترل فرصت لازم برای تصحیحات ضروری را می داد از دیگر کاربریهای این موتورهای کم مصرف بود.
wiki: هایابوسا