کلمه جو
صفحه اصلی

اهک

فارسی به انگلیسی

lime

فارسی به عربی

کلس

مترادف و متضاد

lime (اسم)
چسب، کشمشک، لیموترش، اهک، سنگ اهک، اهک زنی

فرهنگ فارسی

( آهک ) ( اسم ) ۱ - جسمی است سفید جذب کنند. رطوبت و آن از پخته شدن سنگ مخصوصی که آنرا سنگ آهک نامند در حرارت ۹۵٠ درجه بدست آید . چون روی آن آب بریزند از هم پاشیده شود و حرارت ایجاد کند . آهک را برای محکم کردن ساختمان با ملاط و شفته و ساروج مخلوط کنند اکسید کلسیوم . ۲ - نوره واجبی تنویر . یا آهک بادامچه آهک خوب از سنگهای کوچک . یا آهک چارو . یا آهک رنده. آهکی که تیزی و قوت آن باقی باشد مکلس مقابل آهک کشته آهک مخلوط بخاکستر و لوئی که بدان حوض و خزان. حمام و مانند آنرا اندایند آهک چارو سارو . یا آهک کشته . آهکی که قوت وحدت آن بمرور زمان یا مجاورت رطوبت از میان رفته باشد یا آهک نوره. نوره واجبی تنویر . یا آهک نوشادر . نوره واجبی . یا مثل آهک . سخت متلاشی سخت از هم پاشیده .
آهک را گویند و بعربی کلس و نوره خوانند .

فرهنگ معین

( آهک ) (هَ )( اِ. ) ۱ - اکسید کلیسم ،جسمی است سفید، جذب کنندة رطوبت که از پخته شدن سنگ آهک به دست می آید. ۲ - نوره ، واجبی .

لغت نامه دهخدا

اهک . [ اَ هََ ] (اِ) آهک را گویند و به عربی کلس و نوره خوانند. (برهان ) (آنندراج ) (شعوری ). با الف ممدوده :
کس چو ز دنیا نبرد سیم و زر
پس چه زر و سیم و چه سنگ و اهک .

سوزنی .


گند دود چراغ و گند اهک
هر دو هستند علت سرسام .

(یادداشت بخط مرحوم دهخدا).


و رجوع به آهک شود.

( آهک ) آهک. [ هََ ] ( اِ ) پخته و ریزیده شده سنگی مخصوص که برای محکم کردن بنا در ملاط و شفته و ساروج آمیزند. کلس. اَژه. نوره. جبصین. صاروج. اهک :
فرمان کن تا آهک و زرنیخ بسایند
بر روت براندای و برون آر همه رت.
لبیبی.
سنگ البرزرا کند آهک
آتش آب پرور تیغش.
خاقانی.
زمین از ملاقات طوفان تیغش همان خاصیت یافت کز آب آهک. ( از تاج المآثر ).
بدست آهک تفته کردن خمیر
به از دست بر سینه پیش امیر.
سعدی.
|| نوره. واجبی. آهک نوره. حنازرد. جمش.
- آهک بادامچه ؛ آهک از جنس خوب از سنگهای کوچک.
- آهک زنده ؛ که تیزی و قوت آن نشده باشد. مکلس.
- آهک کردن ؛ سخت متلاشی و ازهم ریزیده کردن : بعض مارها چون بگزند مرد را آهک کنند.
- آهک کُشته ؛ مقابل مُکلس و آهک زنده. آهکی که قوّت و حدّت آن بمرور زمان یا مجاورت نم و رطوبت بشده است.
- سنگ آهک ؛ قرمَد.
- مثل آهک ؛ سخت متلاشی. سخت ازهم ریزیده.
اهک. [ اَ هََ ] ( اِ ) آهک را گویند و به عربی کلس و نوره خوانند. ( برهان ) ( آنندراج ) ( شعوری ). با الف ممدوده :
کس چو ز دنیا نبرد سیم و زر
پس چه زر و سیم و چه سنگ و اهک.
سوزنی.
گند دود چراغ و گند اهک
هر دو هستند علت سرسام.
( یادداشت بخط مرحوم دهخدا ).
و رجوع به آهک شود.

فرهنگ عمید

( آهک ) جسمی جامد و سفید و جذب کنندۀ رطوبت که از پختن سنگ آهک در کوره های مخصوص در حرارت ۱۰۰۰ درجۀ سانتی گراد به دست می آید. در کارهای ساختمانی، صابون پزی، قندسازی، دباغی و ساختن پتاس و سود به کار می رود، اکسیدکلسیم.

دانشنامه عمومی

آهک. آهک یا کلسیم اکسید با فرمول شیمیایی CaO یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب کم ۱۴۷۷۸ است؛ که جرم مولی آن ۵۶٬۰۷۷ g/mol می باشد. یک ماده بی بو به رنگ سفید یا سفید خاکستری و به شکل جامد سخت است که پوست و چشم را بشدت دچار سوزش می کند.از جمله موادی است که کارایی آن از دوران باستان، توسط بشر شناخته شده است و از آن در ساخت انواع بناها و برای اتصال محکمتر قطعات سنگ یا چوب بکار گرفته می شد.
حرارت: زمانی که آب به آهک زنده اضافه شود، در طی فراینده هیدراته شدن از خود انرژی گرمایی آزاد می کند.
نور: هنگامی که آهک در حدود ۲۴۰۰ درجه سانتیگراد حرارت ببیند نوعی درخشش از خود ایجاد می کند. این تولید نور به نور آهک شهرت دارد و تا قبل از اختراع الکتریسیته کاربرد داشته است.
سیمان: اکسید کلسیم یکی از ضروری ترین اجزاء تولید سیمان می باشد.
بیو دیزل: در تولید سوخت زیستی به عنوان یک ماده قلیایی کاربرد دارد.
صنایع پتروشیمی: ترکیبی از آهک و فنولفتالین در منابع ذخیره آب پتروشیمی ها برای تشخیص pH آب مورد استفاده قرار می گیرد.
کاغذ سازی: از اکسید کلسیم در صنایع کاغذسازی برای بازیافت هیدروکسید سدیم از کربنات سدیم استفاده می شود.
گچ: مردمان پیش از تاریخ از گچ پایه آهکی برای ساخت سرپناه استفاده می کردند که برخی از سازه های آن زمان هنوز پس از ۱۹ قرن همچنان پابرجا است.
صنایع شیمیایی: از اکسید کلسیم برای حذف دی اکسید گوگرد از اگزوز در فرآیندی معروف به «گوگردزدایی گاز دودکش» استفاده می شود.
زمان درازی است که ایرانیان شفته آهکی (ملات دوغاب آهک و خاک)، ساروج (ملات دوغاب آهک و خاکستر) و ملات آهک آبی را می شناسند و با آن ها ساختمان می سازند. پس از جنگ جهانی دوم، در کشورهای صنعتی هم برای پایدار کردن زمین، به ویژه برای پی سازی راه و جلوگیری از روییدن گیاه و رو زدن آب در بستر، شانه ها و دامنه های راه و باندهای پرواز و ایستگاه های هواپیما، شفتهٔ آهکی مصرف می شود. با شفتهٔ آهکی پی سازی و آب بندی می کنند.
جنس آهک بازاری (آهک زنده) بستگی به جسم های بیگانه در آن دارد. اگر سنگ آهک بیش از ۹۰٪ وزنش کربنات کلسیم داشته باشد، آهکی که از آن پخته شود آهک پرمایه و هر گاه کربنات کلسیم کمتر از ۷۵٪ وزنش باشد، آهکی که از آن پخته شود آهک کم مایه است.
هرگاه بر روی کلسیم اکسید (آهک زنده) آب ریخته شود، بر اثر واکنش با آب، گرما ایجاد می کند که موجب بخار شدن قسمتی از آب می شود. در این عمل، آهک بر اثر جذب آب، متورم شده، سپس به صورت گرد سفیدی در می آید که اصطلاحاً آهک مرده نامیده می شود (زیرا در تماس با آب، دیگر واکنشی از خود نشان نمی دهد)، این عمل را شکفته شدن آهک نیز می گویند.

دانشنامه آزاد فارسی

آهک. آهک (lime)
(یا: آهک زنده) نام صنعتی اکسید کلسیمCaO. پودر سفیدرنگی است که برای ساخت سیمان و ملاط به کار می رود. در صنعت، براثر گرمادهی کربنات کلسیمCaCO۳، حاصل از سنگ آهک یا گچ، و در کوره آهک پزیتولید می شود. آهک زنده آب را به سرعت جذب می کند و به هیدروکسید کلسیمیا آهک کشتهCa(OH)۲ تبدیل می شود که از آن برای کاهش درجۀ اسیدی (خاصیت اسیدی)خاک استفاده می کنند.

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] آهک. آهک ماده جامد سفید حاصل از سنگ آهک است.از آن به مناسبت در بابهاى طهارت، صلات و خمس سخن رفته است.
آهک به ماده ای جامد و سفید رنگ که از سنگ آهک به دست می آید گفته می شود.
تیمم
به فتواى مشهور، تیمم بر سنگ آهک قبل از پخته شدن صحیح است، ولى در صحت آن بعد از پختن، اختلاف است.
طباطبایی حکیم، محسن، مستمسک العروة، ج۴، ص۳۷۷-۳۷۸.
سجده بر سنگ آهک پیش از پختن، در حال اختیار و بعد از آن در حال ضرورت، صحیح است، لیکن در جواز سجده بر آن بعد از پختن در حال اختیار، اختلاف است.
طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی، ج۲، ص۲۸۹-۲۹۰.
...

گویش مازنی

آهک


/ahak/ آهک

جدول کلمات

آهک
کلس

پیشنهاد کاربران

آهک به ترکی: آهاک ، اَهَک
در خسروشاه آذربایجان این کلمه با صدای اینجَه ( نازک ) و به صورت " اَهَک " گفته می شود.

اژه


کلمات دیگر: