کلمه جو
صفحه اصلی

پادشکنندگی

دانشنامه عمومی

پادشکنندگی (به انگلیسی: Antifragility) یک ویژگی در سامانه ها است که اگر در معرض تنش و ضربه یا هر نوع ناملایمت قرار بگیرد، به موقعیتی بهتر از قبل خواهد رفت و در برابر آن عامل، مقاوم تر خواهد شد. مفهوم پادشکنندگی فراتر از قابلیت ارتجاع و استحکام ساختاری است چرا که سامانه را در موقعیت بهتری از وضعیت پیشین قرار می دهد. این مفهوم ابتدا توسط نسیم نقولا طالب ارائه شده است.
تیمی از محققان ایرانی به همراه محققی از اسلوونی حالتی را شناسایی کرده اند که در آن، افزودن بی نظمی به سیستمی خاص منجر به منظم شدن بیشتر آن می شود.
این رفتار، پادشکنندگی نام دارد و مفهومی است که اخیراً برای توصیف پدیده های مشابه در آمار، اقتصاد و علوم اجتماعی معرفی شده است. علی ناجی، ملیحه قدرت و هانیه کمایی مقدم به همراه رودولف پودگورنیک اسلوونیایی، نوعی فعل و انفعال متضاد با منطق را بین دو نوع مختلف بی نظمی یافتند. یکی از این بی نظمی ها، بی نظمی ترمودینامیکی یا آنتروپی است و دیگری بی نظمی ساختاری یا نقص های موجود در سیستمی ایده آل است که می تواند ویژگی های آن را تغییر دهد.
علی ناجی، نویسنده ارشد این مقاله و محقق پژوهشگاه دانش های بنیادی در تهران، گفت: انتظار می رود اگر انواع مختلف بی نظمی به یکدیگر اضافی شوند، منجر به نوعی بی نظمی نهایی شوند، اما ما با کمال تعجب دریافتیم در برخی حالات، بی نظمی ساختاری می تواند بی نظمی حرارتی را خنثی کرده و در مجموع سیستم را منظم تر کند. استثنائی که محققان کشف کردند، شامل تعامل بین بی نظمی ساختاری سطوح باردار و بی نظمی حرارتی مایعات کولن است. این مایعات مجموعه ای از ذرات سیال باردار (یون ها یا مولکول های بزرگ تر) هستند که با یکدیگر تعامل دارند.


کلمات دیگر: