مولد وان دو گراف

مولد واندوگراف یک مولد الکترواستاتیک است که با استفاده از یک تسمهٔ متحرک به مقدار بسیار زیادی بار الکتریکی که بر روی یک کرهٔ فلزی توخالی قرار دارد، شتاب می دهد. این وسیله در سال ۱۹۲۹ توسط فیزیک دان آمریکایی رابرت وان دو گراف اختراع شده است. اختلاف پتانسیلی که در مدل های مدرن واندوگراف به دست می آید به ۵ مگاولت می رسد.شتاب دهنده های واندوگراف در کاربردهای تجزیه ای جهت تجزیه به طریق فعال سازی با ذره باردار، نشر اشعه ایکس حاصله از ذره، تجزیه به طریق فعالسازی با نوترون سریع و اسپکترومتری پراکندگی برگشتی رادرفورد بکار می روند.
شتاب دهنده ذره ای
شتاب دهنده ذره ای خطی
واندوگراف

مُوَلِّد وان دو گراف (van de Graaff generator)
نوعی مولد الکتروستاتیکی. می تواند ولتاژی بیش از ۱میلیون ولت تولید کند. این مولد شامل تسمه نقالۀ قائمی است که بارهای الکتروستاتیکی حاصل از مالش را پیوسته به بالا می برد و آن ها را به کرۀ توخالی بزرگی منتقل می کند که روی پایه ای عایق نصب شده است. انتهای پایینی تسمه به زمین متصل شده است و درنتیجه، بارهای تولیدشده در کره انباشته می شوند. میزان ولتاژی که در هوا تولید می شود به اندازۀ شعاع کُره بستگی دارد، ولی مقدار آن را با محبوس کردن مولد در جوّ خنثایی مثل نیتروژن افزایش می دهند. فیزیک دان امریکایی، رابرت جمیسون وان دو گراف، این مولد پُرقدرت را ساخت که ولتاژی بیش از ۱میلیون ولت ایجاد می کند. در آزمایش با ذرات باردار پُرانرژی، برای شتاب دهی اولیۀ ذرات، معمولاً از مولد وان دو گراف استفاده می کنند. سپس، این ذرات برای شتاب گیری بیشتر وارد شتاب دهنده های قدرتمندتر می شوند. مولد الکتریکی وان دو گراف جدیدی در پایگاه پژوهش هسته ای هاروِل در دست ساخت است. این پایگاه یکی از مراکز وابسته به سازمان انرژی اتمی بریتانیاست.