دستکش

قفاز

پوشاک دست که بانخ یاپشم میبافندیاازچرم یاپارچه، کسی که بچیزی دست بکشد، وچیزی که به آن دست بکشند
( صفت اسم ) ۱ - پوشاک نخی ابریشمی پشمی یا چرمی که بدان دست را پوشانند . ۲ - چیزی که بدان دست کشند . ۳ - آنچه که با دست کشیده شود مانند کباده ۴ - محکم مضبوط . ۵ - مزد دست دسترنج ۶ - نوعی نان . ۷ - یا دست کشنده ( صفت ) کسی که به چیزی دست کشد . ۸ - کسی که دست کوران را گرفته به هر جانب برد . ۹ - کوری که دست خود را به دیوار کشد و راه رود . ۱٠ - گدا سایل ( که پیش مردم دست دراز کند ) .

(دَ کَ یا کِ ) (اِمر. ) پوشاک نخی ، ابریشمی ، پشمی ، چرمی یا پلاستیکی که با آن دست را به منظور گرم نگه داشتن و یا محافظت کردن بپوشانند.
(دَ کِ ) ۱ - (ص . ) رام ، مطیع ، زبون . ۲ - (اِ. ) نوعی نان .

دست کش. [ دَ ک َ / ک ِ ] ( نف مرکب ) دست کشنده. کشنده دست. || قاید نابینا را گویند و آن شخصی باشد که دست کوران را گرفته به هر جانب میبرد. ( برهان ) ( از آنندراج ). عصاکش. ( شرفنامه منیری ) ( انجمن آرا ). کسی که مردمان کور را به هر جانب میبرد و آنها را در راه رفتن اعانت می کند. ( ناظم الاطباء ). رهبر. || عصای کورکش. ( غیاث ). || گدا که دست پیش مردم برده چیزی بخواهد. ( انجمن آرا ). گدا. ( آنندراج ). سائل. ( شرفنامه منیری ). || کسی که جلوی اسب را گرفته می کشد. ( ناظم الاطباء ). || شخصی که چرغ و شاهین نگاه می دارد و به شکار کردن میرساند. ( برهان ). || ( ن مف مرکب ، اِ مرکب ) بچه سگ شکاری که مادر و پدر او را در حضور این کس جفت کرده باشند و کره اسب این چنین را نیز گویند. ( برهان ). دست پرورده. حیوان خانه زاد. || کره ای از اسب و مادیان نجیب گرفته. نجیب و اصیل در اسب و مانند آن که در خانه بعمل آمده باشد. که مادیان آنرا مالک آن فحل داده باشد از پدر و مادری نجیب در خانه زاده. ( یادداشت مرحوم دهخدا ) :
کز اسبان تو باره دستکش
کجابرخرامد بر افراز خوش.بگفت و به گرز گران دست برد
عنان باره دستکش را سپرد.چو بهرام برخاست از خواب خوش
بشد پیش آن باره دستکش.زنخ نرم و کفک افکن و دستکش
سرین گرد و بینادل و گام خوش.چو بیدار شد رستم ازخواب خوش
برآشفت با باره دستکش.چو بیدار شد رستم از خواب خوش
بکار آمدش باره ٔدستکش.نشست ازبر باره دستکش
بیامد بر شیر خورشیدفش. || فحل که بدان مادیان را گشنی دهند. || جنیبت. یدک. ( یادداشت مرحوم دهخدا ) :
گفت یک چند بدم دستکش اسکندر
گفت یک چند بدم بارگی نوشروان. || اسیر و گرفتار و زبون و زیر دست. ( برهان ). اسیر. ( شرفنامه منیری ). مغلوب. ( غیاث ) :
ساقی شب دستکش جام تست
مرغ سحر دستخوش نام تست. || مطیع :
ای دستکش تو این مقوس
وی دست خوش تو این مقرنس.دستکش کس نیم از بهر گنج
دستکشی می خورم از دسترنج.

۱. پوشاک دست که با نخ یا پشم می بافند یا از چرم نازک یا پوست یا پارچه به اندازۀ دست و به شکل دست درست می کنند.
۲. (صفت مفعولی ) [قدیمی، مجاز] اصیل، نجیب، خصوصاً در مورد اسب: چو بیدار شد رستم از خواب خوش / برآشفت با بارۀ دستکش (فردوسی: ۲/۲۷ ).
۳. [قدیمی] کسی که به چیزی دست بکشد.
۴. [قدیمی] چیزی که به آن دست بکشند.
۵. [قدیمی] نابینا که دست خود را به دیوار بکشد و راه برود.
۶. [قدیمی] کسی که دست نابینایی را بگیرد و با خود راه ببرد.
۷. [قدیمی] چیزی که با دست بکشند مثل کمان و کباده.
۸. [قدیمی] سائل و گدا که پیش مردم دست دراز کند: بِه که به کاری بکنی دستخوش / تا نشوی پیش کسان دستکش (نظامی۱: ۵۱ ).
۹. [قدیمی] مزد دست، دستمزد، دسترنج.
۱۰. [قدیمی] نوعی نان: دستکش کس نیَم از بهر گنج / دستکشی می خورم از دسترنج (نظامی۱: ۵۲ ).
۱۱. [قدیمی] محکم، مضبوط، استوار.
۱۲. [قدیمی] ریاضت دیده، ازکاردرآمده.
۱۳. [قدیمی] اسب نجیب و اصیل.

/dast kash/ در کارگاه پارچه باقی قدیمی عبارت از چوبی است که برای محکم کردن نخ به کار رود و از یک تکه چوب و ریسمان ساخته شده است

جفگتگیری ( حیوان اهلی ) با کمک انسان
کسی که دستش را جهت کمک دراز می کند؛ مثل گدا یا نابینا یا برای پیدا کردن راه
نابینا؛ روشن دل؛ کور
( دست کش ) ( ● ) ؛ لامس؛ ماساژور
اَلِجَک