سگال

سِگال -
خیال، اندیشه، فکر - میل، خواهش - خو، مَنِش - قصد، نیّت - احتیاط، ملاحظه!

برای یادسپاری آسان تر کلمات ناآشنا بهتر است از روش هایی چون تخیل پردازی و رابطه برقرار کردن با مطالبِ آشنا گرچه بی پایه و اساس باشد استفاده کرد در این راستا کارشناسان یادگیری بیان می کنند که هرچه پیاز داغش بیشتر شود بهتر است، دقت کنید :
طرف میگه، اون روی سگ منو بالا نیار، اصطلاح آن روی سگ کسی را بالا آوردن به معنی کسی را به شدت خشمگین کردن است اکنون قصد داریم این مطلب را با کلمه ی سگال به معنای فکر، اندیشه و رفتار پیوند دهیم، این که می گوید نذار اون روی سگ من بالا بیاد منظور این است که نگذار آن وجه و صورت فکر و اندیشه ی من که بدکار است محل تصمیم گیری گردد ( پس فهمیدم سگی در کار نیست بحثِ فکر است ) گویا فکر و اندیشه خود را خوب می داند و او را تهدید می کند که اگر آن فکر بداندیش بیاید فلان می شود و بهمان یا آن رفتار ناشایست در من شکل بگیرد که چه اتفاقی خواهد افتاد اما در قدیم این اصطلاح این جوری بود که می گفتند نگذار اون روی سگهای من ( منظور فکر های من ) بالا بیاد، و در گذر زمان علامت جمع ( ها ) در این اصطلاح حذف شد ولی در کلمه ی سگال ( ها ) حذف نشد بلکه به مرور ( ها ) به ( ال ) تبدیل شد و در اصل سگال یعنی سگها و به معنی فکر هاست، اما چرایی سِگال به جای سَگال، دیگر مربوط به فرهنگستان زبان است که چون سگ و فکر و این مسائل را چیز جالبی ندانستند برای رفع آن، پیشنهاد برداشت فتحه از سگ و افزودن کسره بر سگ دادند و بدین صورت سِگال به معنای فکر و اندیشه و منش شکل گرفت. در رابطه با کلمه ی سگالش هم باید گفت سگالش همان معنی سگال را می دهد فقط چون زمانی، کلمه ی چگالش خیلی باب شده بود ، آقای فردوسی هم یحتمل جو گیر شده و به جای سگال در اشعارش از سگالش استفاده نمود.

سگال: اندیشه، فکر ، طینت
و در ترکیب با �بد� : بدسگال، بد اندیش، بد خو، بد طینت
امروز بدیدم آن چه دل خواست
دید آنچه نخواست بد سگالم