پادشاهی واسپوراکان

پادشاهی واسپوراکان (ارمنی: Վասպուրականի թագավորություն) پادشاهی بود که مابین سال های ۹۰۸ تا ۱۰۲۱ میلادی همزمان با حکومت خلافت عباسیان در ایران با تمدنی ارمنی در اطراف دریاچه وان و شهر وان ترکیه حکمرانی می کردند. گاگیک آرزرونی، یا گاگیک یکم واسپوراکان حاکم وقت منطقهٔ واسپوراکان، بود.
گاگیک یکم واسپوراکان، یا گاگیک یکم آرزرونی واسپوراکان ۹۰۸ میلادی تا ۹۴۳ میلادی
درنیک-آشوت واسپوراکان (پسر گاگیک آرزرونی) ۹۴۳ میلادی تا ۹۵۳ میلادی
آبسوال هامازاسپ (پسر درنیک آشوت) ۹۵۳ میلادی تا ۹۷۲ میلادی
آشوت-ساهاک واسپوراکان (پسر آبسوال هامازاسپ) ۹۷۲ میلادی تا ۹۸۳ میلادی
گورگن-خاچیک واسپوراکان (برادر آشوت ساهاک) ۹۸۳ میلادی تا ۱۰۰۳ میلادی
هوهانس آرزرونی (برادر آشوت ساهاک) ۱۰۰۳ میلادی تا ۱۰۲۱ میلادی
پس از استقلال ارمنستان، در اواخر سده نهم میلادی، چندین مرکز قدرت در کشور به وجود آمد که در ابتدا با حکومت مرکزی در کشمکش بودند اما در نهایت حکومتی فدرال تشکیل دادند. یکی از این مراکز قدرت، که در ابتدا خواستار جدایی از حکومت مرکزی و تشکیل پادشاهی مستقل بود، حکومت خاندان آرزرونی، در منطقهٔ واسپوراکان، بود.
از سده ۹ (پیش از میلاد) منطقه واسپوراکان بخشی از اورارتو بود. در سده ۶ (پیش از میلاد) آن بخشی از قلمرو و ساتراپ نشین ارمنستان شد.
از ۱۸۹ (پیش از میلاد) واسپوراکان یکی از ایالت های ارمنستان کبیر شد. سپس آن منطقه بخشی از سلسله اشکانی ارمنستان شد. پس از تقسیم ارمنستان در سال ۳۸۷ میلادی به دو بخش غربی و شرقی، به تبع آن واسپوراکان هم به بخش شرقی یعنی ارمنستان ایران پیوست.