آتروپاتن. الف: کرانهٔ غربی دریاچهٔ ارومیه یعنی گیلزان باستانی؟ در قرن نهم پ.م. ناحیهٔ مستقلی بوده است و ظاهراً بعدها جزو اورارتو یا ماننا گشت یا اینکه میان آن دو تقسیم شده.
ب: کرانهٔ جنوبی دریاچه ارومیه و حوضهٔ رود جغتو و رودهایی که به موازات آن جاریند. این ناحیه در قرن نهم به نام زاموای داخلی موسوم بوده و به چندین واحد مستقل سیاسی تقسیم می شده. بعدها این ناحیه هستهٔ دولت ماننا را تشکیل داد؛ و از قرن هفتم پ.م. به بعد آن را می توان مرکز اقتصاد ماد شمرد. به این معنی که در آغاز مرکز اقتصاد سراسر ماد بوده است و بعد «مادآتروپاتن».
ج: کرانهٔ شرقی دریاچه ارومیه به ماننا مربوط بوده است و کرانهٔ شمالی یعنی درّهٔ رود آجی چای و ناحیهٔ تبریز کنونی ظاهراً مستقل بوده. در این جا قبیلهٔ دالیان زندگی می کرده. ناحیهٔ (ج) و سه ناحیهٔ فرعی آن از لحاظ اقتصادی از دیگر نواحی بیشتر رشد کرده بوده. حتی اکنون نیز در بسیاری از نقاط این ناحیه ممکن است زراعت و باغداری پیشرفت کند. علی الظاهر در گیلزان کان مس استخراج می شده است.
آتروپاتن که اکنون به نام آذربایجان شناخته می شود در آغاز هزارهٔ یکم پیش از میلاد جزو اراضی کشور ماننا بود و در اواسط هزارهٔ یکم پ.م. جزو متصرفات دولت ماد شد. در ثلث آخر قرن چهارم پ.م. جنگی که میان داریوش سوم پادشاه پارس و اسکندر پادشاه مقدونیه درگرفت منجر به انقراض سریع شاهنشاهی هخامنشی گشت. در زمان اسکندر مردی بنام آتروپات از طرف هخامنشیان ساتراپ آنجا و تا سه قرن بعد گنزک پایتخت آتورپاتکان باقی بود.
این نام در منابع موجود در ذیل وقایع سال ۳۳۱ پ.م. برده می شود. چون اسکندر آسیای صغیر را اشغال کرد و لشکریان داریوش سوم را که واحد بزرگی از مادها در آن نبرد شرکت جسته بود منهزم ساخت سوریه، فنیقیه، فلسطین و مصر را متصرّف گشت. داریوش سوم لشکری عظیم گرد آورد و امیدوار بود که به یاری آن از پیشرفت اسکندر به سوی نقاط شرقی تر کشور جلوگیری به عمل آورد؛ ولی قبل از آنکه داریوش سوم از دجله عبور کند اسکندر از فرات و دجله گذشت. روز اول اکتبر سال ۳۳۱ پ.م. در مشرق دجله نزدیک شهر پیشین آشوری آربل در کنار دهکدهٔ گائوگامل جنگ میان فریقین درگرفت. در این نبرد آتروپات استاندار آتورپاتکان و فرمانده مادی ها بود و کادوسیان و آلبانیان و سکسنیان نیمه مستقل به اتفاق مادی ها جنگ می کردند. پیش از آن آتروپات فرماندهی سوارانی را که داریوش سوم به منظور اکتشاف گسیل داشته بود به عهده داشت.
از رود ارس تا جبال آورین داغ و قره داغ. ناحیهٔ شهرهای کنونی قتور، خوی و مرند. این ناحیه را آشوریان سان گی بوتو می نامیدند و از قرن نهم تا پایان قرن هشتم پ.م. کاملاً جزو اورارتو بوده است و سرنوشت آن بعد از آن تاریخ تا دوران سقوط آشور و اورارتو روشن نیست.
ب: کرانهٔ جنوبی دریاچه ارومیه و حوضهٔ رود جغتو و رودهایی که به موازات آن جاریند. این ناحیه در قرن نهم به نام زاموای داخلی موسوم بوده و به چندین واحد مستقل سیاسی تقسیم می شده. بعدها این ناحیه هستهٔ دولت ماننا را تشکیل داد؛ و از قرن هفتم پ.م. به بعد آن را می توان مرکز اقتصاد ماد شمرد. به این معنی که در آغاز مرکز اقتصاد سراسر ماد بوده است و بعد «مادآتروپاتن».
ج: کرانهٔ شرقی دریاچه ارومیه به ماننا مربوط بوده است و کرانهٔ شمالی یعنی درّهٔ رود آجی چای و ناحیهٔ تبریز کنونی ظاهراً مستقل بوده. در این جا قبیلهٔ دالیان زندگی می کرده. ناحیهٔ (ج) و سه ناحیهٔ فرعی آن از لحاظ اقتصادی از دیگر نواحی بیشتر رشد کرده بوده. حتی اکنون نیز در بسیاری از نقاط این ناحیه ممکن است زراعت و باغداری پیشرفت کند. علی الظاهر در گیلزان کان مس استخراج می شده است.
آتروپاتن که اکنون به نام آذربایجان شناخته می شود در آغاز هزارهٔ یکم پیش از میلاد جزو اراضی کشور ماننا بود و در اواسط هزارهٔ یکم پ.م. جزو متصرفات دولت ماد شد. در ثلث آخر قرن چهارم پ.م. جنگی که میان داریوش سوم پادشاه پارس و اسکندر پادشاه مقدونیه درگرفت منجر به انقراض سریع شاهنشاهی هخامنشی گشت. در زمان اسکندر مردی بنام آتروپات از طرف هخامنشیان ساتراپ آنجا و تا سه قرن بعد گنزک پایتخت آتورپاتکان باقی بود.
این نام در منابع موجود در ذیل وقایع سال ۳۳۱ پ.م. برده می شود. چون اسکندر آسیای صغیر را اشغال کرد و لشکریان داریوش سوم را که واحد بزرگی از مادها در آن نبرد شرکت جسته بود منهزم ساخت سوریه، فنیقیه، فلسطین و مصر را متصرّف گشت. داریوش سوم لشکری عظیم گرد آورد و امیدوار بود که به یاری آن از پیشرفت اسکندر به سوی نقاط شرقی تر کشور جلوگیری به عمل آورد؛ ولی قبل از آنکه داریوش سوم از دجله عبور کند اسکندر از فرات و دجله گذشت. روز اول اکتبر سال ۳۳۱ پ.م. در مشرق دجله نزدیک شهر پیشین آشوری آربل در کنار دهکدهٔ گائوگامل جنگ میان فریقین درگرفت. در این نبرد آتروپات استاندار آتورپاتکان و فرمانده مادی ها بود و کادوسیان و آلبانیان و سکسنیان نیمه مستقل به اتفاق مادی ها جنگ می کردند. پیش از آن آتروپات فرماندهی سوارانی را که داریوش سوم به منظور اکتشاف گسیل داشته بود به عهده داشت.
از رود ارس تا جبال آورین داغ و قره داغ. ناحیهٔ شهرهای کنونی قتور، خوی و مرند. این ناحیه را آشوریان سان گی بوتو می نامیدند و از قرن نهم تا پایان قرن هشتم پ.م. کاملاً جزو اورارتو بوده است و سرنوشت آن بعد از آن تاریخ تا دوران سقوط آشور و اورارتو روشن نیست.
wiki: آتروپاتن